Gửi bình luận
Luật Thuế giá trị gia tăng 2025 mang đến nhiều lợi ích cho hoạt động kinh doanh, đặc biệt của khu vực tư nhân với các doanh nghiệp tư nhân và các hộ kinh doanh nhỏ.
LTS: Những “rào cản” từ chính sách thuế, đặc biệt là thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với nông sản chưa qua chế biến, đang trở thành lực cản không nhỏ.
Tuy nhiên, quá trình mới bắt đầu thực thi đã cho thấy còn nhiều vấn đề bất cập gây lo ngại cho các doanh nghiệp.
Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) sửa đổi số 48/2024/QH15, được Quốc hội thông qua ngày 26/11/2024 và có hiệu lực chính thức từ ngày 01/07/2025. Áp dụng các quy định của Luật vào các hoạt động của doanh nghiệp ngành nông nghiệp, chúng tôi nhận thấy có 2 quy định cần suy nghĩ: Một là doanh nghiệp nông nghiệp (như Phúc Sinh) là đối tượng không chịu thuế theo quy định tại Điều 5 của Luật; Hai là theo điều 9 cũng của Luật, thì thuế GTGT áp dụng là 5%.
Tại Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế GTGT, Điều 4 đối tượng không chịu thuế ghi rõ là sản phẩm sơ chế từ tổ chức, cá nhân tự sản xuất thì không chịu thuế. Ngành nông nghiệp xôn xao và đầy lo lắng, không biết như thế nào. Thế nào là tổ chức tự sản xuất vì chúng tôi tự mình sản xuất các sản phẩm sơ chế; Chúng tôi mua của các nhà cung ứng rồi tự sản xuất sản phẩm của mình.
Khi bắt đầu 1/7/2025, nhiều nhà cung cấp đã hạn chế hay ngừng kinh doanh đợi chính sách rõ ràng hơn để kinh doanh. Sau đó chúng tôi có gửi văn bản hỏi Chi cục thuế Bình Dương và Chi cục thuế trả lời chúng tôi rất nhanh bằng đúng nội dung trích dẫn từ Nghị định.
Chúng tôi đã tham vấn một số nhà quản lý ở Cục thuế Hà Nội và được trả lời là thuế đánh trên tính chất cảc sản phẩm, và nếu là sản phẩm thì là sơ chế như thì không là đối tượng không chịu thuế. Trước đây như thế nào thì làm như vậy. Trước nay, các hoạt động kinh doanh nguyên liệu, các công ty kinh doanh tới công ty và xuất khẩu thì hàng nguyên liệu sơ chế không phải đối tượng chịu thuế. Các Hiệp hội như Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam cũng có gửi văn bản và cho thấy chúng tôi là đối tượng không chịu thuế.
Tuy nhiên đến ngày 23/7/2025, Cục Thuế đã có một văn bản khẳng định các sản phẩm sơ chế và kinh doanh thương mại thì thuế GTGT là 5%. Trong khi đó, nghịch lý là cũng theo công văn, hàng nhập khẩu sản phẩm sơ chế sẽ không chịu thuế và cũng không chịu thuế GTGT. Như vậy, chính thức khuyến khích nhập khẩu hơn là sản xuất, xuất khẩu sản phẩm nông sản - nông nghiệp chủ lực của quốc gia?
Ngành kinh doanh nông sản rất lớn và ở Việt Nam các sản phẩm sơ chế chiếm khối lượng xuất khẩu rất lớn; trong đó ngành cà phê xuất khẩu gần 90% và ngành hạt tiêu xuất khẩu đến 95% lượng sản xuất. Khi doanh nghiệp sơ chế nông sản trở thành đối tượng điều chỉnh chịu thuế GTGT, thì lại phải hoàn thuế, mà hoạt động hoàn thuế thì lại vô cùng khó khăn thách thức. Thực tế hiện chưa có quy định rõ ràng là bao lâu được hoàn và các hồ sơ kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm.
