Bất an thực phẩm bẩn

>>Nỗi lo thực phẩm “bẩn”: Trông chờ vào… “đạo đức kinh doanh”

Thời gian qua, cơ quan chức năng liên tục phát hiện nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng liên quan tới vấn đề an toàn thực phẩm. Theo đó, hàng tấn mỡ động vật đã thối rữa vẫn được vận chuyển công khai đi tiêu thụ; thịt gia súc, gia cầm bày bán tràn lan nhưng không rõ nguồn gốc, không kiểm dịch thú y; bánh mứt kẹo, ô mai, hạt dưa đỏ tẩm ướp hoặc nhuộm hóa chất độc hại, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngộ độc...

Đáng chú ý, siêu thị là nơi được người tiêu dùng hết sức tin tưởng vì thường ở đó, các sản phẩm, hàng hóa, đặc biệt là thực phẩm có đủ thông tin về nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng rõ ràng, nói một cách khác, độ an toàn vệ sinh thực phẩm cao. Thế nhưng, sự việc rau bẩn tuồn vào siêu thị hồi tháng 9 vừa qua đã khiến người tiêu dùng hoang mang, mất niềm tin vào kênh phân phối được coi là “chất lượng cao” này. Hay như vụ ngộ độc tập thể tại trường iSCHOOL Nha Trang (Khánh Hòa) hồi tháng 11 vừa qua tiếp tục là một hồi chuông cảnh báo về thực trạng mất an toàn vệ sinh thực phẩm hiện nay.

Mới đây, tại hội nghị tổng kết 6 năm thí điểm thành lập, đại diện Ban quản lý an toàn thực phẩm TPHCM cho biết, qua công tác kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm, cho thấy một số mẫu rau, củ, thủy sản, thịt... có chứa chất cấm, kháng sinh, kim loại nặng... Theo đó, Ban quản lý an toàn thực phẩm và cơ sở sản xuất - kinh doanh đã lấy mẫu các sản phẩm tham gia "chuỗi thực phẩm an toàn" gửi kiểm tra và đã  ghi nhận vẫn còn một số mẫu sản phẩm chứa tồn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nằm ngoài danh mục được phép sử dụng.

Cụ thể, phát hiện hoạt chất carbendazim (trị nấm) trên cải bó xôi, cà chua, cải ngọt, cải thìa, cải xanh...; phát hiện hoạt chất permethrine (thuốc trừ sâu) trên cải bó xôi, cải ngọt, cải thảo, cải thìa, rau muống; hoạt chất cypermethrine trên cải dún, cải ngọt, cải xanh, củ cải trắng...; hoạt chất imidacloprid trên cải ngọt, cà chua; hoạt chất chloramphenicol, ciprofloxacin và enrofloxacin trên sản phẩm thủy sản.

Qua kiểm tra sản phẩm rau, quả, trái cây tại 3 chợ đầu mối ở TPHCM, cơ quan này phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và thuốc bảo vệ thực vật nằm ngoài danh mục được phép sử dụng (hoạt chất carbendazim) với tỷ lệ khá cao.

Kết quả kiểm nghiệm cho thấy sản phẩm rau quả phát hiện cùng lúc dư lượng thuốc bảo vệ thực vật của nhiều hoạt chất, có nhiều mẫu vượt mức giới hạn cho phép... Những dữ liệu nói trên cho thấy, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn chưa hết nhức nhối, đã và đang gây bất an, hoang mang cho người tiêu dùng.

Đáng nói, hầu như hàng năm đều có các vụ việc vi phạm về an toàn thực phẩm với quy mô lớn, tính chất nghiêm trọng bị phát hiện, gây hoang mang dư luận, chưa kể các loại thực phẩm bẩn, kém chất lượng tràn lan trên thị trường mà chưa được kiểm soát hiệu quả. Theo các chuyên gia, những loại thực phẩm này có thể không gây nguy hại ngay cho người tiêu dùng nhưng sau thời gian dài sử dụng, thực phẩm kém chất lượng chính là nguyên nhân gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm.

>>Vệ sinh an toàn thực phẩm: Chuyện không chỉ một tháng!

Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp thực phẩm cũng đã nỗ lực phát triển các chuỗi sản xuất an toàn, thúc đẩy thị trường thực phẩm sạch. Tuy nhiên, thông tin trao đổi với báo chí,  bà Lê Việt Nga - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, trên thực tế, việc nhân rộng các mô hình này vẫn đang gặp nhiều khó khăn do nguồn vốn đầu tư còn thiếu và yếu.

Mặt khác, các mối liên kết trong xây dựng chuỗi giá trị về nông sản thực phẩm an toàn hiện nay còn đang rất lỏng lẻo và khó khăn. Để hình thành và kết nối được chuỗi sản xuất - phân phối cùng những dịch vụ hỗ trợ tài chính, logistics, chứng nhận chất lượng, kiểm tra kiểm soát thị trường tại nhiều nơi vẫn còn gặp khó khăn nhất định.

“Ở những địa phương vùng sâu, vùng xa điều kiện kinh tế còn hạn chế nên chưa đủ đáp ứng cho việc xây dựng chuỗi phân phối thực phẩm an toàn. Bên cạnh đó, những yếu tố chủ quan khác như trình độ quản lý nhà nước hay kiến thức của khối cộng đồng doanh nghiệp, cộng đồng hộ sản xuất kinh doanh nơi này nơi kia vẫn còn hạn chế sẽ rất khó tạo dựng chuỗi kinh doanh thực phẩm an toàn đồng bộ” - bà Nga cho biết.

Cũng theo Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), để có thể phát triển mạnh hệ thống phân phối thực phẩm an toàn, doanh nghiệp cần chủ động hơn nữa trong việc kết nối với cơ quan quản lý nhà nước, hiến kế những điều kiện kinh doanh phù hợp, cơ sở để xây dựng tốt nhất mạng lưới kinh doanh thực phẩm an toàn để đóng góp vào phát triển kinh tế.

“Thực tế này cũng là dịp để các bộ, ngành ban hành những cơ chế chính sách phù hợp, cập nhật cho phát triển hệ thống phân phối thực phẩm an toàn đối với từng giai đoạn phát triển”, bà Nga chia sẻ.