BẤT ĐỘNG SẢN CUỐI TUẦN: Chính sách nhà ở xã hội chờ... giải cứu

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, từ năm 2016 đến nay đã có 1.040 dự án đầu tư xây dựng NƠXH, bao gồm 507 dự án NƠXH độc lập và 533 dự án được xây dựng trên quỹ đất 20% của các dự án nhà ở thương mại, dự án phát triển đô thị.

Chủ đầu tư lách luật

Tuy vậy, Bộ Xây dựng nhìn nhận với tổng diện tích hơn 5,1 triệu m2 NƠXH đã xây dựng mới chỉ đạt được khoảng 41,4% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 (12,5 triệu m2 nhà ở).

Ông Trần Văn Trãi - Giám đốc Công ty Trung Đông Hưng chỉ rõ, thay vì dành phần diện tích làm NƠXH, hầu hết các nhà đầu tư đã trả tiền thay cho nghĩa vụ này. Thậm chí, không loại trừ khả năng nhà đầu tư chỉ lập dự án sao cho dưới 10ha để khỏi phải dành quỹ đất phát triển nhà ở theo quy định. Điều này đã khiến cho quỹ đất NƠXH 20% tại nhiều dự án không có.

Bộ Xây dựng thừa nhận, hạn chế trên là do Nghị định 100/2015/NĐ-CP có quy định trường hợp dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị có quy mô sử dụng đất dưới 10 ha, chủ đầu tư dự án được lựa chọn hình thức chuyển giao quỹ nhà ở tương đương với giá trị quỹ đất 20%.

Chưa kể, việc thu và quản lý, sử dụng nguồn tiền thu được từ hình thức nộp bằng tiền còn nhiều bất cập khi hầu hết các địa phương đều thống nhất nhằm tăng nguồn thu cho ngân sách địa phương nhưng không sử dụng khoản tiền này để đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo quy định.

Sửa Luật cứu NƠXH

Theo Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà, trong quá trình nghiên cứu, xây dựng dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 100/2015 đã có 56 cơ quan, đơn vị góp ý. Liên quan đến quy định về quy mô dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị phải dành quỹ đất NƠXH, có ý kiến của 8 đơn vị đề nghị dự án tại các đô thị loại đặc biệt và loại I có quy mô sử dụng đất từ 2 ha trở lên, dự án tại các đô thị loại II và III có quy mô sử dụng đất là 5 ha trở lên thì phải dành quỹ đất 20%.

Còn ý kiến của 33 đơn vị đề nghị dự án tại các đô thị loại đặc biệt và loại I có quy mô sử dụng đất từ 3 ha trở lên, dự án tại các đô thị loại II và III có quy mô sử dụng đất từ 10 ha trở lên phải dành quỹ đất 20%.

Do còn nhiều ý kiến khác nhau, Bộ Xây dựng đề nghị xin ý kiến thành viên Chính phủ về nội dung trên theo 2 phương án. Phương án 1: Dự án tại các đô thị loại đặc biệt và loại I có quy mô sử dụng đất từ 2 ha trở lên, dự án tại các đô thị loại II và III có quy mô sử dụng đất là 5 ha trở lên phải dành quỹ đất 20%. Phương án 2: Dự án tại các đô thị loại đặc biệt và loại I có quy mô sử dụng đất từ 3 ha trở lên, dự án tại các đô thị loại II và III có quy mô sử dụng đất từ 10 ha trở lên phải dành quỹ đất 20%. Trong đó, Bộ Xây dựng đề nghị chọn phương án 2.

Ông Trần Văn Trãi đề xuất bổ sung quy định bắt buộc chủ đầu tư dự án nhà kinh doanh thương mại dù lớn hay nhỏ cũng phải dành ra tối thiểu 20% căn hộ, nhà ở xã hội, không được quy đổi thành tiền thay cho nghĩa vụ này.

Bên cạnh đó, chính quyền có thể đầu tư xây nhà cao tầng với hàng trăm ngàn căn hộ bán không tính lợi nhuận, đem ra đấu giá kêu gọi nhà đầu tư tham gia được hòa vốn và có lãi từ quỹ đất. Đây còn là cách phát triển NƠXH kết hợp mô hình thương mại để hình thành những khu đô thị, nhà ở bình dân vừa túi tiền người nghèo.