Bao giờ ngành công nghiệp ô tô trở lại?

Trong khi Trung Quốc đang dần hồi phục sau những tác động xấu nhất của COVID-19 thì tâm dịch lại đã chuyển sang châu Âu và Hoa Kỳ. Ngành công nghiệp ô tô vẫn đang phải đối mặt với những thách thức kéo dài và chưa biết khi nào kết thúc.

Các nhà máy ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc chịu trách nhiệm cung cấp phụ tùng ô tô cho nhiều nhà sản xuất trên toàn thế giới, đang dần hoạt động trở lại sau một thời gian ngừng hoạt động kéo dài. 

Nhưng tình hình ở châu Âu và Mỹ đang chuyển nhanh chóng từ việc phải đảm bảo đủ nguồn cung cấp linh kiện sang vấn đề nhu cầu thị trường giảm và tình trạng thiếu lao động khi các nước rơi vào tình trạng phong tỏa hay giãn cách xã hội.

Đơn cử như trường hợp của Toyota, hãng này đang dự kiến lợi nhuận trong năm nay sẽ giảm gần 80% doanh số bán xe toàn cầu.

Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, một trong những tập đoàn lớn nhất thế giới, dự kiến lợi nhuận hoạt động sẽ chỉ đạt 500 tỷ yên (4,7 tỷ đô la) trong năm tài chính này. Đó sẽ là con số lợi nhuận nhỏ nhất cho Toyota trong chín năm qua. 

Mặc dù trong năm tài chính 2019 kết thúc vào ngày 31 tháng 3 vừa qua, công ty đã báo lãi 2,4 nghìn tỷ yên (22,3 tỷ đô la). Công ty cho biết sẽ "cực kỳ khó dự đoán doanh số vì sẽ có nhiều biến động về thị trường ô tô".

Bên cạnh đó, ngoài việc sụt giảm doanh số và doanh thu xe hơi, Toyota cho biết lợi nhuận của họ cũng sẽ bị tổn hại nghiêm trọng bởi giá trị của đồng yên, vốn đang tăng mạnh so với đồng đô la Mỹ. (Đồng yên là một loại tiền tệ trú ẩn an toàn mà các nhà đầu tư theo truyền thống đổ xô vào thời kỳ biến động của thị trường.)

Một cuộc suy thoái rộng

Thời điểm này, các nhà sản xuất ô tô toàn cầu đang phải đối mặt với sự suy thoái kinh tế khủng khiếp. Đại dịch COVID-19 buộc họ phải đóng cửa các nhà máy, khiến việc sản xuất và bán hàng ở nhiều nơi trên thế giới rơi vào bế tắc.

Tại thị trường châu Âu, các hiệp hội thương mại ô tô tương ứng ở Pháp, Tây Ban Nha và Ý đều báo cáo rằng đăng ký xe mới đã giảm hơn 80% trong tháng 4, so với năm ngoái. Các số liệu đăng ký hàng tháng đã “chạm đáy” khi các đại lý dần mở cửa trở lại ở ba thị trường này.

Với sự gia tăng theo cấp số nhân của các trường hợp COVID-19 tại các quốc gia này khiến cho doanh số và nhu cầu về xe hơi giảm mạnh hơn trong nửa đầu năm 2020. Nhiều cơ sở sản xuất ô tô đang tạm thời đóng cửa hoặc thu hẹp quy mô sản xuất trên khắp châu Âu, bao gồm cả VW , Daimler, Ford, Fiat Chrysler, Tập đoàn PSA và Renault.

Còn tại Hoa Kỳ, ba nhà sản xuất ô tô lớn - GM, Ford và FCA US, chịu áp lực từ các công đoàn để bảo vệ nhân viên và tuân theo các cố vấn của chính phủ, đã quyết định đóng cửa các nhà máy của họ ở Bắc Mỹ kể từ tháng 3 và cũng mới trở lại hoạt động một cách cầm chừng. 

