Gửi bình luận
Từ yếu tố “mềm”, văn hoá doanh nghiệp được định danh trở thành năng lực cốt lõi, yếu tố quyết định khả năng thích ứng, đổi mới và phát triển bền vững.
Viện Phát triển Doanh nghiệp (VCCI) và Blue C đã công bố báo cáo “Mức độ trưởng thành văn hoá doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo 2025 - xu hướng 2026”.
Phát biểu tại hội thảo công bố báo cáo, bà Trần Thị Lan Anh - Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: những năm gần đây, văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp ngày càng được khẳng định là nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và nền kinh tế.
Từ văn kiện Đại hội XIII của Đảng đến Nghị quyết số 41 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới đã xác định xây dựng văn hóa kinh doanh là nguồn lực nội sinh quan trọng cho phát triển kinh tế bền vững, là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng đội ngũ doanh nhân, cộng đồng doanh nghiệp.
Nhiều nghị quyết quan trọng được Bộ Chính trị ban hành trong thời gian gần đây, nhất là Nghị quyết 68 và Nghị quyết số 57 tạo nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững của cộng đồng doanh nghiệp thông qua thúc đẩy đổi mới sáng tạo và xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh.
Là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam, là hội quần chúng được được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ, VCCI kiên định thực hiện nhiệm vụ tiên phong trong xây dựng văn hóa kinh doanh Việt Nam. Theo Tổng Thư ký Trần Thị Lan Anh, một trong ba đột phá chiến lược của VCCI nhiệm kỳ 2021-2026 là tiên phong xây dựng văn hóa kinh doanh Việt Nam. Thực hiện đột phá này, VCCI đã triển khai nhiều hoạt động như công bố và phát động thực hiện 6 quy tắc đạo đức doanh nhân Việt Nam; lựa chọn ca khúc "Hào khí doanh nhân" làm ca khúc truyền thống của doanh nhân Việt Nam.
VCCI cũng giao Viện Phát triển doanh nghiệp thực hiện đề án “Thúc đẩy xây dựng đạo đức doanh nhân, văn hoá kinh doanh trong cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2024 – 2030”. Trong khuôn khổ đề án, Viện Phát triển doanh nghiệp phối hợp cùng Công ty CP Phát triển Nội dung Blue C thực hiện khảo sát, đánh giá mức độ trưởng thành về văn hóa doanh nghiệp và văn hóa đổi mới sáng tạo năm 2025.
“Báo cáo là nguồn dữ liệu thực chứng toàn diện về năng lực văn hoá và đổi mới của doanh nghiệp Việt Nam. Tôi hy vọng kết quả báo cáo sẽ mang lại cơ sở dữ liệu định lượng và góc nhìn chiến lược, hỗ trợ cơ quan hoạch định chính sách, hiệp hội ngành nghề và lãnh đạo doanh nghiệp đánh giá năng lực văn hoá nội tại, xác định khoảng cách phát triển và hoạch định chiến lược đầu tư phù hợp cho giai đoạn 2026 - 2030”, bà Trần Thị Lan Anh cho biết thêm.
Báo cáo được thực hiện từ kết quả khảo sát 505 doanh nghiệp với nhiều điểm nhấn nổi bật được ghi nhận. Thông tin về kết quả khảo sát văn hoá doanh nghiệp, ông Lê Quang Vũ - CEO Blue C cho biết: mức độ trưởng thành thực thi văn hoá tăng mạnh, trở lại cấp độ 4 (cấp độ quản lý) sau hai năm chững lại. Tỷ lệ doanh nghiệp ở cấp độ cao (5 - 6) tăng gần gấp đôi, thể hiện mặt bằng văn hoá doanh nghiệp đã được nâng lên một cách đồng đều, không chỉ ở một số doanh nghiệp tiên phong.
Theo báo cáo, 26,94% doanh nghiệp được hỏi đã áp dụng chuẩn hành vi, giá trị cốt lõi trong công việc hàng ngày, tăng gấp đôi so với năm 2024. Bên cạnh đó, 52,67% doanh nghiệp có ghi chép và lưu truyền câu chuyện văn hoá nội bộ gắn với con người thật, trải nghiệm thật. Đây được xem là công cụ hiệu quả giúp truyền tải giá trị doanh nghiệp, vun đắp sự tự hào. Đặc biệt, trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng mạnh, công cụ này giúp tổ chức “định danh” bản sắc riêng, trở thành nền tảng truyền thông cả bên trong lẫn bên ngoài.
