Thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK) đã có bước ngoặt lớn khi FTSE Russell công bố nâng hạng từ cận biên lên mới nổi thứ cấp.
Tuy nhiên, sau khi FTSE Russell công bố nâng hạng TTCK Việt Nam, xu hướng khối ngoại đẩy vốn vào thị trường vẫn phải còn chờ đợi.
Nâng hạng thị trường sẽ mở ra cánh cửa cho dòng vốn đầu tư lớn vào TTCK Việt Nam, xét trên quy luật chung của mọi thị trường đã được nâng hạng, lẫn trên cơ sở thực tế về quyết định đầu tư theo chỉ số của các quỹ vốn thụ động và chủ động.
Theo thống kê từ Bloomberg, hầu hết các thị trường đều chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về dòng vốn nước ngoài khi chính thức được nâng hạng, bất kể theo tiêu chí đánh giá của FTSE hay MSCI. Số liệu thống kê cho thấy dòng vốn thường tăng gấp 5 - 7 lần so với bình quân giai đoạn trước khi được nâng hạng.
Dựa trên giả định toàn bộ cổ phiếu thuộc chỉ số FTSE Việt Nam sẽ được đưa vào bộ chỉ số các thị trường mới nổi của FTSE, ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS) ước tính giá trị dòng vốn thụ động và chủ động chảy vào TTCK Việt Nam ước đạt khoảng 3 - 7 tỷ USD trong giai đoạn sau khi quyết định nâng hạng có hiệu lực (ước tính tổng tài sản từ các quỹ chủ động gấp 5 lần so với các quỹ ETF – theo FTSE).
Số liệu dự báo của các tổ chức, định chế là khác nhau: HSBC dự báo tiềm năng dòng vốn nước ngoài có thể lên đến 3,4-10,4 tỷ USD; VinaCapital dự báo Việt Nam sẽ nhận được khoảng 5-6 tỷ USD dòng vốn nước ngoài, bao gồm 1 tỷ USD dòng vốn thụ động và 4-5 tỷ USD vốn chủ động… Tuy nhiên, có thể thấy rõ mối quan tâm của các quỹ đối với thị trường sau nâng hạng là điều chắc chắn. Và đây cũng là cơ sở để Việt Nam quyết tâm nâng hạng thị trường, tiến tới hoàn thiện các tiêu chí theo chuẩn MSCI nhằm tạo thị trường huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế.
Xét từ đầu năm đến nay, tính cả trước và sau nâng hạng thị trường, khối ngoại vẫn bán ròng lũy kế khoảng 110 nghìn tỷ đồng. Riêng trong tuần TTCK được công bố nâng hạng (6-10/10/2025), khối ngoại giảm bán ròng, đặc biệt ở nhóm ngân hàng và bán lẻ.
“Việc khối ngoại bán ròng trước hết vẫn là do sự chênh lệch lãi suất USD -VND, sức hút của TTCK Mỹ khiến dòng vốn đầu tư vẫn có xu hướng thoái vốn ở các thị trường mới nổi nói chung, bao gồm châu Á và Việt Nam”, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối khách hàng Yuanta Việt Nam cho biết.
Ngoài ra, theo ông Nguyễn Thế Minh, khác với xu hướng trước đây, nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ cổ phiếu hàng chục năm, thì nay xu hướng đầu tư tái cơ cấu danh mục trong vòng 1 năm đã là bình thường. Thị trường có dòng vốn lớn, quy mô lớn thì giao dịch chênh lệch vị thế sẽ càng lớn.
Theo ông Minh, có một điểm đặc biệt là TTCK vẫn còn phải vượt qua cột mốc “kiểm thử” vào tháng 3/2026 và có hiệu lực vào tháng 9 năm sau. Do đó, hiệu ứng vốn ngoại cũng sẽ có thời gian chảy vào thị trường Việt Nam theo tiến trình nâng hạng hiệu lực.
Ông Trần Hoàng Sơn cho biết, tham chiếu tại các thị trường Qatar, Kuwait, dòng vốn chủ động và thụ động thường tăng mạnh sau 6 tháng kể từ ngày công bố nâng hạng thị trường. “Tại Việt Nam, cơ cấu dòng vốn có tới 70% là ETF, khác với Qatar, UAE và Kuwait khi cấu trúc quỹ đầu tư tại các quốc gia này phần lớn tập trung ở các quỹ chủ động, theo MSCI và FTSE. Làn sóng rút ròng tại châu Á trong bối cảnh chênh lệch lợi suất của đồng USD, làn sóng AI và sự bất ổn thuế quan Mỹ vẫn đã và đang diễn ra. Cùng với đó, các quỹ ETFs tham chiếu chỉ số FTSE Frontier có xu hướng rút vốn, thanh lý các vị thế cổ phiếu hiện tại nhằm đóng quỹ hoặc chuyển đổi sang 1 bộ chỉ số mới. ETF chỉ quay trở lại mua sau khi chính thức vào rổ FTSE EM”, ông Sơn lý giải và khẳng định giữ nguyên dự báo triển vọng về dòng vốn tích cực sẽ chảy vào TTCK Việt Nam trong tương lai.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý với sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường Việt Nam từ đầu năm đến nay cùng với dữ kiện này, có thể nhận định rằng phản ứng của thị trường đối với việc nâng hạng vào tháng 10/2025 có thể sẽ khá ôn hòa. Trong ngắn hạn, khối ngoại vẫn sẽ còn bán ròng dù TTCK hấp dẫn từ câu chuyện nâng hạng.
Thực tế cũng cho thấy, mặc dù thị trường vẫn đang tiến sát mốc lịch sử mới 1.800 điểm, song không phải danh mục cổ phiếu nào cũng xanh và nhà đầu tư đều có lãi, ngoại trừ “sóng lớn” ở một số mã cổ phiếu họ Vin, Ge hay luân chuyển theo phân hóa dòng tiền vào cục bộ nhóm ngành. Từ quyết định đến cú hích mạnh mẽ cho TTCK, cho thấy vẫn còn triển vọng tích cực phía trước.