Toyota , Honda và Nissan cũng đã đóng cửa một thời gian dài tại Bắc Mỹ. Tesla vẫn còn đang ra sức kiện cáo nhằm mở lại nhà máy …

Các đại lý xe hơi cũng bị ảnh hưởng nặng nề với việc chính phủ kêu gọi đóng cửa đến các trung tâm thương mại và các showroom trên toàn nước Mỹ. Dựa trên tình hình hiện tại, các chuyên gia ước tính mức suy giảm doanh số trong năm 2020 là trên 8% trong trường hợp virus bùng phát kéo dài .

Khi nào ngành công nghiệp ô tô sẽ phục hồi?

Thời điểm này, Toyota đã dần mở cửa trở lại các nhà máy. Họ đã bắt đầu mở lại các nhà máy châu Âu vào tháng trước và đang hối hả chuẩn bị cho các công việc ở Bắc Mỹ sau khi ngừng sản xuất hai tháng trước.

Công ty cũng cho biết họ hy vọng sẽ hồi phục vào cuối năm nay, doanh số sẽ từ từ phục hồi trong những tháng tới và đạt 90% mức được thấy trong những năm trước vào cuối năm 2020.

Tại Trung Quốc, tâm chấn ban đầu của đại dịch và là thị trường ô tô lớn nhất thế giới, các nhà sản xuất đã bị phong tỏa từ cuối tháng 1 đã tiếp tục hoạt động trở lại từ giữa tháng hai.

Volkswagen, Nissan, Hyundai và Honda đã mở cửa hoạt động trở lại từ giữa tháng 2, trong khi General Motors, BMW, Toyota và Volvo khởi động lại các nhà máy từ đầu tháng 4.

Ở châu Âu, ước tính một triệu việc làm đã bị mất, với thiệt hại sản xuất vào khoảng hai triệu xe. Một số nhà sản xuất ô tô hiện đã bắt đầu một số sản xuất hạn chế tại các nhà máy của họ. 

Tại Bắc Mỹ, Ford, GM và FCA đang bắt đầu khởi động lại một số nhà máy của họ vào đầu tháng 5 và thiết lập các giao thức y tế thường xuyên như sàng lọc, vệ sinh và giãn cách xã hội. 

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, bất chấp những nỗ lực do các nhà sản xuất ô tô khởi xướng để tiếp tục sản xuất, ngành công nghiệp ô tô sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong thời điểm tới nếu không được chính phủ các nước hỗ trợ . 

Chuỗi cung ứng ô tô rất phức tạp và phụ thuộc vào nhiều nhà cung cấp từ các địa điểm khác nhau để được đồng bộ hóa. Sự thiếu hụt thậm chí một thành phần duy nhất có thể làm dừng lại toàn bộ dây chuyền sản xuất, dẫn đến tồn đọng hàng tồn kho và dòng tiền. Trừ khi toàn bộ chuỗi cung ứng hoạt động trơn tru, việc sản xuất xe sẽ vẫn còn nhiều thách thức và hạn chế. 

Theo công ty cung cấp thông tin toàn cầu, IHS Markit, những nhận định về đà phục hồi kinh tế nhanh chóng đã vụt tắt khi dịch bệnh lan ra hầu hết các quốc gia trên toàn cầu, kéo tất cả các khu vực lớn rơi vào suy thoái.

Thời điểm này, một số nhà sản xuất xe ô tô đang tìm thấy “ánh sáng ở cuối đường hầm” với việc các đại lý có thể mở cửa trở lại trong tháng 5 khi các quốc gia mở cửa trở lại. Và dường như ngành ô tô đang bước vào giai đoạn phục hồi.

Mặc dù vậy, IHS Markit dự báo tình hình chỉ có thể bắt đầu cải thiện vào cuối năm nay nếu tình hình dịch bệnh được khống chế.