Volkswagen và Rivian đang cố gắng giải quyết điểm yếu cốt lõi của nhau để tồn tại trong bối cảnh bất định của ngành xe hơi.
Tháng 8 vừa qua, các lãnh đạo tập đoàn xe hơi Đức Volkswagen (VW) đã tới Mỹ để thử nghiệm một chiếc xe mới có sự hợp tác của startup Rivian của Mỹ - một chiếc xe có các hệ thống điều khiển thông minh cập nhật từ xa qua máy tính kết hợp nền tảng xe hơi Đức.
VW được cho đang loay hoay giữa việc cắt giảm chi phí khi kết quả kinh doanh đi xuống với nhu cầu chi thêm hàng tỷ USD để phát triển một chiếc xe số hóa. Đây lại là thế mạnh của Rivian, khiến mối quan hệ đối tác hai bên có tiềm năng giải quyết các điểm yếu cốt lõi của nhau: VW nhận được công nghệ cần thiết, trong khi Rivian có được dòng tiền cấp bách.
Theo các điều khoản hoàn tất trong tuần này, VW sẽ đầu tư tới 5,8 tỷ USD vào cổ phiếu Rivian và một liên doanh chung—tăng từ giá trị 5 tỷ USD đã dự kiến khi thông báo hợp tác vào tháng 6. Đổi lại, công ty Đức sẽ có quyền truy cập vào công nghệ phần mềm và hệ thống điện tử mà Rivian đã chi hàng tỷ USD để phát triển.
Thỏa thuận này nêu bật những thách thức sâu sắc mà cả hai đối mặt trong cuộc đua với Tesla và các đối thủ Trung Quốc. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang gặp khó khăn trong việc bắt kịp tốc độ và công nghệ của các công ty chuyên về xe điện. Trong khi đó, các startup sáng tạo như Rivian lại thiếu quy mô và nguồn lực để cạnh tranh với các đối thủ lâu đời.
Các công ty ô tô ngày nay muốn tạo ra những chiếc xe dễ dàng kết nối và cập nhật như smartphone. Động lực này không chỉ nhằm giữ cho các màn hình giải trí luôn mới mẻ mà còn giúp tích hợp các tính năng tự động hóa. Các startup xe điện, vốn không có độ phức tạp cơ học của xe truyền thống, đã dễ dàng tích hợp công nghệ mới này hơn, giúp hợp nhất hệ thống điện tử xung quanh một máy tính trung tâm mạnh mẽ.
Việc chuyển đổi sang hệ thống điều khiển số hóa khó khăn hơn nhiều đối với các nhà sản xuất ô tô truyền thống, theo các lãnh đạo ngành, bao gồm cả CEO Ford, Jim Farley.
Trong bảng xếp hạng mới đây về độ “số hóa” của các nhà sản xuất ô tô do công ty tư vấn Gartner đưa ra, Tesla, NIO và Xpeng từ Trung Quốc, cùng Rivian lần lượt đứng đầu. VW chỉ đứng thứ 13, sau General Motors và Ford.
VW muốn sử dụng liên doanh này để triển khai hệ thống kỹ thuật số trên tất cả các xe du lịch ngoài thị trường Trung Quốc, tức khoảng 5,7 triệu xe. Các mẫu xe đầu tiên sử dụng công nghệ này có thể sẽ có mặt trên thị trường vào năm 2027.
Đối với Rivian, khoản đầu tư từ VW có thể giúp công ty tồn tại. Công ty Mỹ đã tiêu tốn hơn 19 tỷ USD kể từ khi ra mắt công chúng vào năm 2021, phần lớn là để phát triển phần cứng và phần mềm riêng biệt. Tuy nhiên, khoản đầu tư này chưa mang lại lợi nhuận, một phần do sản lượng của công ty quá thấp—có thể chưa đến 50,000 xe trong năm nay—để có thể sinh lời.
Rivian đã gặp khó khăn trong việc sản xuất, và lỗ 39.000 USD trên mỗi xe bán ra trong quý 3. Hệ thống máy tính của Rivian mà VW đang mua lại có chi phí cao hơn so với các tùy chọn từ các nhà cung cấp lớn. Dù vậy, Rivian tin rằng khi được áp dụng ở quy mô lớn, cách tiếp cận của họ sẽ rẻ hơn và là một bước nhảy vọt công nghệ so với những gì VW đang cung cấp.
VW cũng đang trong quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ do doanh số kém, bị cạnh tranh khốc liệt tại Trung Quốc và chiến lược xe điện đắt đỏ. Công ty đã đối mặt nguy cơ đóng cửa nhà máy đầu tiên tại Đức trong lịch sử của mình.
Cả hai công ty đều đối mặt với rủi ro khi hợp tác. Rivian phải đánh đổi tài sản trí tuệ - được coi là lợi thế cạnh tranh cốt lõi - mà họ đã chi hàng tỷ USD để phát triển. VW tiếp tục phải phụ thuộc vào một liên doanh mà họ không kiểm soát hoàn toàn cho một công nghệ rất quan trọng với tương lai của mình.
Đối với VW, việc hợp tác với Rivian giúp giảm sự phụ thuộc vào đơn vị phần mềm Cariad, vốn đã tiêu tốn của VW 7,8 tỷ euro, mà không mang lại hiệu quả. Các tính năng số hóa như lái tự động và điều khiển bằng giọng nói đã xuất hiện trên các đối thủ Trung Quốc tại triển lãm xe hơi Thượng Hải tháng 4/2023, trong khi Cariad vẫn tiếp tục trễ hạn.
VW cũng có hợp tác với startup Trung Quốc Xpeng để phát triển xe điện công nghệ tiên tiến, nhưng lãnh đạo công ty cho rằng sử dụng công nghệ Trung Quốc ở các thị trường khác không phải là một lựa chọn. Bởi vậy, liên minh với Rivian của Mỹ có vẻ là lựa chọn an toàn hơn.
“Trước đây, chúng tôi thường có quan niệm rằng nếu một thứ không được phát minh trong hệ sinh thái của VW thì có thể không đủ tốt. Giờ đây, quan niệm này đã không còn,” ông Michael Steiner, Giám đốc bộ phần R&D của VW thừa nhận.