Việt Nam nằm trong TOP 10 quốc gia đầu tư vào năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới

>>>> XEM THÊM: Việt Nam đang đi đầu trong ASEAN về phát triển năng lượng tái tạo

Nội dung trên được ông Nguyễn Hữu Nam – Phó Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiện Việt Nam chi nhánh TP.HCM (VCCI/HCM) cho biết tại Hội thảo “Thúc đẩy mạng lưới doanh nghiệp tiên phong hướng tới 100% năng lượng tái tạo”, do VCCI-HCM phối hợp với WWF và GreenID tổ chức.

Phát biểu tham luận tại Hội thảo, ông Nguyễn Hữu Nam cho biết, theo các nhà nghiên cứu đánh giá, dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong giai đoạn 2021 – 2030 đạt bình quân khoảng 6,6%/năm, trong giai đoạn 2031-2045 bình quân khoảng 5,7%/năm. Việc tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ đòi hỏi nguồn năng lượng cho sự tăng trưởng đó bằng nhu cầu điện năng cho phát triển tương đương khoảng từ 12-15%/năm.

Theo Nghị quyết của Bộ Chính trị, định hướng đến năm 2030, Việt Nam đưa ra mục tiêu về chỉ số tiếp cận điện năng đứng thứ 3 trong ASEAN. Độ tin cậy cung cấp điện năng trong ASEAN, Việt Nam phấn đấu đứng thứ 4 trong ASEAN. Ông Nam đánh giá, đây là một mục tiêu, định hướng rất tham vọng của Việt Nam đối với chỉ tiêu tiếp cận điện năng.

Phó Giám đốc VCCI/HCM cho rằng, để đạt được những mục tiêu trên, bên cạnh nguồn năng lượng truyền thống, năng lượng hóa thạch, chúng ta cũng định hướng mục tiêu sẽ phát triển NLTT. Dự kiến đến năm 2030, NLTT sẽ chiếm từ 15-20% trong tổng nguồn cung năng lượng sơ cấp. Đến năm 2045, dự kiến sẽ từ 25-30% NLTT trong tổng cung nguồn năng lượng sơ cấp.

Theo ông Nam, mục tiêu công suất lắp đặt, quy hoạch điện VII có điều chỉnh gồm NLTT, năng lượng than, năng lượng khí, năng lượng nhập khẩu, thủy điện, điện hạt nhân... Trong đó, NLTT sẽ tăng dần lên, còn năng lượng từ điện than vẫn duy trì đều khoảng 36%, từ 2017-2020; giai đoạn 2020-2025 tăng lên 49% và giảm về 42% giai đoạn 2025-2030.

“Bên cạnh đó, hiện nay các dự án NLTT đang hoạt động hoặc đang được phê duyệt trên lãnh thổ Việt Nam bao gồm năng lượng gió, năng lượng mặt trời trải dài ở khu vực Nam Trung bộ. Đối với năng lượng sinh khối, đây là loại năng lượng chưa thực sự phát triển, hầu hết là các dự án nhỏ phân bổ ở khắp các vùng miền”, ông Nam đánh giá.

Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới (World Bank) về mơi trường kinh doanh tại Việt Nam năm 2020, trong các tiêu chí mà World Bank đưa ra có tiêu chí thành lập doanh nghiệp, xin giấy phép xây dựng, tiếp cận tín dụng, tiếp cận điện năng…Riêng về tiếp cận điện năng, World Bank đánh giá, Việt Nam đứng thứ 27/190 nền kinh tế của thế giới, đạt 88,2 điểm, tăng 0,26 điểm so với năm trước.

Phó Giám đốc VCCI/HCM Nguyễn Hữu Nam cho biết, Việt Nam đang đứng trong Top 10 (xếp thứ 8) các quốc gia có đầu tư vào NLTT cao nhất trên thế giới, đạt 7,4 tỷ USD. Trong khi đó, Pháp và Đức là 7,3 và 7,1 tỷ USD. Với mức đầu tư này, Việt Nam đã vượt qua 2 cường quốc về kinh tế lớn của thế giới trong việc đầu tư vào NLTT.

Bên cạnh đó, ông Nam cho rằng, việc chuyển hướng từ năng lượng hóa thạch sang NLTT hay năng lượng xanh là một xu thế tất yếu trên thế giới và Việt Nam cũng không phải là một ngoại lệ. Việc chuyển đổi năng lượng này sẽ làm giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính và bảo vệ môi trường, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào các loại nhiên liệu hóa thạch.

“Chúng ta đang nói về kinh tế tuần hoàn, mà năng lượng sinh khối là một trong những yếu tố để phát triển kinh tế tuần hoàn. Phát triển nguồn năng lượng này, chúng ta có thể tận dụng tất cả các loại tài nguyên. Nguồn tài nguyên từ rác thải của ngành này sẽ là nguồn tài nguyên, một nguồn năng lượng cho ngành tiếp theo. Do đó, chúng ta cũng cần phát triển nguồn năng lượng sinh khối này. Tuy nhiên, nguồn năng lượng này không hẳn là năng lượng xanh tuyệt đối như năng lượng mặt trời hay năng lượng gió”, ông Nam chia sẻ.

Mặc dù hiện nay, NLTT đang được khuyến khích đầu tư phát triển để dần thay thế nguồn năng lượng điện than. Tuy nhiên, ông Nam cho rằng, vẫn còn nhiều “nút thắt” khiến việc phát triển NLTT chưa được thông suốt. Ông Nam chỉ ra 3 nút thắt đối với việc phát triển NLTT ở Việt Nam nhìn từ góc độ của Eurocham. Cụ thể, thiếu khung chính sách và năng lực thực thi; biểu giá điện thấp, có trợ giá và không có lộ trình ứng phó với biến động biểu giá điện trong tương lai; thiếu cơ chế tài chính đối với hoạt động đầu tư vào công nghệ hiệu quả về năng lượng và tiết kiệm năng lượng.

Từ những nút thắt trên, ông Nam đưa ra 7 khuyến nghị cho việc phát triển NLTT tại Việt Nam: Thứ nhất, Nhà nước cần tách bạch  chức năng kinh doanh với chức năng quản lý Nhà nước về điện;

Thứ hai, Nhà nước cần đầu tư, nâng cấp lưới điện truyền tải một cách đồng bộ, phù hợp để có thể tiếp nhận, truyền tải điện mặt trời, điện gió, tránh lãng phí điện không thể truyền tải vì lưới điện.

Thứ ba, tạo môi trường pháp lý minh bạch, ổn định và lâu dài, đặc biệt là dễ tiên liệu để các nhà đầu tư yên tâm đầu tư phát triển NLTT với quy mô lớn và lâu dài;

Thứ tư, khuyến khích các nhà đầu tư ngoài quốc doanh đầu tư vào lưới điện thông minh để đảm bảo sử dụng điện năng hiệu quả, tiết kiệm;

Thứ năm, xóa bỏ mọi rào cản để đảm bảo giá năng lượng minh bạch do thị trường quyết định;

Thứ sáu, xây dựng cơ chế chính sách ưu dãi đối với các dự án phát triển NLTT như tiếp cận nguồn vốn, đất đai, mặt nước, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp,…

Thứ bảy, Chính phủ cần tham vấn doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu tư vào NLTT, cũng như tham vấn các tổ chức quốc tế về định hướng, ban hành quy định về phát triển NLTT.