Việt Nam trên đường trở thành trung tâm hàng hóa khu vực

Korean Air mở rộng thị trường, đón đầu tiềm năng tại Việt Nam

Korean Air đang xem xét mở thêm các đường bay đến Việt Nam. Hãng đánh giá đây là thị trường quan trọng bậc nhất Đông Nam Á. Bà Kyoung Hee Kang, đại diện Korean Air, khẳng định rằng ngoài kế hoạch mở rộng hoạt động sang sân bay Long Thành, hãng còn có ý định nhắm đến Huế và Quy Nhơn.

Hãng hàng không lớn nhất Hàn Quốc này nhận định rằng Long Thành có thể trở thành trung tâm hàng hóa lớn của khu vực, mặc dù hiện nay cơ sở hạ tầng như đường dẫn, khu xử lý mặt đất và nhà ga vẫn đang được xây dựng.

Việt Nam hiện đóng vai trò là xưởng sản xuất trọng điểm của các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Samsung, Apple, Dell, Nvidia hay Hyundai. Đây là những doanh nghiệp tạo ra nhu cầu vận chuyển hàng hóa khổng lồ, từ chip bán dẫn, điện thoại đến linh kiện ô tô.

Trong năm 2024, Korean Air đã vận chuyển 50.000 tấn hàng hóa qua Hà Nội. Đến nửa đầu năm 2025, hãng vận chuyển gần 375.000 hàng khách giữa Hàn Quốc và Việt Nam, tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài các đường bay tới Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Nha Trang và Phú Quốc, hãng cũng đang xem xét mở tuyến Đà Lạt trong tương lai.

Với hơn 178.000 người Hàn Quốc sinh sống tại Việt Nam, con số lớn hơn toàn bộ khu vực Đông Nam Á cộng lại, cùng mối liên kết đầu tư sâu rộng, Việt Nam ngày càng trở thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới hàng không khu vực. Korean Air đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác với Vietnam Airlines để phát triển mảng bảo dưỡng kỹ thuật, và dự kiến sẽ tận dụng thương vụ sáp nhập Asiana Airlines để mở rộng hiện diện tại thị trường này.

Khát vọng trở thành trung tâm hàng hóa hàng không của Đông Nam Á

Theo ông Ben Anh, Tổng giám đốc Tập đoàn ITL, nếu có quyết tâm và chiến lược rõ ràng, Việt Nam có thể trở thành trung tâm hàng hóa hàng không trong vòng 3 - 5 năm tới. Ông nhận định Việt Nam đã có gần như đầy đủ các điều kiện nền tảng.

Một trong những điều kiện để trở thành trung tâm hàng hóa hàng không là quốc gia đó phải là điểm đến và xuất xứ về hàng hóa (Origin and Destination - O&D demand) mạnh mẽ từ các cơ sở sản xuất và khách hàng xung quanh, bao gồm các khu thương mại tự do để tạo lưu lượng hàng hóa. Điều kiện này Việt Nam đã có khi đang là xưởng sản xuất trọng điểm của các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Samsung, Apple, Dell, Nvidia hay Hyundai như đã nói ở trên.

Một điều kiện khác nữa là sân bay đó phải là “cứ điểm” của một hoặc nhiều hãng hàng không hàng hóa lớn. Ví dụ như Incheon là trung tâm hàng hóa hàng không nhờ đó là “cứ điểm” của chính hãng Korean Air.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn cần đẩy mạnh kết nối hàng không, phát triển hạ tầng liên kết đa phương thức (đường biển, bộ, sắt, không) và cải thiện chính sách hải quan, nhập cảnh. Bên cạnh đó, năng lực xử lý mặt đất cần được nâng cấp với nhà ga hàng hóa hiện đại, kho lạnh, trung tâm logistics và công nghệ số hóa mạnh mẽ. Ngoài ra cũng không thể quên tầm quan trọng của các thành phần khác trong hệ sinh thái hàng không hàng hóa, bao gồm các công ty logistics 3PL, làng hàng hóa (cargo village), trung tâm TMĐT. Hệ sinh thái này cũng đòi hỏi sự phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan quản lý sân bay và hải quan.

Kinh nghiệm từ các trung tâm hàng hóa hàng không thành công như Singapore hay Incheon (Hàn Quốc) cho Việt Nam nhiều bài học quý. Tại Singapore, dù nhu cầu O&D thấp, nước này vẫn phát triển thành trung tâm hàng hóa toàn cầu nhờ chính sách linh hoạt và nền tảng kỹ thuật số thống nhất. Trong khi đó, Incheon có được vị thế nhờ các hãng hàng không mạnh, ngành công nghệ cao và mô hình đầu tư PPP hiệu quả.

Việt Nam, dù đi sau, nhưng lại có lợi thế “đi tắt đón đầu”. Tức là Việt Nam có thể tận dụng công nghệ mới, xu hướng bền vững cùng nhu cầu xuất khẩu mạnh mẽ từ nhiều ngành, đồng thời phát triển chính sách, hạ tầng và tăng cường kết nối quốc tế, để từng bước chinh phục ước mơ trở thành cargo hub của khu vực.

Việc Korean Air xem xét Long Thành làm trung tâm hàng hóa Đông Nam Á càng củng cố nhận định rằng Việt Nam đang nằm trong tầm nhìn của các hãng hàng không quốc tế.