8 tháng đầu năm 2025: Thương mại phục hồi, thách thức cân đối vĩ mô

Những con số được đưa ra không chỉ phản ánh quy mô thương mại quốc tế của Việt Nam, mà còn cho thấy nhiều xu hướng đáng chú ý trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động.

Theo đó, trong tháng 8/2025, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa đạt hơn 83 tỷ USD, tăng gần 1% so với tháng trước. Đáng mừng là kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 43 tỷ USD, tăng gần 3%, trong khi nhập khẩu gần 40 tỷ USD, giảm gần 1%. Điều này giúp Việt Nam tiếp tục duy trì trạng thái xuất siêu, với thặng dư thương mại gần 3 tỷ USD trong riêng tháng 8. Kết quả này cho thấy khả năng nắm bắt cơ hội thị trường và cải thiện cán cân thương mại của nền kinh tế.

Tính chung 8 tháng đầu năm 2025, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa đạt gần 600 tỷ USD, tăng hơn 16% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng trưởng ấn tượng, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động thương mại quốc tế. Trong đó, xuất khẩu đạt gần 306 tỷ USD, tăng gần 15%, và nhập khẩu gần 292 tỷ USD, tăng gần 18%. Những con số này cho thấy sức cầu trong nước và quốc tế đều khởi sắc, đặc biệt là nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu, máy móc phục vụ sản xuất.

Tuy nhiên, một điểm cần lưu ý là giá trị thặng dư thương mại của Việt Nam trong 8 tháng đạt gần 14 tỷ USD, giảm gần 26% so với cùng kỳ năm trước. Việc nhập khẩu tăng nhanh hơn xuất khẩu khiến mức độ xuất siêu thu hẹp. Điều này không hẳn tiêu cực, bởi tăng nhập khẩu nhiều khi phản ánh sự gia tăng đầu tư, mở rộng sản xuất. Nhưng nếu xu hướng kéo dài, nguy cơ ảnh hưởng tới cân đối vĩ mô cần được tính đến.

Ở góc độ ngân sách, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 8 tháng đạt hơn 298.000 tỷ đồng, bằng gần 73% dự toán năm và tăng hơn 8% so với cùng kỳ. Đây là tín hiệu tích cực, góp phần bảo đảm nguồn lực tài chính cho chi tiêu công, nhất là trong bối cảnh nhiều khoản thu khác còn chịu áp lực.

Nhìn rộng ra, bức tranh xuất - nhập khẩu 8 tháng cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu với thị trường toàn cầu. Xuất khẩu tăng trưởng vững vàng, nhập khẩu tăng mạnh phản ánh sức sản xuất trong nước phục hồi. Tuy vậy, việc duy trì cán cân thương mại hợp lý, tránh nhập siêu kéo dài vẫn là thách thức. Đồng thời, cải thiện chất lượng hàng hóa xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào khu vực FDI và mở rộng thị trường tiêu thụ sẽ là yếu tố then chốt để tăng trưởng bền vững.

Có thể nói, những số liệu từ Cục Hải quan vừa là minh chứng cho sức bật của nền kinh tế, vừa là lời nhắc nhở về các vấn đề cần điều chỉnh. Xuất siêu không còn “dồi dào” như trước, nhưng nếu tận dụng tốt cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do, đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ và nâng cao giá trị gia tăng, Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp tục duy trì động lực tích cực cho cả năm 2025 và những năm tiếp theo.