Ai sẽ cứu SMC?

SMC từng là một doanh nghiệp thép được ví là “nhỏ nhưng có võ”, song đó chỉ là giai đoạn hoàng kim trước khi SMC đi vào con đường thua lỗ từ năm 2022.

Liên tục thua lỗ nhiều năm

Ở thời điểm 2022, do tác động của Covid-19, hàng loạt dự án đình trệ, nợ xấu ngành xây dựng và bất động sản không chỉ khiến SMC khó khăn, mà nhiều doanh nghiệp khác cùng ngành cũng gặp khó. Điểm khác là khi bất động sản, xây dựng và vật liệu xây dựng bắt đầu phục hồi, SMC vẫn chưa có tín hiệu trám lỗ lũy kế hoàn tất. Kết thúc năm 2024, doanh nghiệp này ước số doanh thu 8.924 tỷ đồng và lỗ sau thuế 286 tỷ đồng. Sau đó, Công ty đã chính thức thoát lỗ nhờ điều chỉnh trích lập dự phòng, tránh nguy cơ bị hủy niêm yết khi mới chỉ thua lỗ 2 năm liên tiếp. Tuy nhiên, cổ phiếu SMC vẫn bị chuyển từ diện kiểm soát sang diện cảnh báo từ ngày 30/5/2025, do lợi nhuận sau thuế chưa phân phối âm và chậm công bố báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024.

Tại báo cáo soát xét giữa kỳ, SMC lỗ lên tới hơn 81 tỷ đồng, chênh lệch so với tự lập hơn 37,8 tỷ đồng. Công ty báo cáo giải trình rằng chênh lệch do tăng dự phòng khoản phải thu tại đơn vị thành viên 18 tỷ đồng; chi phí do tổn thất đầu tư tại VCCS ghi nhận hơn 5 tỷ đồng; chi phí giải thể công ty con SMC Đà Nẵng 18 tỷ đồng.

SMC đặt kế hoạch doanh thu năm 2025 là 9.500 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế hợp nhất 30 tỷ đồng. Do đó, SMC sẽ rất khó đạt mục tiêu cả năm, trong khi tổng lỗ luỹ kế tới 241,9 tỷ đồng. Bên cạnh đó, tính đến cuối quý II/2025, SMC có 1.046 tỷ đồng nợ xấu chưa thu hồi được, bao gồm hơn 500 tỷ đồng từ nhóm Novaland.

Tái cấu trúc tài chính và quản trị

Vật lộn trong lỗ lũy kế, nợ xấu khó đòi lớn với viễn cảnh vẫn chưa dễ xử lý do các đối tác nợ cũng khó cân đối tài chính và cũng đang gặp khó khăn về cải thiện thanh toán, SMC cũng gặp những rắc rối mà có lẽ đây mới chính là lỗ hổng lớn nhất cần trám của doanh nghiệp này nếu muốn phục hồi vận hành. Đó là những vấn đề trong cấu trúc quyền lực - quản trị vận hành nội bộ. Trong đó, đã có cổ đông lớn ý kiến về các quyết định của thành viên HĐQT và cho rằng có dấu hiệu vượt quyền, cấu kết nhằm chiếm đoạt quyền điều hành Công ty…

Ngày 25/9 tới, SMC sẽ tổ chức ĐHĐCĐ bất thường để bầu bổ sung 2 thành viên HĐQT và 2 thành viên Ban Kiểm soát cho nhiệm kỳ 2021 – 2025. Danh sách ứng viên HĐQT gồm ông Phạm Hoàng Anh (sinh năm 1991) và Hoàng Trung Dũng (sinh năm 1981); và ứng viên Ban kiểm soát gồm ông Nguyễn Quang Trung (sinh năm 1980) và bà Thái Thị Vân Anh (sinh năm 1977). Tuy nhiên, trên danh sách những gương mặt cũ lẫn các ứng viên mới trong HĐQT và Ban kiểm soát, giới chuyên gia cho rằng điều đó chưa mang đến gợi ý nổi bật nào về khả năng bổ sung nguồn lực mới cho SMC.

Trong kế hoạch năm nay, SMC muốn chào bán tối đa 73 triệu cổ phiếu, huy động tối đa 730 tỷ đồng từ không quá 20 nhà đầu tư. Thời gian thực hiện dự kiến kéo dài trong giai đoạn 2025–2026. Vốn huy động thanh toán các khoản nợ vay, trả nợ nhà cung cấp và tăng cường vốn lưu động phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Điểm tích cực là giá bán 10.000đ/cp. Hiện thị trường chứng khoán sôi động với giao dịch đăng ký mua tích cực (Phó Chủ tịch HĐQT) đang hỗ trợ giá cổ phiếu SMC tiệm cận giá 13.000đ/cp. Điều này có thể tạo ra sức hấp dẫn cho cổ phiếu chào bán mới của SMC với “giá mềm”, lô lớn, nếu kế hoạch chào bán được đưa ra đúng thời điểm.