Bộ Công Thương chỉ rõ nhiều sai phạm liên quan đến điện mặt trời mái nhà

ĐỖ HUYỀN• 27/03/2022 14:00

Các sai phạm phổ biến gồm thực hiện thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định; ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối.

>>EVN tạm dừng thực hiện việc cắt 40% công suất của dự án điện mặt trời lớn nhất Việt Nam

Bộ Công Thương vừa có kết luận số 1424/KL-BCT về rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời mái nhà; trong đó chỉ rõ nhiều sai phạm tại các công ty điện lực và địa phương.

Theo văn bản trên, đoàn kiểm tra đã tiến hành kiểm tra tại một số đơn vị điện lực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Nam có số lượng và quy mô điện mặt trời mái nhà lớn đưa vào vận hành trước ngày 1/1/2021, cùng nhiều đơn vị trực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Trung và Tổng công ty Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh...

Một cánh đồng

Một cánh đồng "pin” năng lượng mặt trời. Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN).

Tồn tại nhiều bất cập

Bộ này cho biết, việc phát triển điện mặt trời trong thời gian qua còn tồn tại những bất cập.

Đó là, các nhà đầu tư phát triển tập trung ở một số địa phương có cường độ bức xạ cao, số giờ nắng trung bình trong năm lớn, trong khi hạ tầng lưới điện chưa đáp ứng yêu cầu về truyền tải.

Hạn chế thứ hai là phần lớn các nhà đầu tư trong lĩnh vực điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) mới được thành lập hoặc các doanh nghiệp tư nhân, chưa có nhiều kinh nghiệm về đầu tư.

Do đó, trong quá trình chuẩn bị, triển khai đầu tư xây dựng, nghiệm thu, đưa vào sử dụng, một số chủ đầu tư chưa thực hiện tốt các quy định về xây dựng, phòng cháy chữa cháy, đất đai, môi trường,...

Ngoài ra, việc phát triển ĐMTMN trong thời gian vừa qua không đồng đều ở các địa phương, tập trung nhiều ở những vùng phụ tải thấp, dẫn đến không phù hợp nhu cầu sử dụng điện, làm mất cân đối trong quá trình điều độ và vận hành hệ thống điện, ảnh hưởng độ tin cậy cung cấp điện.

Nhiều tỉnh dính sai phạm

Kết quả kiểm tra cho thấy nhiều sai phạm ở các công ty điện lực tại khu vực miền Trung và miền Nam.

Tại Công ty TNHH MTV Điện lực Đồng Nai: Có 2 khách hàng sai phạm về thời gian thực hiện thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định của Bộ Công Thương;

Ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, trái với quy định của Bộ Công Thương. Việc này xảy ra tại hệ thống điện mặt trời mái nhà Cao Capital, Xuân Phú Đông, Công ty TNHH Quang Trung.

>>Cần thúc đẩy phát triển điện mặt trời trong nông nghiệp

>>Gia Lai: Doanh nghiệp điện mặt trời mái nhà lo... vỡ nợ

Bộ Công thương yêu cầu Điện lực Đồng Nai chịu trách nhiệm việc đã công nhận vận hành, ký hợp đồng và thanh toán tiền mua điện phần quá công suất cho Chủ đầu tư của các hệ thống điện mặt trời mái nhà nêu trên.

Tại Công ty Điện lực Bình Dương: Thỏa thuận đấu nối vượt quá công suất theo đề nghị của khách hàng, ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, không đúng với công suất trong đơn đề nghị bán điện, sai lệch với biên bản nghiệm thu.

Việc này xảy ra tại hệ thống điện mặt trời mái nhà tại Công ty TNHH Thái Cát năng lượng xanh, Công ty TNHH Đầu tư năng lượng Hậu Giang, Công ty TNHH Thương mại sản xuất Hoàng Kim Phát, Công ty Cổ phần Mai Sơn Lâm.

Sai phạm tương tự cũng xẩy ra tại Công ty Điện lực Bình Phước. Xẩy ra tại Công ty TNHH Năng lượng Lộc Khánh, Công ty Năng lượng Hiếu Xuân, Công ty TNHH Solar Hợp Thành.

Tại Công ty Điện lực Ninh Thuận phát hiện nhiều sai phạm, đó là vi phạm thời gian thực hiện thỏa thuận đấu nối ĐMTMN nhà khi vượt quá thời hạn quy định tại các hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty Cổ phần Phát triển Zeus, Công ty TNHH Năng lượng Hoàng Quân, Công ty TNHH Thảo Nguyên Farm, khách hàng có mã PB18020044373.

Điện lực Ninh Thuận cũng ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong đơn đăng ký phát triển, thỏa thuận đấu nối tại hệ thống điện ĐMTMN của Công ty BP Solar, Công ty Bắc Phương, Công ty TNHH Đầu tư thương mại Gia Nhật Minh.

Theo đoàn kiểm tra, thỏa thuận, chấp thuận đấu nối hệ thống ĐMTMN gây quá tải hệ thống điện là trái quy định của Thủ tướng Chính phủ. Việc này xảy ra tại các trạm biến áp 110/22 kV Ninh Sơn, Tháp Chàm, Ninh Hải, Ninh Thuận 1, Ninh Phước, dẫn đến làm tăng công suất truyền tải lên đường dây 110 kV cấp cho các trạm biến áp này.

Đoàn kiểm tra cũng phát hiện việc thỏa thuận đấu nối, nghiệm thu, ký hợp đồng mua bán điện không đúng đối tượng là hệ thống ĐMTMN.

