Việt Nam cũng như Đông Nam Á sở hữu những thế mạnh độc đáo về AI

Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã đạt đến một bước ngoặt phi thường trong quá trình phát triển của mình. Chỉ trong hơn một năm qua, AI đã chuyển đổi từ một công cụ tinh vi phản hồi các lệnh của người dùng thành một đối tác tự chủ, có khả năng suy luận, lập kế hoạch và hành động độc lập. Sự chuyển đổi từ tự động hóa sang tự chủ này là một đột phá công nghệ mang tính quyết định của thời đại bây giờ.

Trong thực tế, các hệ thống AI ngày nay không chỉ trả lời câu hỏi mà còn đặt ra mục tiêu, phát triển các chiến lược đa bước và thực hiện các nhiệm vụ phức tạp với sự giám sát tối thiểu của con người.

Đối với các doanh nghiệp, điều này có nghĩa là các trợ lý AI giờ đây có thể xử lý toàn bộ quy trình làm việc, từ dịch vụ khách hàng đến phân tích tài chính, hoạt động 24/7 với độ chính xác đáng kể. Đối với các cá nhân, nó có nghĩa là làm việc cùng với các đồng đội AI thực sự nâng cao khả năng của con người thay vì chỉ đơn thuần tuân theo hướng dẫn.

Phát biểu tại sự kiện “Tương lai của Trí tuệ nhân tạo” tại Thành phố Hồ Chí Minh sáng ngày 20/08/2025, ông Pang Te Cheng – Tổng lãnh sự, Lãnh sự quán Singapore tại Thành phố Hồ Chí Minh – cho biết, nghiên cứu chỉ ra rằng đến năm 2030, khoảng 85 triệu việc làm có thể bị thay thế trên toàn cầu, nhưng cùng một nghiên cứu đó cũng cho thấy 97 triệu vị trí mới sẽ xuất hiện, tạo ra chênh lệch tăng 12 triệu việc làm. Sự khác biệt chính nằm ở loại vai trò được tạo ra. Các công việc mới trong kỷ nguyên AI, từ kỹ sư nhắc lệnh đến chuyên gia hợp tác giữa người và AI, thường đòi hỏi các kỹ năng khác so với những công việc đang bị tự động hóa. Điều này làm cho việc chuẩn bị lực lượng lao động trở nên cực kỳ quan trọng.

Ông Pang dẫn lời cựu Thủ tướng Anh Rashid Sunak rằng: "Bạn không cần phải là Mỹ hay Trung Quốc để giành chiến thắng trong lĩnh vực AI".

Singapore và Việt Nam là những ví dụ điển hình về cách các quốc gia có thể hợp tác để khai thác tiềm năng của AI một cách có trách nhiệm. Mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Singapore và Việt Nam, được nâng tầm vào tháng 3 năm 2025, định vị cả hai quốc gia là những người tiên phong trong phát triển AI khu vực. Thông qua các sáng kiến như Trao đổi Tài năng Sáng tạo, các chuyên gia Việt Nam và Singapore có thể tích lũy kinh nghiệm thực tế về AI, an ninh mạng và điện toán tiên tiến trên cả hai quốc gia.

Chiến lược AI Quốc gia của Việt Nam đặt mục tiêu đưa đất nước trở thành một trong bốn quốc gia dẫn đầu về AI của ASEAN vào năm 2030. Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) Merlion của Singapore, được xây dựng trên nền tảng SeaLion LLM, hiện hỗ trợ tiếng Việt cùng với bảy ngôn ngữ khu vực khác. Việt Nam cũng có kế hoạch đào tạo mô hình nền tảng LLM của riêng mình dựa trên dữ liệu tiếng Việt và Việt Nam.

Hợp tác song phương giữa hai nước bao gồm các trung tâm nghiên cứu AI chung, cơ sở hạ tầng dữ liệu chia sẻ và các khuôn khổ đạo đức hài hòa sẽ mang lại lợi ích cho toàn bộ khu vực ASEAN.

Khi AI trở nên tự chủ hơn, việc phát triển có trách nhiệm trở nên tối quan trọng. Luật công nghệ số của Việt Nam sẽ yêu cầu gắn nhãn rõ ràng nội dung do AI tạo ra, thúc đẩy tính minh bạch trong kỷ nguyên truyền thông tổng hợp phức tạp.

Hợp tác khu vực về các khuôn khổ AI không phải là tùy chọn, mà là điều cần thiết. Thông qua các khuôn khổ như Đồng thuận Singapore về Nghiên cứu An toàn AI và Mạng lưới An toàn AI mới nổi của ASEAN, chúng ta đang xây dựng các tiêu chuẩn chung bảo vệ công dân đồng thời cho phép đổi mới.

Ông Pang Te Cheng nhấn mạnh rằng Việt Nam cũng như Đông Nam Á sở hữu những thế mạnh độc đáo trong kỷ nguyên AI. Sự đa dạng của khu vực thúc đẩy đổi mới, sự nhanh nhẹn cho phép thích ứng nhanh chóng và tinh thần hợp tác nuôi dưỡng sự chia sẻ kiến thức. Lực lượng lao động trẻ, am hiểu công nghệ của Việt Nam, kết hợp với cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tiên tiến của Singapore, tạo nên một nền tảng mạnh mẽ cho vai trò dẫn đầu về AI. “Cùng nhau, hai nước có thể chứng minh rằng tiến bộ công nghệ và phúc lợi con người không phải là mục tiêu cạnh tranh, mà là những ưu tiên bổ sung cho nhau”, ông Pang Te Cheng nói.