ASEAN khẳng định vai trò trung tâm trong khu vực

>> Việt Nam chủ trì hội nghị Bộ trưởng Giáo dục ASEAN lần thứ 12

Trong phiên khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ tại Phnom Penh, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã tuyên bố chính thức khởi động quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - Mỹ.

"ASEAN là trái tim của chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong nhiệm kỳ của tôi. Chúng ta đã tiến thêm một bước mới, bắt đầu kỷ nguyên mới trong hợp tác giữa các bên bằng cách khởi đầu quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Mỹ - ASEAN", ông Biden nhấn mạnh.

Theo thông cáo của Nhà Trắng, Tổng thống Biden tái khẳng định Mỹ ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN cũng như "Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương"; đồng thời nhấn mạnh sự ủng hộ của Mỹ đối với vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, cũng như quá trình hội nhập và xây dựng cộng đồng ASEAN.

Các nước cũng tái khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ các nguyên tắc và giá trị chung được thể hiện trong Hiến chương Liên hợp quốc; Hiến chương ASEAN; Tuyên bố về khu vực hòa bình, tự do, trung lập; Hiệp ước thân thiện và hợp tác Đông Nam Á; Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển năm 1982; Hiệp ước khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân, và Tầm nhìn Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của ASEAN.

Dựa trên khung quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, Mỹ và ASEAN sẽ thể chế hóa và mở rộng hợp tác trên mọi lĩnh vực, bao gồm các khuôn khổ đối thoại cấp cao mới lẫn những đối thoại đã được thiết lập trước đó trên phương diện quốc phòng, kinh tế và ngoại giao.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao cam kết mạnh mẽ của Mỹ với ASEAN, nỗ lực nâng tầm hợp tác đóng góp cho hoà bình, ổn định và thịnh vượng chung. Thủ tướng cho rằng trong tình hình kinh tế khu vực và toàn cầu suy giảm hiện nay, ASEAN và Mỹ cần ưu tiên đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, đẩy nhanh các nỗ lực phục hồi bền vững sau đại dịch COVID-19.

"Việt Nam sẽ áp dụng mọi biện pháp tốt nhất hỗ trợ các nhà đầu tư, doanh nghiệp Mỹ, đồng thời đề nghị Mỹ hỗ trợ hàng hoá ASEAN vào thị trường nước này dễ dàng hơn", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Tầm quan trọng của ASEAN cũng tiếp tục được khẳng định khi Phó tổng thống Ấn Độ Jagdeep Dhankhar nhấn mạnh ASEAN là trụ cột quan trọng trong chính sách Hành động hướng Đông và là trọng tâm Sáng kiến Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của nước này. Được biết, hai bên cũng đã thông qua tuyên bố thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Ấn Độ lần thứ 19. 

Bên cạnh đó, Trung Quốc, Hàn Quốc và Liên Hợp Quốc cũng đều đánh giá cao vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực tại các hội nghị cấp cao ở Phnom Penh và cam kết tiếp tục cùng ASEAN thúc đẩy đối thoại, ứng phó thách thức, góp phần định hình cấu trúc khu vực rộng mở, bao trùm, minh bạch, đề cao luật pháp quốc tế, với ASEAN đóng vai trò trung tâm.

>> Trung Quốc tăng cường hợp tác thương mại - tài chính với ASEAN

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 25, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho hay nước này luôn coi ASEAN là ưu tiên cao trong chính sách láng giềng. Trong khi đó, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Australia lần thứ hai, Thủ tướng Australia Anthony Albanese nhấn mạnh cam kết tăng cường quan hệ với ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực và mong muốn cùng ASEAN triển khai hợp tác thực chất.

Theo các chuyên gia, ASEAN được dự báo sẽ tăng trưởng ở mức 5% trong năm nay và 4,7% trong năm tới, cao hơn mức trung bình toàn cầu nhờ những tiến bộ về cải cách, cũng như sự hội nhập mạnh mẽ của các nền kinh tế trong khối. "Đó là lý do vì sao ASEAN đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự phân mảnh và khuyến khích thế giới đi đúng hướng", Giám đốc Quỹ tiền tệ Quốc tế IMF Kristalina Georgieva cho biết.

Có thể thấy, sự chuyển dịch địa kinh tế đã trở thành một sự chuyển dịch địa chiến lược khi châu Á đã trở thành một điểm hẹn toàn cầu để thế giới hội tụ, đối thoại và hy vọng giải quyết cuộc các khủng hoảng trong thời đại hiện nay. Và ASEAN đang được kỳ vọng sẽ là trọng tâm của khu vực này.

Các quốc gia ASEAN có thể hợp tác với nhau chặt chẽ hơn, ứng phó với các vấn đề hiệu quả hơn, cùng nỗ lực hướng tới một sự phát triển và thịnh vượng của khu vực trong một môi trường tự do và hòa bình. Điều này cần sự đoàn kết và quyết tâm của các chính phủ cũng như cộng đồng doanh nghiệp trong khu vực.