Gửi bình luận
Những bài học kinh nghiệm từ Singapore có thể áp dụng cho phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam ở giai đoạn 2026–2035.
Hỗ trợ toàn diện thông qua chính sách cùng chương trình ưu đãi, đầu tư cơ sở hạ tầng số và không gian sáng tạo, tích hợp giáo dục khởi nghiệp từ sớm, mô hình hợp tác công tư… là những kinh nghiệm nhằm tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo, cải thiện môi trường khởi nghiệp của Singapore có thể tham khảo.
Các chính sách ưu đãi của Chính phủ Singapore đóng vai trò then chốt trong việc tạo dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hiệu quả. Singapore đã triển khai chương trình Startup SG, cung cấp gói hỗ trợ tài chính ban đầu, ưu đãi thuế và các chính sách tín dụng linh hoạt nhằm giúp các startup tiếp cận nhanh chóng nguồn vốn cần thiết để khởi nghiệp và mở rộng quy mô.
Các tổ chức như Enterprise Singapore và SGInnovate được chủ động trong việc hỗ trợ tài chính cho các dự án có tính chất nghiên cứu và phát triển công nghệ cao. Các quỹ đầu tư mạo hiểm do các tổ chức này quản lý không chỉ giúp giảm bớt rủi ro tài chính mà còn tạo điều kiện cho việc chuyển giao công nghệ, tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu và cung cấp các chương trình mentoring cho sinh viên, giảng viên và doanh nhân trẻ.
Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng số và xây dựng không gian sáng tạo là yếu tố cốt lõi trong việc tạo dựng môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Một ví dụ tiêu biểu đến từ Singapore là Block71 – một khu vực tập trung các startup, nhà đầu tư và trung tâm ươm tạo, được xây dựng nhằm kết nối chặt chẽ các bên liên quan trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Sự hiện hữu của các trung tâm đổi mới sáng tạo như Block71 góp phần tăng cường chất lượng đào tạo và phát triển kỹ năng số cho học sinh, sinh viên và đội ngũ giảng viên.
Tại Singapore, việc tích hợp giáo dục khởi nghiệp từ sớm đã trở thành một chiến lược then chốt nhằm thúc đẩy tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề ngay từ cấp tiểu học cho đến đại học. Một số chương trình được các trường đại học tổ chức như “Young Innovators Challenge” – một cuộc thi dành cho học sinh tiểu học nhằm khuyến khích các em đưa ra những ý tưởng đổi mới và giải pháp sáng tạo cho các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Các trường hàng đầu như National University of Singapore (NUS) và Nanyang Technological University (NTU) đã tích hợp các môn học chuyên sâu về khởi nghiệp, quản trị sáng tạo và đổi mới công nghệ vào chương trình đào tạo.
PGS, TS Nguyễn Anh Thi, Cố vấn cao cấp, Công viên Công nghệ cao Sài Gòn (Saigon - High Tech park) đã chia sẻ rằng Singapore mặc dù có quy mô khiêm tốn nhưng đã tạo dựng được một hệ sinh thái khởi nghiệp tiên phong nhờ các chính sách hỗ trợ đồng bộ, cơ sở hạ tầng hiện đại và môi trường pháp lý minh bạch.
Theo PGS, TS Nguyễn Anh Thi, Việt Nam cần hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ hỗ trợ sự phát triển của các chương trình đổi mới sáng tạo trong giáo dục, bao gồm cơ chế hỗ trợ thuế, vốn mồi, chấp nhận rủi ro và bảo hộ sở hữu trí tuệ cho các dự án khởi nghiệp, các bên liên quan của hệ sinh thái khởi nghiệp và đơn vị, nhân sự triển khai tại các cơ sở giáo dục. Chính phủ cần tạo điều kiện để thu hút đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng, hạ tầng số (ví dụ: hệ thống học trực tuyến, không gian làm việc chung và trung tâm ươm tạo) nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các dự án đổi mới sáng tạo. Điều này sẽ giúp liên kết chặt chẽ giữa các cơ sở đào tạo và doanh nghiệp, tạo nên những “vùng đổi mới” tương tự như Block71.
Bên cạnh đó, sự tăng cường đào tạo giảng viên, giáo viên về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là hết sức cần thiết. Chương trình giảng dạy ở các cấp từ tiểu học đến đại học cần được tích hợp các nội dung về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và kỹ năng số. Các khóa đào tạo, workshop và cuộc thi khởi nghiệp sẽ giúp học sinh, sinh viên phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề, đồng thời tạo ra văn hóa khởi nghiệp lan tỏa trong cộng đồng.
Ngoài ra, Việt Nam cần tăng cường thúc đẩy mô hình hợp tác công - tư và thu hút đầu tư mạo hiểm. Sự thiết lập các quỹ đầu tư mạo hiểm đặc thù, các quỹ tài trợ trong môi trường giáo dục, nhằm hỗ trợ các dự án khởi nghiệp, đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm và tài chính nhằm phát triển các chương trình giáo dục tiên tiến.
Việc học hỏi kinh nghiệm từ mô hình giáo dục khởi nghiệp của Singapore không nên được xem như một sự sao chép đơn thuần mà cần điều chỉnh phù hợp với bối cảnh của Việt Nam.n
