Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 9 tháng: Chất lượng mở lối tăng trưởng

Đây là kết quả ấn tượng trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động, nhu cầu tiêu dùng tại nhiều thị trường lớn chưa thật sự phục hồi.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, riêng tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu NLTS đạt 6,35 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Cộng dồn 9 tháng, nhóm hàng nông sản tiếp tục dẫn đầu với giá trị xuất khẩu 28,51 tỷ USD, tăng 16,8%. Sản phẩm chăn nuôi đạt 447,5 triệu USD, tăng 18,6%; thủy sản đạt 8,12 tỷ USD, tăng 12,3%; lâm sản đạt 13,41 tỷ USD, tăng 7,4%; các sản phẩm đầu vào sản xuất đạt 1,82 tỷ USD, tăng 33,1%. Đáng chú ý, xuất khẩu muối, một mặt hàng có quy mô nhỏ, nhưng lại đạt mức tăng trưởng ngoạn mục 96,3%, với 8 triệu USD.

Xét theo khu vực, châu Á vẫn là thị trường lớn nhất, chiếm 43,9% tổng kim ngạch xuất khẩu NLTS. Châu Mỹ đứng thứ hai với 23%, tiếp theo là châu Âu 14,2%. Dù chiếm tỷ trọng nhỏ, nhưng châu Phi (3%) và châu Đại Dương (1,3%) lại ghi nhận tốc độ tăng trưởng rất cao.

Đặc biệt, xuất khẩu sang châu Âu tăng tới 40,6% so với cùng kỳ năm 2024; châu Phi tăng tới 91,6%; trong khi châu Mỹ tăng 11,4%, châu Á tăng 4,1% và châu Đại Dương tăng 6,5%. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy nỗ lực đa dạng hóa thị trường đang phát huy hiệu quả, giảm dần sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống.

Trong số các quốc gia, Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục là ba đối tác lớn nhất. Hoa Kỳ chiếm 20,6% thị phần, Trung Quốc chiếm 20%, Nhật Bản chiếm 7,1%. Xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng 9%, sang Trung Quốc tăng 5,9%, và sang Nhật Bản tăng tới 23,9%. Điều này phản ánh sự cải thiện rõ nét về khả năng thích ứng của hàng hóa Việt Nam, đặc biệt là khả năng đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe tại các thị trường phát triển.

Có thể thấy, đà tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu NLTS trong 9 tháng qua không chỉ đến từ yếu tố nhu cầu tăng trở lại, mà còn nhờ những nỗ lực nâng cao chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng quy định của các thị trường nhập khẩu. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất, ứng dụng công nghệ cao, mở rộng vùng trồng đạt chứng nhận quốc tế đã giúp nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam có lợi thế cạnh tranh.

Cùng với đó, công tác đàm phán, mở cửa thị trường được triển khai quyết liệt, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Sự tham gia của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) cũng giúp hàng hóa Việt Nam tận dụng tốt ưu đãi thuế quan.

Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng, ngành NLTS cần tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức. Giá cả một số mặt hàng nông sản trên thị trường thế giới vẫn biến động thất thường. Các rào cản kỹ thuật, tiêu chuẩn xanh, yêu cầu giảm phát thải carbon ngày càng chặt chẽ. Bên cạnh đó, chi phí logistics, đặc biệt là vận tải biển, vẫn là gánh nặng lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu.

Kết quả xuất khẩu 52,31 tỷ USD sau 9 tháng là một bước tiến quan trọng, tạo nền tảng để cả năm 2025 có thể vượt xa mục tiêu đề ra. Nhưng quan trọng hơn, đây cũng là thời điểm ngành NLTS cần chuyển từ “tăng trưởng về lượng” sang “tăng trưởng về chất”, hướng đến phát triển bền vững.

Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự kiến sẽ tiếp tục phối hợp cùng các bộ, ngành đẩy mạnh xây dựng thương hiệu quốc gia cho nông sản; phát triển chuỗi giá trị theo hướng minh bạch, xanh và tuần hoàn; thúc đẩy đầu tư vào chế biến sâu nhằm nâng cao giá trị gia tăng. Đồng thời, cần chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, những con số tăng trưởng ấn tượng vừa qua không chỉ là tín hiệu vui, mà còn là lời nhắc nhở về nhiệm vụ đổi mới toàn diện của ngành. Xuất khẩu NLTS của Việt Nam sẽ chỉ thực sự vững chắc khi nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cùng đồng hành trong quá trình nâng cao chất lượng, thích ứng với xu thế toàn cầu hóa xanh và bền vững.

Với những kết quả đã đạt được, có cơ sở để tin rằng ngành nông nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh kinh tế năm 2025, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng chung của đất nước.