Xây dựng hệ sinh thái hạ tầng tài chính số: Những bước tiến mới

Mới đây, một loạt các doanh nghiệp gồm các tổ chức tài chính và công nghệ chuỗi khối nội địa, nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây toàn cầu đã cùng bắt tay nhau ký kết hợp tác, cùng hướng đến một mục tiêu chung: tạo ra cơ sở hạ tầng kỹ thuật số linh hoạt, an toàn và có thể mở rộng cho toàn xã hội.

Cụ thể, các Công ty thành viên thuộc CTCP Chứng khoán SSI gồm Công ty TNHH Quản lý Qũy SSI (SSI Asset Management - SSIAM), Investment Platform SSI Digital Ventures do SSIAM quản lý, Công ty Cổ phần Công nghệ số SSI Digital (SSID) cùng với Tether, U2U Network và Amazon Web Services (AWS) đã có cú bắt tay mạnh mẽ với các biên bản ghi nhớ hợp tác đã lần lượt được ký kết, thể hiện tầm nhìn chung trong việc thúc đẩy phát triển hạ tầng số tại Việt Nam. Trong đó SSIAM – SSID – Tether ký ghi nhớ nhằm thúc đẩy phát triển hạ tầng tài sản số và chia sẻ chuyên môn công nghệ tại Việt Nam. SSI Digital Ventures – U2U Network ký thỏa thuận đầu tư trong đó SSI Digital Ventures – nền tảng đầu tư công nghệ thuộc hệ sinh thái SSI – cam kết đồng hành cùng U2U Network trong việc phát triển hạ tầng blockchain Layer-1 tại Việt Nam, đặc biệt là các ứng dụng thực tiễn trong lĩnh vực DePIN và điện toán phi tập trung. SSID – AWS – U2U Network hợp tác mục tiêu nhằm phối hợp xây dựng các mô hình hạ tầng lai (hybrid infrastructure) kết hợp giữa dịch vụ điện toán đám mây và mạng lưới phi tập trung, hướng đến phục vụ các ứng dụng tài chính, dữ liệu và chính phủ điện tử trong tương lai gần.

Theo SSI, sự kiện có ý nghĩa đặc biệt khi Việt Nam đang nỗ lực xây dựng một nền kinh tế số minh bạch, hiệu quả và hội nhập quốc tế. Việc kết nối hạ tầng truyền thống với công nghệ blockchain thế hệ mới sẽ tạo nên một hệ sinh thái mạnh mẽ. Kết hợp với nền tảng thanh khoản ổn định và các đơn vị đầu tư tài chính số hàng đầu Việt Nam, hệ sinh thái này sẽ hỗ trợ hiệu quả cho các ứng dụng tài chính, quản lý dữ liệu và chính phủ điện tử trong tương lai gần.

Trong bối cảnh đó, lễ ký kết không chỉ là một thỏa thuận hợp tác giữa các tổ chức hàng đầu trong lĩnh vực tài chính số, blockchain và điện toán đám mây mà còn là một bước đi biểu tượng, phản ánh sự đồng thuận giữa khối doanh nghiệp tư nhân và khu vực công trong hành trình chuyển đổi số quốc gia.

Đặc biệt, sự kiện này diễn ra trong thời điểm thuận lợi khi Chính phủ Việt Nam thể hiện rõ định hướng hỗ trợ đổi mới công nghệ thông qua hàng loạt chính sách và văn bản pháp lý quan trọng. Gần đây nhất là Luật Công nghiệp Công nghệ số vừa được thông qua, trong đó ưu tiên các sáng kiến liên quan đến AI, blockchain, điện toán đám mây và dữ liệu mở, tạo hành lang pháp lý rõ ràng để các mô hình hợp tác công – tư như sự kiện này được triển khai mạnh mẽ.

"Lễ ký kết cũng đánh dấu lần đầu tiên tại Việt Nam có sự hợp tác giữa các bên bao gồm các tổ chức tài chính và công nghệ chuỗi khối nội địa, nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây toàn cầu, cùng hướng đến một mục tiêu chung: tạo ra cơ sở hạ tầng kỹ thuật số linh hoạt, an toàn và có thể mở rộng cho toàn xã hội", đại diện SSI khẳng định.

Có thể thấy những bước đi của "ông lớn" từng tham gia tạo lập thị trường chứng khoán từ khởi điểm thành lập sàn HoSE những ngày đầu năm 2000, nay lại tiên phong trong lĩnh vực tài chính số, đang ngày càng khá rõ ràng và mạnh mẽ.

Trong kỳ ĐHĐCĐ gần nhất, lãnh đạo SSI, ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch HĐQT cho biết, ở thời điểm hiện tại (tháng 4/2025), SSI chưa có bất kỳ chủ trương nào là làm sàn giao dịch tài sản số hay không và có ba điều cần cân nhắc để tìm câu trả lời: Thứ nhất, nếu làm sàn thì có thể mang lại lợi ích, lợi nhuận cho SSI hay không? Thứ hai, lĩnh vực này có rủi ro gì không và thứ ba là có quản trị được các rủi ro bằng công nghệ hay không?