Vì là công ty xuất khẩu, tỷ lệ hàng hóa xuất khẩu chiếm gần 100%, chúng tôi có những hồ sơ hàng chục tỷ đồng gửi đến hoàn thuế, và nhiều khi chỉ có 1 vài hóa đơn vài triệu đồng gặp khó khăn trong xác minh, thì hồ sơ cũng bị ách lại hàng tháng trời. Hay khi chúng tôi kinh doanh mua bán với đối tác thì lúc đó họ hoạt động bình thường, nhưng 3 tháng hay 6 tháng họ có vấn đề, và có khi họ đóng cửa, thì những hóa đơn đó bị đơn vị thuế quy lỗi cho chúng tôi về trách nhiệm của người mua hàng. Thực ra các công ty khi họ buôn bán kinh doanh hợp tác, hay mua hàng thuần túy chỉ biết là lúc kinh doanh đối tác vẫn hoạt động bình thường, làm sao biết 3 tháng hay 6 tháng sau người bán đóng cửa hay phá sản?
Vì vậy, chúng tôi kiến nghị:
Thứ nhất, các cơ quan quản lý, trên trách nhiệm theo dõi, giám sát thị trường, nắm giữ cơ sở dữ liệu hoạt động của doanh nghiệp, cần chủ động trong giám sát và cảnh báo cho hệ thống kinh doanh.
Thứ hai, nếu cơ quan thuế nhận hồ sơ hoàn thuế của doanh nghiệp, khi có một vài hóa đơn nhỏ lẻ cần kiểm tra thì nên ưu tiên xử lý những cái đúng và lớn trước, rồi kiểm tra những cái nhỏ sau.
Thứ ba, với việc áp thuế 5% GTGT, chúng tôi thực sự lo lắng. Doanh số của chúng tôi nhiều tháng có khi là 1.000 - 1.200 tỷ đồng/tháng và nếu vậy thuế GTGT là 50 tỷ đến 60 tỷ đồng /tháng; trong khi hoàn thuế lại kéo dài hàng tháng đến hàng năm thì doanh nghiệp làm sao có thể kinh doanh?
Ngày 26/3/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị Quyết 66/NĐ-CP về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, tuy nhiên với thuế GTGT cho ngành nguyên liệu nông nghiệp mà chủ yếu Việt Nam xuất khẩu, chúng tôi cảm thấy có gì đó đi ngược lại, nộp thuế rồi lại hoàn thuế và tạo ra một khối lượng công việc khổng lồ và sẽ phải kiểm soát hoạt động rất lớn.
Do vậy cần xác định các sản phẩm nông nghiệp sơ chế là đối tượng không chịu thuế, thay cho phải nộp và hoàn thuế khi xuất khẩu để giảm được khối lượng công việc khổng lồ về thủ tục hành chính cho cơ quan quản lý lẫn chính chi phí thủ tục ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị, Nghị quyết 198 của Quốc hội và Nghị quyết 153 của Chính phủ về Ban hành Kế hoạch hành động thực hiện các Nghị quyết đã và đang mang đến “làn gió” mới đầy kỳ vọng, niềm tin để thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân. Khu vực doanh nghiệp tư nhân được quan tâm hơn, doanh nghiệp cũng sẵn sàng cống hiến, phát triển hơn nữa để đóng góp hơn nữa cho mục tiêu tăng trưởng của quốc gia.
Nhưng trước những quy định, áp dụng còn gây nhiều băn khoăn, lo lăng như vậy, chúng tôi là doanh nghiệp tư nhân chỉ mong sao nhà cơ quan thuế có cái nhìn thấu đáo, hỗ trợ cho chúng tôi để chúng tôi tự tin kinh doanh. Việt Nam là quốc gia nông nghiệp với hơn 60% dân số sống ở khu vực nông thôn. Nông nghiệp cũng được xác định là trụ đỡ của nền kinh tế. Và chúng tôi là những nhà sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu hàng đầu trong ngành nông nghiệp to lớn của đất nước, hy vọng Cục thuế sẽ quan tâm để ngành nông nghiệp Việt Nam tự tin, phát triển.
