Bất cập hạ tầng khu kinh tế Lao Bảo

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 12/08/2023 14:28

Khu kinh tế (KKT) Lao Bảo, Quảng Trị đang là trung tâm trung chuyển hàng hóa sầm uất, nhưng hạ tầng yếu kém gây ùn tắc, tốn kém chi phí cho doanh nghiệp, giảm cơ hội thu ngân sách…

Trong bối cảnh nhiều ngành nghề, lĩnh vực gặp khó khăn, kinh tế cửa khẩu đang là “con gà đẻ trứng vàng” cho tỉnh Quảng Trị.

Khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.

Sức sống của KKT Lao Bảo

Như thường lệ, tầm trưa trở đi, dòng xe hai chiều qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo bắt đầu nhộn nhịp, chờ soi chiếu, kiểm định, làm thủ tục, trên 550 lượt phương tiện mỗi ngày. Rất đa dạng chủng loại hàng hóa, nguồn gốc xuất xứ; nhiều hình thức xuất nhập khẩu cho thấy sức sống mãnh liệt của KKT đặc biệt này.

Thông tin từ Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo cho biết: Cơ cấu hàng nhập khẩu gồm: điện tử điện lạnh; linh kiện ô tô; lốp ô tô, xe máy Michellin; gỗ; đường cát, nước giải khát Red Bull; thạch cao; cao su; hạt nhựa, hóa chất, hàng nông sản như sắn, hạt điều,… Xuất khẩu hàng bách hóa tổng hợp, vật liệu xây dựng, các mặt hàng cơ khí công nghiệp, lốp cao su, hàng may mặc, hàng tiêu dùng khác, phân bón,…

Hàng quá cảnh đi: Bột giấy từ Canada, Mỹ, Trung Quốc quá cảnh qua Việt Nam đi Lào và ngược lại, sản phẩm bột giấy từ Lào quá cảnh qua Việt Nam đi Trung Quốc, Châu Âu; Linh kiện máy tính, điện thoại; thiết bị điện, điện tử; lốp ô tô, lốp máy bay, hàng dệt may,… Trong khi đó, hàng hóa quá cảnh đến gồm: Than đá, linh kiện máy tính bảng, máy tính xách tay, điện thoại di động, thiết bị bán dẫn, linh kiện ô tô, hóa chất, hàng may mặc, tiêu dùng, bia, rượu,…

Tổng trị giá hàng quá cảnh đạt 3,9 tỷ USD, tăng 56,78%; trọng lượng hàng quá cảnh đạt 1,64 triệu tấn, tăng 30,82% so với cùng kỳ năm trước; tổng thu ngân sách đến ngày 20/7/2023 đạt 208,65 tỷ đồng, tăng 3,38% so với cùng kỳ năm trước, bằng 59,61% kế hoạch.

Tính hết nửa đầu năm 2023, tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh Quảng Trị chỉ đạt khoảng 1.770 tỷ đồng/dự toán cả năm 4.050 tỷ đồng do doanh nghiệp thiếu đơn hàng, bất động sản trầm lắng, thị trường giảm sức mua, giá nguyên vật liệu tăng cao,…

“Điểm sáng” chủ đạo là hoạt động giao thương quốc tế qua hai cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và Lay Lay mang về nguồn thu trên 530 tỷ đồng. Điều đó đã chứng minh hiệu quả của kinh tế biên mậu, vị trí đắc địa của tỉnh Quảng Trị trên hành lang kinh tế Đông - Tây, tương thích với độ mở rất lớn của kinh tế Việt Nam.

Cửa khẩu quốc tế - KKT đặc biệt Lao Bảo đang là trung tâm trung chuyển hàng hóa sầm uất trong khu vực, kết hợp với lưu lượng than đá từ Lào tăng đột biến qua cửa khẩu quốc tế La Lay tạo ra không gian kinh tế biên mậu tràn đầy sức sống.

Lãng phí đến bao giờ?

Sức mạnh kinh tế của Lao Bảo và La Lay không chỉ chừng ấy - nếu như được Trung ương và địa phương quan tâm đầu tư, nâng cấp hạ tầng, thay đổi thể chế. Nói vậy là bởi, tại những KKT đặc biệt này còn quá nhiều bất cập đang tồn tại dai dẳng.

Diện tích cửa khẩu Lao Bảo rất chật hẹp, bãi nhập hàng chỉ 3,7ha nên cửa khẩu này thường xuyên bị ùn ứ phương tiện chờ làm thủ tục. Trong khi đó, bãi xuất hàng 4,8ha, mặt bằng chưa hoàn thiện chỉ mới cấp phối tạm bợ. Vì vậy, rất khó khăn trong việc sang, hạ tải.

Đơn cử, với mặt hàng gỗ từ Lào về, trọng tải mỗi xe lên tới 150 tấn, không thể di chuyển ra ngoài cửa khẩu do vi phạm luật giao thông Việt Nam, nhưng nếu “nằm chờ” trong cửa khẩu sẽ chiếm hết diện tích. Mỗi xe hàng khi về đến Lao Bảo, các doanh nghiệp phải chia thành nhiều xe trung chuyển đưa về kho hàng, đặc biệt là gỗ, thạch cao, đường kính. Do thiếu hạ tầng bốc dỡ nên có khi lưu bãi từ 2 - 5 ngày phát sinh chi phí cho doanh nghiệp từ 20 - 60 triệu đồng/lô hàng.

Mặt khác, tính năng động của KKT Lao Bảo đang bị cản trở do thiếu phương tiện, thiết bị cân đo kích thước phương tiện, hạ tải,… gây kéo dài thời gian thông quan hàng hóa. Có tình trạng một số phương tiện quá khổ, quá tải nhưng sai số nhỏ dẫn đến sai sót, khi lưu thông trên lãnh thổ Việt Nam bị xử phạt.

Hơn 20 doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa qua KKT Lao Bảo có kho hàng cách cửa khẩu 1-3km, đóng góp ngân sách rất lớn, cung ứng việc làm cho hàng nghìn lao động. Nhưng việc phát sinh chi phí do bốc dỡ hàng hóa nhiều lần làm giảm tính cạnh tranh, mất cơ hội giao dịch mua bán.

Theo dự báo của các cơ quan chức năng, trong thời gian tới doanh nghiệp sẽ tăng nhập khẩu than đá, quặng sắt, đồng,… qua cửa khẩu Lao Bảo từ 500 - 800 lượt phương tiện mỗi ngày. Với hạ tầng hạn chế như hiện nay, tình trạng ùn tắc có thể sẽ trầm trọng hơn, phát sinh ô nhiễm môi trường, mất an ninh trật tự, lãng phí cơ hội tăng thu ngân sách. Vì vậy, cần sớm đầu tư nâng cấp hạ tầng KKT này.