Cụ thể, 30% tấm quang điện được lắp đặt trên khung giá đỡ nhưng không có mái nhà. Việc này xảy ra tại cụm công trình của các chủ đầu tư là Công ty TNHH Năng lượng Minh Cường, Công ty TNHH Năng lượng Anh Tuấn, Công ty TNHH Điện năng Bình Minh Ninh Thuận, Công ty TNHH Quốc Thắng Ninh Thuận thuộc thôn Bầu Ngứ, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận.

Công ty Điện lực Bình Thuận cũng bị chỉ ra trình tự thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà trái với quy định tại hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty Cổ phần Đầu tư Năng lượng tái tạo Bình An, Công ty Công nghệ xanh Toàn Cầu; Nghiệm thu, ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong văn bản chấp thuận đấu nối, trái với quy định, xảy ra tại hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty TNHH Hàm Tân Solar farm.

Các công ty điện lực miền Trung cùng chung sai phạm. Tại Công ty Điện lực Gia Lai, đoàn kiểm tra chỉ ra thời gian thực hiện thỏa thuận đấu nối ĐMTMN vượt quá thời hạn quy định. Xảy ra tại các hệ thống ĐMTMN của Công ty PV Venus, Công ty PV ENERGRY, Công ty TNHH MTV Tiến Minh Gia Lai, Công ty TNHH Năng lượng Thăng Bình, Công ty TNHH Đầu tư và thương mại LTH Việt Nam;

Trình tự thực hiện phát triển ĐMTMN trái với quy định cũng xảy ra tại hệ thống ĐMTMN của Công ty TNHH MTV Tiến Minh Gia Lai, Công ty TNHH Năng lượng Thăng Bình, Công ty TNHH Đầu tư và thương mại LTH Việt Nam, Công ty TNHH Công nghệ xanh Bắc Nguyên, Công ty TNHH Công nghệ xanh Cao Nguyên, Công ty TNHH MTV Cộng Hòa Gia Lai, Công ty TNHH Xây dựng thương mại Xuân Mai Gia Lai, Công ty TNHH MTV Năng lượng xanh Vĩnh Sơn.

Điện lực Gia Lai cũng chốt chỉ số công tơ, đưa vào vận hành nhưng không có sản lượng phát điện trong năm 2020 và ký hợp đồng mua bán điện trái với quy định của Thủ tướng Chính phủ. Xảy ra tại hệ thống ĐMTMN của Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Phú Cường, Công ty Cổ phần PV Energy, Công ty TNHH MTV Đại Thắng, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu Phú Lợi Lộc.

Công ty Điện lực Đắk Nông bị phát hiện thời gian giải quyết cho khách hàng trong việc thỏa thuận đấu nối, ký hợp đồng mua bán điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định; Chấp thuận đấu nối, đưa vào vận hành, ký hợp đồng mua bán điện trong khi đã xác định tình trạng quá tải lưới điện và yêu cầu khách hàng cam kết cắt giảm công suất khi lưới điện quá tải là trái quy định của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công thương.

Ngoài ra, theo đoàn kiểm tra, việc chốt chỉ số công tơ, đưa vào vận hành nhưng không có sản lượng phát điện trong năm 2020 tại hệ thống điện mặt trời mái nhà có mã khách hàng PC13DD0437919, PC13DD0437920, PC13DD0437921, Công ty Cổ phần Năng lượng Lộc Điền, Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Thiên Lộc Đắk Nông, Công ty TNHH Solar Farm cơ khí Hoa Đông... là chưa phù hợp quy định

Theo đoàn kiểm tra, việc thỏa thuận đấu nối, nghiệm thu đưa vào vận hành và ký hợp đồng mua bán điện của hệ thống điện mặt trời mái nhà gây quá tải hệ thống lưới điện là trái quy định của Thủ tướng Chính phủ. Việc này xảy ra tại lộ ĐD481CJU, các trạm biến áp 110 kV Đắk Mil, Đắk Song, Đắk R'Lấp 2, Krông Nô và dẫn đến tăng công suất truyền tải lên đường dây 110 kV cấp cho các trạm này.

Đoàn kiểm tra cũng chỉ ra việc nghiệm thu, ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong văn bản chấp thuận đấu nối, trái với quy định tại công ty điện lực này.

Đáng chú ý, Công ty Điện lực Đắk Lắk thực hiện phát triển ĐMTMN không đúng với hiện trạng lưới điện, thiếu minh bạch.

Cụ thể, lưới điện chưa quá tải nhưng thông báo trên website là trạm/đường dây không giải tỏa được công suất; thông báo trên website đường dây/trạm biến áp không còn giải tỏa được công suất nhưng sau đó chấp thuận đấu nối nhiều khách hàng đấu nối vào lưới điện trung áp đã công bố quá tải trước đó). Điều này đã vi phạm quy định của Luật Điện lực năm 2004.

Tại Tổng công ty Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh, Đoàn kiểm tra đề nghị rà soát tất cả việc thỏa thuận đấu nối, ký kết hợp đồng, phụ lục hợp đồng, áp dụng giá mua/bán điện các hệ thống ĐMTMN theo đúng quy định của pháp luật...

Với kết quả thanh, kiểm tra, Bộ Công Thương yêu cầu các công ty điện lực chịu trách nhiệm cho những vi phạm của mình.

Đồng thời Tập đoàn Điện lực Việt Nam xử lý các hệ thống ĐMTMN, các tổ chức và cá nhân có liên quan đã vi phạm quy định của pháp luật trong quá trình thực hiện phát triển ĐMTMN;

Kiểm tra, rà soát toàn bộ quá trình thực hiện phát triển các dự án/hệ thống điện mặt trời mái nhà tại các công ty diện lực trên toàn quốc. Trường hợp phát hiện các hành vi vi phạm, đề nghị xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.