Áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền: Xử phạt nếu “chây ì”

Đây là thông tin bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh cá nhân (Bộ Tài chính) cho biết xung quanh câu chuyện áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đang được dư luận quan tâm những ngày qua.

>>Hoàn thiện pháp lý để bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Theo bà Lan Anh, việc triển khai hóa đơn điện tử  là một quyết tâm chính trị lớn của Chính phủ, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế. Đây là một nội dung quan trọng trong việc triển khai Luật Quản lý thuế 2019. Qua đó góp phần quan trọng vào công tác quản lý thuế công khai, minh bạch, bình đẳng cho các đối tượng tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ.

“Đây là một chủ trương lớn đối với công tác quản lý. Luật Quản lý thuế yêu cầu bán hàng là phải xuất hóa đơn dù là điện tử hay giấy và đã đăng ký hóa đơn điện tử phải xuất hóa đơn điện tử, đã lắp máy tính tiền là phải kết nối”- bà Nguyễn Thị Lan Anh nhấn mạnh.

Theo Bộ Tài chính, việc khởi tạo hóa đơn điện tử ngay khi bán hàng hóa sẽ giúp thuận lợi, tiết kiệm thời gian cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Việc xuất hóa đơn điện tử được thực hiện bất cứ thời gian nào do hóa đơn in ra từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế chính là hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế theo quy định. Bên cạnh đó, người nộp thuế cũng chủ động hơn trong việc điều chỉnh sai sót do hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền được gửi vào cuối ngày không phải gửi từng hóa đơn như loại hóa đơn có mã thông thường.

Mặt khác, việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền góp phần bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng khi có yêu cầu lấy hóa đơn để bảo hành sản phẩm; xử lý các tranh chấp trong quá trình giao dịch cũng như tham gia dự thưởng chương trình hóa đơn may mắn của cơ quan thuế.

Trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, mặc dù việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền rất tiện lợi và minh bạch, nhưng đến nay số cơ sở kinh doanh đã đăng ký thành công hóa đơn điện tử kết nối từ máy tính tiền với cơ quan thuế mới chỉ đạt khoảng 20% kế hoạch giai đoạn 1 mà ngành thuế đề ra (805 cơ sở kinh doanh).

Đáng chú ý, mặc dù đã có 805 cơ sở kinh doanh được chấp nhận sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, nhưng theo số liệu thống kê của Tổng cục Thuế, hiện mới chỉ có 544 hóa đơn điện tử từ máy tính tiền được gửi về hệ thống. Số liệu này là quá thấp so với yêu cầu cần phải chuyển đổi hình thức hóa đơn điện tử thông thường sang hình thức hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Nguyên nhân của tình trạng trên, theo ông Tuấn, vì trong thời gian đầu triển khai, cần có thời gian và giải pháp kỹ thuật phù hợp, nâng cấp dần hệ thống, hạ tầng công nghệ thông tin nên quy định hiện hành đang cho phép người nộp thuế thuộc lĩnh vực trực tiếp đến người tiêu dùng được lựa chọn (nghĩa là không bắt buộc) hình thức hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

>>Phối hợp triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Cũng chia sẻ với báo chí về những vướng mắc trong thực tế khi triển khai, ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội cho biết: Theo số liệu thống kê, đến ngày 13/02/2023, Cục Thuế TP. Hà Nội có 6.838 doanh nghiệp, hộ kinh doanh thuộc diện triển khai hóa đơn điên tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Hiện nay, vấn đề khó khăn trong quá trình triển khai, đó là số lượng các doanh nghiệp và hộ kinh doanh đã cài đặt phần mềm quản lý bán hàng mới chỉ chiếm 1/3, như vậy là chưa đạt được yêu cầu mong muốn của cơ quan thuế trong triển khai hóa đơn điên tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Cũng theo Phó Cục trưởng Nguyễn Anh Dũng, bên cạnh lợi ích của hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong quá trình triển khai Cục Thuế đã gặp những vướng mắc. Đó là vướng mắc về khung pháp lý: Các quy định về mặt pháp lý chưa mang tính bắt buộc. Hai là vướng mắc về hạ tầng công nghệ, các doanh nghiệp và hộ kinh doanh chưa đồng bộ hoàn toàn về cơ sở hạ tầng. Ba là vướng mắc từ đặc thù trong lĩnh vực bán lẻ của doanh nghiệp, hộ kinh doanh là kinh doanh không thường xuyên, liên tục và các đối tượng này có thể ngừng, nghỉ, tạm nghỉ kinh doanh bất cứ lúc nào.

“Đặc biệt, đó là tâm lý e ngại của một bộ phận các doanh nghiệp và hộ kinh doanh khi triển khai một chủ trương, cách thức quản lý mới là một vấn đề mà cơ quan thuế rất cần lưu tâm để đưa ra những giải pháp tuyên truyền về giải pháp kỹ thuật phù hợp, nâng cấp dần hệ thống, hạ tầng công nghệ thông tin về hình thức hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền”, Cục Thuế Hà Nội cho hay.

Hiện, Bộ Tài chính đã phối hợp với Bộ Công an, các bộ, ngành, UBND các tỉnh lựa chọn một số địa phương gồm: Hà Nội, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh để báo cáo Thủ tướng Chính phủ triển khai trong giai đoạn 1, áp dụng 100% các doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên địa bàn hoạt động trong các lĩnh vực trực tiếp liên quan đến giao dịch với người tiêu dùng thì sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, trọng tâm là nhà hàng, khách sạn, siêu thị, kinh doanh vàng, bạc…Trên cơ sở kết quả triển khai giai đoạn 1, sẽ triển khai giai đoạn 2 áp dụng diện rộng trên toàn quốc.