"Bất kể đúng sai, mà rủi ro mất tiền cho đám đông thì chúng tôi không làm", ông Nguyễn Duy Hưng nhấn mạnh. Dù chưa có dự tính lập sàn giao dịch tài sản số, ông đánh giá lĩnh vực này là xu thế phát triển tất yếu. Theo ông, Chính phủ một số quốc gia cân nhắc đưa tiền kỹ thuật số vào quỹ dự trữ quốc gia, tương tự như vàng, nghĩa là đã xây dựng khung pháp lý. "

"Chúng ta đừng coi đây là "meme" lùa gà lùa vịt trên thị trường. Công nghệ blockchain, công nghệ kỹ thuật số là tương lai. Khi đã là tương lai thì sẽ mang lại lợi nhuận và giá trị cho nền kinh tế", chủ tịch SSI nói. Do đó, SSI đã bắt đầu nghiên cứu, khảo sát thị trường tài sản số, nhưng mới chỉ "là bước đầu tìm hiểu và định vị mình". Bởi theo ông Hưng, một tổ chức tài chính hàng đầu thì không thể "không hiểu biết, không biết gì, không quan tâm" đến lĩnh vực này, nhưng cũng không thể vội vàng.

Trước đó, SSI vào đầu 2025 cũng gây ấn tượng lớn với thị trường khi SSI Digital Ventures - quỹ được thành lập tháng 1/2025, là một quỹ đầu tư của Công ty TNHH Quản lý Quỹ SSI (SSIAM), thành viên của CTCP Chứng khoán SSI, có quy mô 200 triệu USD, ra mắt với định hướng tập trung hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ số và blockchain.

Không chỉ SSI đang thể hiện sự sẵn sàng, từ "tìm hiểu và định vị" đến bắt tay thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái hạ tầng số, ghi nhận trên thị trường cho thấy một số CTCK cũng đã bắt đầu có những động thái quan tâm, đầu tư công nghệ, tìm hiểu quy định và chờ đón những tín hiệu khi tài sản số, tài sản mã hóa được hợp tác.

Đại diện một CTCK cho biết sau Luật Công nghiệp Công nghệ số vừa được thông qua, hi vọng sẽ có các văn bản hướng dẫn thi hành Luật tiếp tục thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các lĩnh vực công nghệ số, chuyển đổi số, góp phần đưa công nghệ số thành động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Đồng thời, luật còn giúp Việt Nam định vị mình trong chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu, cạnh tranh với các nền kinh tế số, thị trường tài chính số lớn.

"Tuy nhiên ở góc độ tham gia thị trường tài chính đầu tư, chúng tôi cùng chờ đợi những bước tiến mới của trung tâm tài chính quốc tế, nơi kỳ vọng các mô hình DeFi - một hệ thống tài chính phi tập trung, dựa trên công nghệ blockchain và hợp đồng thông minh, cho phép người dùng thực hiện các giao dịch tài chính trực tiếp với nhau mà không cần thông qua các trung gian tài chính truyền thống - sẽ được áp dụng. Theo đó, các mô hình này có thể thúc đẩy sự phát triển của ngành tài chính, đồng thời giúp trung tâm tài chính quốc tế sẽ trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư và các công ty công nghệ tài chính", vị này cho biết.

Phát biểu tại một sự kiện được tổ chức ở TP Hồ Chí Minh mới đây, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, chúng ta hiện chưa có quy định cụ thể về tài sản ảo, tiền ảo, tài sản mã hóa. Hiện Chính phủ đang giao Bộ Tài chính và đơn vị liên quan quy định nghiên cứu để xây dựng khung pháp lý cho một số tài sản ảo để áp dụng trong nền kinh tế số, chuyển đổi số.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh về việc có những quốc gia phát triển rất mạnh mẽ về công nghệ, đặc biệt về AI, blockchain, nhưng đến hiện nay vẫn chỉ mới nghiên cứu thí điểm tiền kỹ thuật số do Ngân hàng trung ương phát hành (CBDC) và cũng chưa thể đưa đồng tiền này vào giao dịch thanh toán phổ biến. Một số quốc gia cũng đã công nhận Bitcoin nhưng vẫn còn chưa phổ biến. Theo đó, có thể thấy các vấn đề liên quan đến tiền ảo, tài sản mã hóa, tiền kỹ thuật số... có hàm chưa những yếu tố rủi ro, nhưng đây là xu hướng chung của thế giới mà chúng ta không thể đứng ngoài cuộc, chỉ có thể tiên phong và nghiên cứu để đạt được mục tiêu phát triển.