Báo cáo cũng ghi nhận, đo lường - điểm khó khăn nhất, nhiều năm liên tiếp nằm ở top thấp nhất - đã được cải thiện mạnh mẽ. Tỷ lệ doanh nghiệp thực hiện đo lường văn hoá định kỳ tăng gần gấp đôi, đạt 29,31%, trong khi nhóm chưa từng đo lường giảm còn 27,13%.
Sự cải thiện này phản ánh xu hướng quản trị bằng dữ liệu đang lan rộng. Nhiều doanh nghiệp bắt đầu coi văn hoá là “chỉ số sức khỏe tổ chức”, cần theo dõi và đánh giá tương tự như năng suất lao động, tài chính hoặc hiệu quả vận hành.
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra xu hướng có tính thời điểm là doanh nghiệp thận trọng hơn đối với ngân sách dành cho văn hóa. Mặc dù 45,54% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết vẫn duy trì ngân sách thường xuyên cho hoạt động văn hóa nhưng tỷ lệ doanh nghiệp gặp khó khăn trong xin ngân sách tăng 12,18% so với năm 2024. Điều này phản ánh áp lực cân đối giữa phục hồi kinh doanh ngắn hạn và đầu tư dài hạn cho nền tảng văn hóa.
“Năm 2025, văn hoá doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn trưởng thành mới, doanh nghiệp quản trị văn hoá một cách bài bản hơn, không còn dựa vào các hoạt động rời rạc hay mang tính phong trào. Tuy vậy, vẫn còn khoảng cách giữa kỳ vọng và thực thi, doanh nghiệp cần tiếp tục củng cố để văn hoá thực sự trở thành động lực phát triển dài hạn” - ông Lê Quang Vũ nhấn mạnh.
Cùng với văn hoá doanh nghiệp, văn hoá đổi mới sáng tạo được Viện Phát triển Doanh nghiệp và Blue C thực hiện. Thông tin về nội dung này, ông Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp cho biết, qua khảo sát, tinh thần đổi mới sáng tạo đã xuất hiện trong giá trị và hành vi của doanh nghiệp.
Các ngành dẫn đầu là truyền thông - Quảng cáo và dược phẩm - y tế. Theo loại hình doanh nghiệp thì doanh nghiệp nhà nước có điểm số thấp nhất chủ yếu do hạn chế về sự linh hoạt và cơ chế chấp nhận rủi ro.
Đánh giá theo 6 trụ cột của văn hóa đổi mới sáng tạo, nhóm chuyên gia thực hiện báo cáo nhận thấy: yếu tố “các giá trị văn hóa thúc đẩy đổi mới sáng tạo” như khả năng sẵn sàng học hỏi, tinh thần khởi nghiệp và tính sáng tạo xếp vị trí cao. Tiếp đến là hành vi của nhân viên nhờ vào đặc tính kiên trì, thích nghi và sự tham gia chủ động của nhân viên.
Vì đổi mới sáng tạo liên quan nhiều đến rủi ro và khả năng thất bại khá cao nên ngại rủi ro, thiếu đầu tư xây dựng năng lực đang là rào cản khuyến khích hoạt động này tại doanh nghiệp. Cả 2 tiêu chí “Chấp nhận rủi ro” và “Xây dựng năng lực” đều nằm trong top 3 tiêu chí bị đánh giá thấp nhất, điểm số lần lượt là 3,72 và 3,75 điểm.
Từ kết quả đo lường năm 2025, ông Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp đánh giá: tinh thần đổi mới sáng tạo bước đầu đã hình thành tại các doanh nghiệp nhưng tinh thần đó vẫn chưa được chuyển hóa thành năng lực vận hành thực sự mạnh mẽ, khi mức độ chấp nhận rủi ro và đầu tư phát triển năng lực cho đổi mới sáng tạo còn thấp. Điều này cũng cho thấy, thách thức lớn nhất không nằm ở con người mà ở môi trường tổ chức và hệ thống khuyến khích đổi mới mà doanh nghiệp cần tiếp tục củng cố.
