Thị trường xe điện toàn cầu tăng trưởng 27%, khẳng định xu hướng dịch chuyển xanh, trong đó có Việt Nam với những bước tiến rõ nét.
Dù tốc độ tăng trưởng có dấu hiệu chậm lại tại một số khu vực, thị trường xe điện toàn cầu vẫn duy trì đà tăng mạnh mẽ trong năm 2025. Theo số liệu từ RHO Motion - công ty nghiên cứu và phân tích chuỗi cung ứng xe điện, trong bảy tháng đầu năm, doanh số bán xe điện toàn cầu đã tăng 27% so với cùng kỳ năm 2024, tương đương 10,7 triệu xe.
Trong số này, Trung Quốc tiếp tục là thị trường lớn nhất với 6,5 triệu xe, tăng 29%. Riêng tại châu Âu, doanh số đạt 2,3 triệu xe, tăng 30% so với cùng kỳ. Ngược lại, Bắc Mỹ lại ghi nhận mức tăng trưởng thấp nhất, chỉ 2% với khoảng 1 triệu xe được tiêu thụ. Các thị trường còn lại trên thế giới chứng kiến mức tăng trưởng đạt 42% với 0,9 triệu xe.
RHO Motion cho biết, sự chậm lại ở Mỹ xuất phát từ nhiều nguyên nhân như chính sách thuế quan, các ưu đãi dần mất đi, định kiến xã hội và sự suy giảm tại Canada. Mặc dù vậy, dự báo trong ngắn hạn, nhu cầu tại Mỹ có thể tăng trước khi các khoản tín dụng thuế IRA hết hiệu lực vào tháng 9/2025, sau đó thị trường có nguy cơ giảm tốc. Nhìn tổng thể, công ty vẫn đánh giá xu hướng áp dụng xe điện trong năm nay sẽ tiếp tục đi lên.
Đáng chú ý, thị trường Trung Quốc dù giữ vững vai trò dẫn dắt nhưng cũng bắt đầu xuất hiện dấu hiệu chững lại. Doanh số bán hàng tháng 7 giảm 13% so với tháng 6, một phần chịu tác động từ việc điều chỉnh các chương trình trợ cấp. Tuy nhiên, với quy mô lớn, quốc gia này vẫn là động lực chính thúc đẩy toàn cầu. Trung Quốc còn triển khai chương trình đổi xe cũ lấy xe mới, góp phần kích cầu và dự kiến bán hơn 14 triệu xe điện trong cả năm 2025, vượt doanh số toàn cầu năm 2023. Thị phần xe điện tại Trung Quốc ước tính đạt khoảng 60% trong năm nay.
Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), năm 2024 doanh số xe điện toàn cầu đạt 17 triệu chiếc, tăng hơn 25% so với năm trước. Chỉ riêng phần tăng thêm 3,5 triệu xe so với 2023 đã vượt tổng số xe điện bán ra trong cả năm 2020. Trong đó, Trung Quốc tiêu thụ hơn 11 triệu xe, con số lớn hơn toàn bộ doanh số toàn cầu chỉ hai năm trước đó.
Châu Âu lại gặp khó khi nhiều thị trường lớn giảm hoặc cắt bỏ trợ cấp, cùng với việc các mục tiêu CO₂ của EU giữ nguyên từ năm 2023 sang 2024. Điều này khiến tốc độ tăng trưởng của khu vực chững lại. Mỹ vẫn ghi nhận mức tăng nhưng chỉ bằng một phần tư so với năm trước, cho thấy sự khó khăn khi thiếu động lực chính sách. Ngược lại, các thị trường ngoài ba khu vực lớn đã tăng kỷ lục gần 40% trong năm 2024, đạt 1,3 triệu xe, gần bằng doanh số 1,6 triệu xe của Mỹ.
Nhìn về tương lai, IEA dự báo doanh số xe điện toàn cầu sẽ vượt 20 triệu chiếc trong năm 2025, chiếm khoảng 1/4 tổng lượng ô tô bán ra. Tốc độ tăng trưởng dự kiến giữ ở mức 25%, ngang bằng với năm 2024. Dù chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố bất ổn về kinh tế và chính sách, xu hướng dịch chuyển sang xe điện vẫn được duy trì trên phạm vi toàn cầu, khẳng định vị thế ngày càng vững chắc của phương tiện xanh trong ngành công nghiệp ô tô.
Tại Việt Nam, thị trường xe điện tuy còn non trẻ nhưng đang cho thấy những bước tiến rõ rệt và nhiều tín hiệu tích cực. Chỉ trong vài năm, từ chỗ gần như vắng bóng sản phẩm, xe điện đã trở thành một lựa chọn đáng cân nhắc đối với người tiêu dùng nhờ sự tiên phong của VinFast và sự tham gia ngày càng nhiều của các thương hiệu quốc tế. Người dùng hiện có nhiều lựa chọn phong phú, từ xe mini giá rẻ, sedan phổ thông cho tới SUV cao cấp.
Hạ tầng trạm sạc cũng đang được mở rộng với tốc độ nhanh, không chỉ ở các đô thị lớn mà còn lan ra các tỉnh, giúp giảm bớt lo ngại về phạm vi di chuyển. Một số tập đoàn lớn đã công bố kế hoạch đầu tư mạng lưới sạc hàng chục nghìn điểm trên toàn quốc, song hành với chính sách hỗ trợ từ Nhà nước như miễn lệ phí trước bạ và giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe điện. Đây là những yếu tố tạo nền tảng cho sự bùng nổ trong giai đoạn tới.
Ngoài thị trường xe cá nhân, xe điện thương mại, đặc biệt là xe buýt, taxi và xe tải nhẹ cũng đang được thúc đẩy mạnh mẽ. Nhiều thành phố lớn đã đưa vào vận hành đội xe buýt điện, trong khi một số hãng taxi công bố kế hoạch điện hóa toàn bộ đội xe trong vài năm tới. Điều này không chỉ giúp giảm phát thải mà còn góp phần thay đổi nhận thức và tạo hiệu ứng lan tỏa đến người tiêu dùng.
Với tốc độ đô thị hóa nhanh, dân số trẻ, cùng cam kết phát triển bền vững, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến hấp dẫn cho các hãng xe quốc tế trong chiến lược mở rộng sang Đông Nam Á. Nếu duy trì được đà phát triển hạ tầng và chính sách hỗ trợ ổn định, Việt Nam sẽ là một trong những thị trường xe điện tăng trưởng mạnh trong khu vực giai đoạn 2025-2030.