8X rời Thủ đô về “đánh thức” du lịch cộng đồng miền sơn cước xứ Thanh

Hoàng Xuân Hải, chàng trai sinh năm 1983 người gốc Thái Bình đang có công việc thu nhập cao cùng cuộc sống thăng tiến tại Thủ đô Hà Nội nhưng anh lại bén duyên với vùng đất miền núi Thanh Hóa. Anh về bản Paban xã Thành Sơn (Bá Thước, Thanh Hóa) từ năm 2009, nhưng đến năm 2019 khi mọi thứ sẵn sàng anh mới bắt đầu cùng người dân bản dựng nhà đặt những nền móng đầu tiên cho du lịch cộng đồng Paban.

Anh Hoàng Xuân Hải chia sẻ, hơn 10 năm gắn bó kể từ khi bắt đầu làm quen với bà con dân tộc Mường xã Thành Sơn. Giờ đây, bà con bản xem anh như người con của vùng đất này vậy, Paban là bản đồng bào dân tộc Mường chiếm tỷ lệ 95%, còn lại là người dân tộc Thái và các dân tộc khác. Cuộc sống người dân nơi đây còn nhiều khó khăn, sống bằng nghề trồng trọt, chăn nuôi. Những năm gần đây tại Paban, những dãy núi trải dài ẩn hiện trong làn sương mây bao phủ của xã Thành Sơn trở thành điểm du lịch thu hút hàng nghìn bạn trẻ mê “săn mây”, “đón tuyết” khắp nơi tìm đến.

Làm du lịch từ chính bản sắc Paban

Trao đổi với phóng viên Hoàng Xuân Hải, cho biết: Mình làm du lịch cộng đồng bởi đó là một sự đam mê và đóng góp. Gắn bó đã hơn 10 năm, từng nếp nhà sàn, khuân mặt trẻ nhỏ đến già làng không ai là không biết đến mình. Mình như người con của bản, chính vì vậy mình hiểu được cái khổ, cái khó của đồng bào. Paban, Thành Sơn có nhiều thuận lợi để làm du lịch, thời tiết quanh năm mát mẻ, nơi vùng đất không bị chạm đến sự thay đổi, lai căng bất cứ một tạp chất văn hóa nào của thời đại bởi người dân nơi đây họ gìn giữ những bản sắc dân tộc được chọn vẹn. Thế nhưng làm du lịch cộng đồng đối với bà con phải được hướng dẫn, được học tập có như vậy người dân bản mới có thể tự khai thác và làm du lịch bằng chính bản sắc văn hóa của người đồng bào.

Khi mình cùng người dân ở bản dựng nhà du lịch cộng đồng Palm House mình lắng nghe chia sẻ cùng bà con. Mình bắt đầu hướng dẫn những người con trong thôn bản, trước tiên Palm House tại nơi này là ngôi nhà đầu tiên để sinh hoạt cộng đồng và hướng dẫn người dân làm du lịch cộng đồng.

Sau đó anh kết nối những bạn trẻ nước ngoài tình nguyện hỗ trợ dạy anh ngữ cho người bản địa, không chỉ người lớn, thanh niên mà cho cả các em nhỏ. Mục đích anh hướng đến, đó là trong 1,2 năm tới ai ở Paban cũng có thể làm được du lịch cộng đồng, có thể trở thành những hướng dẫn viên không chuyên bản địa. Để chính bà con thấy được giá trị của gìn giữ bản làng, quê hương không còn phải vào rừng tìm lâm sản, không phải đi tha phương cầu thực làm kinh tế.

Chị Vi Thị Dinh, người Paban trong đội múa văn nghệ của bản cho biết: Bọn mình đang học anh Hải cách làm du lịch, ở đây cái gì cũng khiến du khách thích thú nhưng làm thế nào để giữ chân họ ở lại và tìm về mỗi năm. Hy vọng du lịch cộng đồng ở Paban phát triển để người dân bản bớt khổ, có thể kiếm tiền từ cách làm du lịch cộng đồng. Đội múa cũng rất chăm chỉ luyện tập và tìm tòi lại các bài hát, điệu nhảy của người dân bản xưa, hướng dẫn du khách cách trải nghiệm cuộc sống với thiên nhiên.

Làm homestay từ ngôi nhà của mình

Bản Paban, thuộc vùng đệm của Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông có hơn 70 hộ dân sinh sống, bản còn giữ nguyên nếp nhà sàn truyền thống, nằm trong thung lũng có khí hậu mát mẻ quanh năm; cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, hoang sơ của những cánh rừng nguyên sinh, đời sống sinh hoạt đậm đà bản sắc của dân tộc Mường gợi cho người ta cảm giác nơi đây giống một vùng đất bình yên, trong lành và nên thơ với người dân bản địa trân chất mộc mạc, thân thiện, thật thà. Chính những lợi thế trên muốn những nếp nhà sàn ở đây sẽ trở thành những homestay chính hiệu, đúng nghĩa với du lịch cộng đồng, anh Hải chia chia sẻ thêm.

Con đường vào Paban uốn lượn, quanh co, một bên là vách núi, một bên là vực sâu thoai thoải với những thửa ruộng bậc thang xanh mướt, những trảng rừng ngút ngát. Đây là cung đường với cảnh trí thiên nhiên tuyệt đẹp.

Anh Ngân Xuân Bách, người Paban người phục vụ du lịch cộng đồng tại Palm House cho biết: Du khách đến với bản Paban sẽ có những đêm đốt lửa trại, uống rượu cần, cùng giao lưu văn nghệ với điệu múa người Mường, khắp Thái, hát múa dân ca, dân vũ đậm đà bản sắc dân tộc với các thiếu nữ  xinh đẹp trong trang phục dân tộc, tiếng nhạc cụ truyền thống làm mê đắm lòng du khách. Người bản địa sẽ làm hướng dẫn viên dẫn đường, giới thiệu về bản, dẫn đi thăm bản lân cận khác trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông nếu du khách có nhu cầu khám phá hệ sinh thái phong phú của rừng Pù Luông hay tham quan vườn cam, quýt đặc sản của Thành Sơn, tham gia trải nghiệm các hoạt động lao động sản xuất cũng như đời sống sinh hoạt hàng ngày với người dân bản địa.