Tục “lì xì” đầu năm đang bị mai một, biến tướng

Diendandoanhnghiep.vn Cứ mỗi độ Xuân về cùng lời chúc tốt đẹp đầu năm là những chiếc lì xì được trao nhau thể hiện nét văn hoá của người Việt, thế nhưng hiện nay, phong tục ấy đang có phần bị “thương mại hóa”...

hihii

Hàng năm, chuẩn bị đón xuân là người người, nhà nhà lại chuẩn bị tiền lẻ để mừng tuổi

Mừng tuổi đầu năm vốn là một mỹ tục. Hàng năm, chuẩn bị đón xuân là người người, nhà nhà lại chuẩn bị tiền lẻ để mừng tuổi. Bắt đầu từ thời điểm giao thừa đến mồng một, mồng hai… Tết, gia đình, người thân lại quây quần, đoàn tụ, chúc tụng và mừng tuổi nhau. Đầu tiên là cháu con mừng tuổi ông bà, cha mẹ mong được sống lâu trăm tuổi. Sau đến ông bà, cha mẹ mừng tuổi lại con cháu, mong con cháu chăm ngoan, học giỏi…

Theo đúng phong tục, tiền mừng tuổi ngày Tết không tính theo giá trị nhưng phải mới, phẳng phiu không một nếp gấp nhỏ. Ngày xưa, mừng tuổi cũng chỉ là tiền hào, tiền xu mang tính chất tượng trưng, tiền càng lẻ càng tốt. Bởi họ quan niệm tiền lẻ thể hiện sự sinh sôi nảy nở, làm ăn phát đạt trong năm mới. Trẻ con mà có phong bao mừng tuổi là thích lắm, suốt mấy ngày Tết giữ gìn những phong bao mừng tuổi ấy rất cẩn thận, đi đâu cũng mang theo và khoe với nhau xem ai có phong bao đẹp hơn. Sau mấy ngày Tết, bao nhiêu tiền mừng tuổi thường đem bỏ lợn tiết kiệm.

Thế nhưng hiện nay, người ta không còn sử dụng tiền xu, tiền hào và cũng ít sử dụng tiền lẻ để mừng tuổi mà thay vào đó là những đồng bạc xanh, đồng bạc đỏ, những đồng đô la trị giá hàng triệu đồng… Tiền mừng tuổi trong nhiều trường hợp cũng không đơn thuần thay cho những lời chúc tốt đẹp đầu năm, mà mừng tuổi đầu Xuân còn ngầm chứa nhiều mục đích, toan tính cá nhân rất sâu xa. Có lẽ vì thế mà lợi dụng tục mừng tuổi, nhiều người đã biến nó thành món hàng trao đổi, buôn danh và lợi.

Từ những toan tính của người lớn đã ảnh hưởng rất lớn đến tâm hồn con trẻ khi Tết đến, Xuân về. Có những em không còn ngây thơ đem những đồng tiền mừng tuổi lẻ để nuôi heo đất, mà  đã chuẩn bị sẵn tâm lý “thu hoạch”, “kiếm chác”... Nghiêm trọng hơn, các em nhỏ học cha mẹ chúng đánh giá giá trị con người tỉ lệ thuận với số tiền mà họ mừng tuổi. Theo các em, người mừng tuổi nhiều chắc chắn là người tốt, hào phóng, người “sống đẹp”, người mừng tuổi ít là người keo kiệt, bủn xỉn, thậm chí đáng khinh. Thế nên nhiều khi chuyện mừng tuổi ngày Xuân đã trở thành nỗi kinh hoàng của nhiều người, nhất là những người lao động chân chính. Đã có những trường hợp mừng tuổi ít bị bọn trẻ chê bai, bố mẹ họ thì coi thường khiến họ hết sức bối rối. Nhiều khi không có tiền mừng tuổi không dám đi đâu, không dám sang chúc tết mọi người!

