Hải Phòng: Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu "chậm" vì mặt bằng

Năm 2020, sau khi 100% xã cán đích nông thôn mới (NTM), Hải Phòng nhanh chóng bắt tay vào xây dựng điểm “Xã NTM kiểu mẫu”. Đây là bước tiếp theo trong hành trình dài đưa công cuộc xây dựng NTM của Hải Phòng đi vào chiều sâu chất lượng, mang tính bền vững, tạo ra sự bứt phá toàn diện trong lĩnh vực “tam nông” để kiến tạo một diện mạo tràn trề sức sống cho làng quê Hải Phòng.

Theo báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Việc thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu tại 8 xã thí điểm năm 2020 và 14 xã xây dựng NTM kiểu mẫu năm 2021. Theo đó, tại 8 xã thí điểm năm 2020, đến nay có 106/163 công trình hoàn thành; các công trình khác đang thi công với khối lượng chung ước đạt 81%. Tại 14 xã xây dựng NTM kiểu mẫu năm 2021, các địa phương lập dự án đầu tư 49 hạng mục công trình. Hiện có 6/14 xã hoàn thành lập đề án xây dựng NTM kiểu mẫu; 9/14 xã hoàn thành rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch theo Bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu.

Theo kế hoạch vốn ngân sách TP Hải Phòng hỗ trợ xây dựng đường giao thông, điện chiếu sáng, môi trường tại 8 xã là 1.083,79 tỷ đồng. Việc hoàn thành thí điểm NTM kiểu mẫu tại 8 xã là cơ sở để Hải Phòng triển khai NTM kiểu mẫu tại 14 xã tiếp theo trong năm 2021. Hiện một trong những khó khăn khiến các hạng mục công trình tại xã NTM kiểu mẫu bị chậm tiến độ là giải phóng mặt bằng, do không có cơ chế bồi thường về đất.

Được biết, năm 2020, Hải Phòng có 38 công trình triển khai thí điểm tại 8 xã gồm 37 công trình giao thông và 1 công trình môi trường. Các địa phương đã vận động 939 hộ hiến trên 32.500m2 đất; giải tỏa vật kiến trúc của 726 hộ để khai thác công trình. Năm 2021, Hải Phòng tiếp tục đầu tư hơn 800 tỉ đồng xây dựng 163 công trình còn lại tại tám xã NTM kiểu mẫu thí điểm ban đầu. Đồng thời, dự kiến xây dựng thêm 14 xã NTM kiểu mẫu với kinh phí khoảng hơn 2.000 tỉ đồng, trong đó, đứng đầu là Thủy Nguyên thêm 5 xã, An Dương có 3 xã, các huyện còn lại mỗi huyện có 1 - 2 xã.

Ông Nguyễn Văn Thùy, Chủ tịch UBND xã Đồng Thái, cho biết, khi biết xã được chọn làm thí điểm xây dựng NTM kiểu mẫu người dân rất vui vẻ, đồng tình. Tuy nhiên, chủ trương không bồi thường về đất mà chỉ vận động dân hiến đất, đó là khó khăn với cấp cơ sở. Ông Nguyễn Văn Thùy, Chủ tịch xã Đồng Thái cho biết thêm, năm 2021, xã được đầu tư hơn 100 tỉ đồng để xây dựng 14 tuyến đường còn lại với diện tích thu hồi khoảng 10.000 m2 đất của 500 hộ dân. Giá đất ở tại Đồng Thái “sốt” khiến việc vận động người dân hiến đất vô cùng gian nan. Ông Thùy cho hay, hộ dân hiến ít cũng hơn chục m² đất, có hộ nhiều 70 - 80 m² đất ở. Giá đất cao, nhẩm tính có nhiều hộ hiến tới vài trăm triệu đồng. Vì việc vận động dân hiến đất khó khăn, nên tiến độ xây dựng nhiều công trình tại Đồng Thái cũng bị chậm vì vướng mặt bằng.

Việc thu hồi đất theo hình thức vận động người dân hiến đất gặp khó khăn nên tiến độ xây dựng ở nhiều xã bị chậm vì vướng mặt bằng. Một số xã phải đến tận cuối năm 2020 mới hoàn thành các tuyến đường thí điểm. Thậm chí, tại xã Tân Liên (huyện Vĩnh Bảo) công trình đường trục xã  thiếu mặt bằng phải mãi tới tháng 3 vừa qua mới có mặt bằng xong để thi công.

Xã Tân Dân - huyện An Lão là một trong 8 xã thí điểm xây dựng NTM kiểu mẫu và cũng là xã tiên phong hoàn thành nhiều hạng mục công trình. Nhưng theo ông Lê Hồng Phong - Giám đốc BQL dự án huyện An Lão, vướng mắc nhất với những công trình xây dựng NTM kiểu mẫu vẫn là giải phóng mặt bằng. Hoặc đơn cử như huyện Thủy Nguyên, từ khi có thông huyện sẽ lên thành phố khiến giá đất tại địa phương này tăng vùn vụt. Năm 2021, ngoài 2 xã Gia Minh, Gia Đức được đầu tư các công trình còn lại, huyện này còn tiếp tục được đầu tư thêm 5 xã mới. Vì thế việc vận động dân hiến đất mở đường càng khó khăn. 

Được biết, xã Gia Đức - huyện Thủy Nguyên hiện có tiến độ thi công chậm nhất thành phố do vấn đề giải phóng mặt bằng. Nếu với tiến độ này, Gia Đức khó hoàn thành kế hoạch. Bởi, khối lượng các công trình mới đạt khoảng 60% kế hoạch. Nhiều hộ dân chưa nhận tiền hỗ trợ vật kiến trúc, không chấp nhận phương án kiểm kê khiến một số công trình không thể thi công được. Bên cạnh đó, ngoài vướng mắc mặt bằng thi công, một số xã chưa bố trí được tái định cư cho những hộ dân sau khi hiến không còn đủ đất sinh sống.

Theo ông Phạm Văn Lập, Chủ tịch HĐND thành phố Hải Phòng: Việc xây dựng NTM kiểu mẫu đối với 8 xã thí điểm năm 2020, UBND thành phố tiếp tục chỉ đạo các địa phương giải quyết dứt điểm mọi vướng mắc trong thi công xây dựng và mau chóng giải phóng mặt bằng để hoàn thiện các hạng mục công trình. Đối với 14 xã triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu năm 2021 thực hiện đúng các quy định về quy hoạch, lập dự án, bố trí vốn; áp dụng những kinh nghiệm của 8 xã làm thí điểm để hoàn thiện các công trình bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, kinh phí hợp lý.

Diễn đàn doanh nghiệp tiếp tục cập nhập thông tin