Hơn 35.000 hóa đơn khống đã tuồn ra thị trường, hàng nghìn doanh nghiệp tiếp tay trốn thuế. Đứng sau đường dây này là một "bà trùm" với những thủ đoạn tinh vi…
Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an TP Hồ Chí Minh vừa thông tin kết quả mở rộng đấu tranh chuyên án mua bán trái phép hóa đơn tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành trên cả nước do đối tượng Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang cầm đầu.
Theo cơ quan Công an, nhóm đối tượng đã thành lập và điều hành 41 công ty "ma", bán trái phép 35.273 hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) cho 6.476 doanh nghiệp trên 52 tỉnh thành, với tổng trị giá hàng hóa, dịch vụ ghi trên hóa đơn lên tới hơn 4.000 tỷ đồng. Chỉ riêng khoản tiền thu lợi bất chính từ hoạt động này, công an xác định đã lên tới hơn 60 tỷ đồng.
Đây được đánh giá là vụ án mua bán hóa đơn có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, gây thất thoát nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước.
Theo điều tra, từ năm 2017 đến tháng 3/2023, Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang cùng đồng phạm lập ra hàng loạt công ty "ma" dưới danh nghĩa kinh doanh dịch vụ thương mại, xây dựng, vận tải... nhưng thực tế không hề có hoạt động sản xuất hay cung cấp dịch vụ. Nhóm này sử dụng chứng minh nhân dân, căn cước công dân mua lại từ các tiệm cầm đồ hoặc thông tin của người không hay biết để đăng ký thành lập doanh nghiệp. Sau khi có pháp nhân, chúng mở tài khoản ngân hàng và phát hành hóa đơn GTGT khống bán cho các doanh nghiệp có nhu cầu hợp thức hóa chi phí, trốn thuế.
Hóa đơn được bán với giá dao động từ 1,5% đến 2% trên tổng giá trị chưa thuế. Ví dụ, một doanh nghiệp muốn có hóa đơn "hợp thức hóa" chi phí 10 tỷ đồng chỉ cần bỏ ra 150-200 triệu đồng là có ngay một bộ chứng từ đầy đủ, giúp giảm số thuế phải nộp.
Để tránh bị cơ quan thuế và công an phát hiện, các công ty "ma" này chỉ hoạt động khoảng 3-4 tháng rồi lập tức đóng mã số thuế, ngừng giao dịch. Sau đó, băng nhóm lại tiếp tục lập công ty mới với các giám đốc "bù nhìn" khác, lặp lại quy trình mua bán hóa đơn khống.
Với thủ đoạn này, nhóm đối tượng đã bán thành công 35.273 hóa đơn khống cho 6.476 doanh nghiệp, đơn vị trên khắp cả nước. Giá trị hàng hóa, dịch vụ ghi trên hóa đơn lên tới hơn 4.000 tỷ đồng, gây thiệt hại lớn cho ngân sách. Sự tinh vi của đường dây này khiến việc phát hiện vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, qua công tác nghiệp vụ, cơ quan chức năng đã lần ra dấu vết của nhóm đối tượng và tiến hành chuyên án đấu tranh.
Tháng 3/2023, Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an TP HCM phối hợp với lực lượng liên ngành tiến hành khám xét đồng loạt 9 địa điểm tại TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai, thu giữ 70 con dấu doanh nghiệp, hàng chục máy tính, điện thoại và hàng nghìn hóa đơn, chứng từ ghi khống.
Sau nhiều tháng điều tra, cơ quan công an đã bắt giữ Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang cùng 21 đồng phạm. Các đối tượng bị đề nghị truy tố về hành vi "In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ" và "Trốn thuế". Theo cơ quan điều tra, trong số hơn 6.400 doanh nghiệp mua hóa đơn khống từ đường dây này, có không ít doanh nghiệp lớn hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, logistics, thương mại...
Những doanh nghiệp này dùng hóa đơn khống để hợp thức hóa chi phí đầu vào, từ đó giảm số thuế phải nộp, gây thất thu nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước.
Theo các chuyên gia pháp lý, vụ án này không chỉ phơi bày một đường dây tội phạm kinh tế tinh vi mà còn cho thấy “lỗ hổng” trong công tác quản lý hóa đơn và doanh nghiệp. Để ngăn chặn các vụ việc tương tự trong tương lai, giới chuyên gia cho rằng cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn từ cơ quan chức năng.
Trước hết, hệ thống quản lý doanh nghiệp cần được siết chặt ngay từ khâu đăng ký thành lập. Việc sử dụng giấy tờ tùy thân giả, thông tin cá nhân của người khác để lập công ty "ma" phải được phát hiện sớm. Cơ quan chức năng cần phối hợp với ngân hàng và cơ quan thuế để rà soát những doanh nghiệp có dấu hiệu bất thường, như doanh thu lớn nhưng không có hoạt động thực tế, giao dịch tài chính bất minh. Cùng với đó, việc bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử cần được đẩy mạnh hơn nữa.
Khi mọi giao dịch đều được số hóa, cơ quan quản lý sẽ dễ dàng theo dõi dòng tiền, phát hiện những bất thường trong kê khai thuế. Đồng thời, cần có các biện pháp kiểm tra, thanh tra chặt chẽ hơn với các doanh nghiệp thường xuyên xuất hóa đơn có giá trị lớn nhưng không có hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế.
Quan trọng hơn, việc xử lý không chỉ dừng lại ở những kẻ bán hóa đơn khống mà còn phải mạnh tay với những doanh nghiệp mua hóa đơn để trốn thuế. Nếu không có người mua, sẽ không có người bán. Khi chế tài đủ mạnh, việc sử dụng hóa đơn giả sẽ không còn là một lựa chọn an toàn cho doanh nghiệp.
Vụ án này là một hồi chuông cảnh tỉnh, không chỉ cho các doanh nghiệp mà còn cho cả cơ quan quản lý. Việc siết chặt quy trình, minh bạch hóa thông tin và xử lý nghiêm minh là những yếu tố quan trọng để ngăn chặn tình trạng mua bán hóa đơn khống, bảo vệ sự lành mạnh của nền kinh tế hiện nay.