Ngoài ra, còn có kiểu mừng tuổi trả nợ. Đến nhà giàu họ mừng tuổi con mình nhiều thì nhất thiết mình phải mừng tuổi con họ bằng hoặc nhiều hơn, nếu không thì cảm thấy áy náy, không yên… Chính vì quan niệm vậy mà nhiều khi tiền dành dụm, tích cóp vợ chồng con cái nhịn ăn, nhịn mặc, chi tiêu dè xẻn cả năm nhưng lại tiêu tốn hết vào việc mừng tuổi. Tệ hại hơn, việc mừng tuổi đầu Xuân nhiều khi đã trở thành lệ bắt buộc. Nhiều người không có tiền phải chạy vạy, đi vay để mừng tuổi cho đẹp mặt. Mừng tuổi đôi khi cũng là cái cớ để buôn danh và lợi, ngầm ẩn chứa những mưu đồ. Ngày nay thời kỳ công nghệ số nhiều khi ý nghĩa của việc mừng tuổi cũng bị mai một và việc lợi dụng, bởi thay vì mừng tuổi trao tay gặp gỡ, thăm hỏi, sum họp, chúc nhau những điều tốt đẹp đầu năm thì nay chỉ cần một cái nhấp chuột chuyển khoản là xong. Có lẽ vì vậy mà tâm lý sợ Tết, lo đến Tết phải đi mừng tuổi nhiều cũng là hiện tượng phổ biến của không ít gia đình hiện nay.

>>Dự báo một số đặc điểm lớn trong nhu cầu mua sắm Tết

hihii

Mừng tuổi đầu năm vẫn là một phong tục rất đáng được trân trọng và giữ gìn. Phong tục vẫn rất đẹp, chỉ có người thực hành làm biến tướng đi nét đẹp văn hóa vốn có của nó.

Trao đổi với báo chí xung quanh việc tục mừng tuổi ngày nay đang có phần bị mai một, biến tướng,  PSG.TS Nguyễn Toàn Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, các giá trị văn hóa thường mang tính thời đại, con người trong mỗi thời đại lại có những tư duy khác nhau. Trong thời đại kinh tế thị trường phát triển, con người có vẻ nghiêng nhiều hơn về những giá trị vật chất.

"Gần đây, nét đẹp phong tục là mừng tuổi đầu năm đang bị thay đổi. Dường như người ta không quan tâm nhiều tới giá trị tinh thần của đồng tiền đó mà chỉ để ý tới giá trị mua hàng của nó. Trước kia, người mừng tuổi và người được nhận tiền mừng tuổi thường quan tâm tới tính may mắn của đồng tiền, còn bây giờ nảy sinh tâm lý chú ý đến mệnh giá của tiền. Mệnh giá đồng tiền càng lớn người ta lại càng thích. Và nhận lì xì để có một đống tiền như thế thì hóa ra là cho nhau tiền rồi, chứ không phải là mừng tuổi nữa. Đó là điều hết sức đáng tiếc", PSG. TS nhấn mạnh.

Nguyên nhân cho những sự biến tướng này, PGS.TS Nguyễn Toàn Thắng cho rằng, phần lớn là do nhận thức của mỗi người. Những người có lối sống hưởng thụ, thực dụng thường sẽ quan tâm nhiều tới giá trị vật chất. Mỗi người sẽ có những khả năng khác nhau để kiểm soát nhu cầu của mình. Có những người lòng tham vô độ, thì không biết bao nhiêu mới đủ. Với những người hiểu biết thì họ sẽ không ham hố nhiều, luôn biết dừng, biết đủ và không quan trọng hóa tới giá trị mệnh giá tiền trong những chiếc lì xì, bởi lẽ ý nghĩa của lì xì là đem lại may mắn. Và như vậy, chỉ khi nào con người biết cân bằng, hài hòa được giá trị vật chất và giá trị tinh thần được thì mới thấy được giá trị của những nét đẹp văn hóa xưa, thấy giá trị của phong tục mừng tuổi ngày Tết thể hiện tình cảm gắn bó tốt đẹp của con người trong gia đình cũng như ngoài xã hội.

