VBF 2020: Tạo môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp ứng biến với suy giảm kinh tế

Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên 2020 là câu nối tạo cơ chế đàm phán giữa cộng đồng doanh nghiệp và Chính phủ nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhất để hồi phục và phát triển nền kinh tế. 

Những kỳ vọng từ doanh nghiệp

Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp là ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Việt Nam. “Hàng loạt các biện pháp hỗ trợ sản xuất, thúc đẩy đầu tư công và kích cầu tiêu dùng đã được triển khai, Thủ tướng cũng đã thành lập Tổ công tác đặc biệt về thu hút đầu tư nước ngoài để thu hút đầu tư trong tình hình mới”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh.

Năm 2020, với quyết tâm của Chính phủ, Phó Thủ tướng cho biết, các hoạt động thúc đẩy thương mại đa phương đã được tiến hành như việc ký kết RCEP, đồng thời việc thực thi CPTPP và nhiều Hiệp định thương mại song phương và đa phương đang thực hiện mục tiêu chung là tạo dựng môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp. 

Đại diện tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp, TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đồng Chủ tịch liên minh diễn đàn VBF cũng ghi nhận những nỗ lực kiên trì, không mệt mỏi của Nhà nước từ đầu năm đến nay trong việc khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh và tạo thuận lợi cho sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp. Nhiều cơ hội mới đã được mở ra với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Tuy nhiên, cho biết nhiều dự báo cho thấy năm 2021 vẫn là năm kinh tế thế giới vẫn gặp nhiều khó khăn và Việt Nam không là ngoại lệ, Chủ tịch VCCI cho biết, cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng Chính phủ có các biện pháp cụ thể và nhanh chóng để giải quyết ngay các nút thắt đang cản trở doanh nghiệp tận dụng các cơ hội hội nhập từ các FTA nói chung và từ EVFTA nói riêng để phục hồi từ COVID-19 và tiếp tục phát triển.

Theo TS Vũ Tiến Lộc, những thành công về mặt kinh tế thời gian qua là kết quả của những nỗ lực kiên trì, không mệt mỏi của Nhà nước từ đầu năm đến nay trong việc khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh và tạo thuận lợi cho sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp.

Cụ thể, về nguồn nhân lực, Chủ tịch VCCI đề nghị xây dựng và thực hiện các Chương trình đào tạo công nhân kỹ thuật chuyên sâu, bài bản trong những ngành công nghiệp kỹ thuật phụ trợ cần thiết nhất hiện nay. Chúng ta phải có các Chương trình đào tạo kỹ năng cụ thể, cho từng ngành nghề, lĩnh vực công nghiệp kỹ thuật phụ trợ cụ thể thuộc các chuỗi giá trị trọng điểm, và nằm trong chiến lược cụ thể thu hút các chuỗi FDI chuyển dịch. Cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực dựa trên các đánh giá khoa học và dự báo được về những thay đổi của thị trường lao động việc làm trong 5-10 năm tới.  

Về cơ sở hạ tầng, VCCI và cộng đồng doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ chỉ đạo tập trung triển khai hiệu quả Luật PPP và Luật Đầu tư công với ưu tiên cho lĩnh vực cơ sở hạ tầng giao thông và các dự án đang triển khai dở dang. Đảm bảo sự kết nối các khu vực sản xuất trọng điểm (nông nghiệp, công nghiệp) đến các cửa khẩu quốc tế. Tại các cửa khẩu quốc tế trọng điểm, đầu tư hoặc kêu gọi đầu tư phát triển, nâng cấp hệ thống logistics cần thiết, đặc biệt đối với các cửa khẩu đầu mối cho các hàng hóa đặc thù (dễ bị hư hỏng, cần bảo quản đặc biệt…).

Về nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, mặc dù đây là công việc của từng doanh nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng Chính phủ có thể hỗ trợ doanh nghiệp trong vấn đề này, cụ thể:

Cần tăng cường năng lực và chất lượng xúc tiến đầu tư thương mại thông qua mạng lưới các cơ quan đại diện ngoại giao hay dành nguồn lực thích đáng cho những tổ chức xúc tiến thương mại như VCCI.

Ở trong nước, đối với các nhóm nông sản mà các nước Đối tác nhập khẩu có yêu cầu đặc thù về tiêu chuẩn kỹ thuật, vệ sinh an toàn thực phẩm, Chính phủ hỗ trợ thiết lập các trung tâm kỹ thuật nhằm hướng dẫn người sản xuất, xuất khẩu thực hiện các yêu cầu; thực hiện việc kiểm tra hàng hóa miễn phí hoặc phí ưu đãi theo tiêu chuẩn của nước nhập khẩu; phối hợp với đơn vị kỹ thuật được Đối tác chỉ định để giúp thúc đẩy nhanh việc thực hiện các yêu cầu kỹ thuật.

“Cùng với đó, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp phục hồi và phát triển trong thời gian tới, cộng đồng doanh nghiệp đang kỳ vọng Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, với trọng tâm là cải cách về thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp”, TS Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Cụ thể, tập trung cải cách một số lĩnh vực thủ tục hành chính còn nhiều phiền hà. “Phản ánh từ các doanh nghiệp cho thấy đó là các lĩnh vực TTHC về đất đai, thuế, bảo hiểm xã hội, xây dựng, quản lý thị trường, giao thông, phòng cháy, môi trường, kho bạc và lao động. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành tập trung rà soát và tối ưu hóa quy trình thủ tục hành chính liên ngành, đặc biệt là các thủ tục liên quan tới đầu tư, xây dựng, đất đai, môi trường”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Đồng thời triển khai thực chất việc xây dựng Chính quyền điện tử, trong đó cần ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính, tăng số dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và mức độ 4. Hướng tới việc tạo lập và kết nối liên thông giữa các cơ quan quản lý nhà nước cơ sở dữ liệu doanh nghiệp để đảm bảo công tác quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp thực hiện một cách thống nhất, đồng bộ. 

Cũng theo TS Vũ Tiến Lộc, cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách quy định về điều kiện kinh doanh. Cộng đồng doanh nghiệp đang kỳ vọng việc các bộ ngành và chính quyền các địa phương thực thi đầy đủ, nghiêm túc Nghị quyết 68 của Chính phủ ban hành tháng 5/2020 mà trọng tâm cắt giảm gánh nặng chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. 

Tiếp tục giảm thiểu gánh nặng thanh, kiểm tra doanh nghiệp, theo hướng áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong thực hiện thanh tra kiểm tra. Cải cách mạnh mẽ hơn về kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hoá xuất nhập khẩu.  

“Xây dựng và triển khai hiệu quả, thực chất các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, tập trung vào đối tượng doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, chủ động nghiên cứu và cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp về tiếp cận thị trường, tiếp cận vốn, thông tin thị trường lao động. Tạo thuận lợi cho việc tiếp cận các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch Covid-19”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Ba trọng tâm hỗ trợ từ Chính phủ

Ghi nhận những ý kiến đề xuất nói trên, để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, Chính phủ sẽ quyết liệt triển khai các giải pháp.