Theo PGS.TS Nguyễn Toàn Thắng, mừng tuổi đầu năm vẫn là một phong tục rất đáng được trân trọng và giữ gìn. Phong tục vẫn rất đẹp, chỉ có người thực hành làm biến tướng đi nét đẹp văn hóa vốn có của nó.

"Ngày nay, khi đời sống đã được cải thiện rất nhiều, nhu cầu vật chất được đáp ứng quanh năm cho nên Tết Nguyên đán sẽ chủ yếu là những giá trị văn hóa tinh thần. Người ta mua một cành đào, một nhành mai để ngắm những tín hiệu của sự sống đang sinh sôi nảy nở trong mùa xuân. Người ta dành cho nhau những lời chúc Tết tốt đẹp để đón chào một tương lai tươi sáng đang đến rất gần. Theo tôi, phong tục mừng tuổi đầu năm vẫn nên duy trì, nhưng phải giải thích rõ cho những người thực hành văn hóa này. Đồng tiền lì xì nên ít thôi, nhưng đó là đồng tiền may mắn cơ mà và ý nghĩa của nó thật sâu xa. Phải hiểu được ý nghĩa của lì xì để không làm biến tướng nó đi. Đừng biến việc này thành ra chuyện cho nhau rất nhiều tiền, tức là sẽ vật chất hóa tầm thường cái đồng tiền may mắn đó", PGS.TS Nguyễn Toàn Thắng khẳng định.

Bên cạnh đó, PGS.TS Nguyễn Toàn Thắng cho biết thêm, cũng có thể thực hiện các cách thức lì xì đầu năm mới trong thời công nghệ hiện đại ngày nay như: lì xì online qua các ứng dụng ngân hàng, tặng nhau quà bằng hiện vật như sách,... Theo vị chuyên gia, điều này rất phù hợp trong thời hiện đại, giúp những người ở xa vẫn có thể chúc tết nhau và chúng ta không nên quá khắt khe với điều này. Bởi theo ông, dù có mừng tuổi trực tiếp hay gián tiếp, bằng tiền hay hiện vật vẫn là thể hiện sự quan tâm của người cho đối với người nhận. Cần giữ đúng giá trị về mặt tinh thần là cho nhau sự may mắn chứ đừng nhìn ý nghĩa của quà tặng qua giá trị về mặt vật chất thuần túy.

PGS.TS Nguyễn Toàn Thắng khẳng định: "Chúng ta vẫn nên duy trì phong tục mừng tuổi đầu năm. Nhưng điều quan trọng nhất là phải có các công việc truyền thông, giáo dục trong nhà trường và cả tại các gia đình cho những thế hệ sau biết được ý nghĩa cao quý của phong tục này: trao cho nhau sự may mắn, trao cho nhau sự tốt lành. Và mong muốn sự may mắn, tốt lành ấy sẽ làm nên một năm mới an khang, thịnh vượng, chứ đừng vật chất hóa đồng tiền mừng tuổi ngày tết, rồi mang tiêu đi. Những người hành xử như thế thì chẳng hiểu gì về nét đẹp văn hóa cả".

Đánh giá của bạn:

Mời các bạn tham gia vào group Diễn đàn Doanh nghiệp để thảo luận và cập nhật tin tức.

Bạn đang đọc bài viết Tục “lì xì” đầu năm đang bị mai một, biến tướng tại chuyên mục Thời sự của Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp. Liên hệ cung cấp thông tin và gửi tin bài cộng tác: email toasoan@dddn.com.vn, hotline: 0985698786,
Bình luận
Bạn còn /500 ký tự
Xếp theo: Thời gian | Số người thích
SELECT id,type,category_id,title,description,alias,image,related_layout,publish_day FROM cms_post WHERE `status` = 1 AND publish_day <= 1711705876 AND in_feed = 1 AND top_home <> 1 AND status = 1 AND publish_day <= 1711705876 ORDER BY publish_day DESC, id DESC LIMIT 0,11
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10