Góp ý về tình trạng sụt giảm doanh thu của hàng chục dự án BOT do Bộ GTVT quản lý, Bộ Xây dựng cho rằng không nên dùng ngân sách để làm giải pháp tháo gỡ.
Trước đó, Bộ GTVT cho biết trong số 61 dự án BOT do bộ quản lý có 25 dự án doanh thu thực tế thấp hơn dự báo, 37 dự án BOT phải tăng phí trong năm nay, 12 dự án tiếp tục tăng phí trong giai đoạn 2020 - 2021, số còn lại tiếp tục tăng phí sau năm 2021.
Bộ GTVT cũng cảnh báo nếu không tăng phí hàng chục trạm BOT đúng lộ trình từ nay đến 2021, sẽ có 9 trạm BOT bị phá vỡ phương án tài chính, doanh nghiệp BOT có nguy cơ phá sản và nhà nước phải bỏ 3.000 tỉ đồng để hỗ trợ.
Bộ Xây dựng cho rằng việc thực hiện các dự án BOT hiện nay cần tính tới điều khoản đã ký kết trong các hợp đồng BOT giữa nhà nước và tư nhân, các quy định pháp luật về hợp đồng.
Trong hai phương án Bộ GTVT đề xuất Chính phủ để giải cứu các dự án BOT sụt giảm doanh thu, tránh nguy cơ doanh nghiệp dự án phá sản, theo Bộ Xây dựng cần đánh giá cụ thể từng dự án BOT. Gỡ vướng cho dự án theo hướng không bố trí, sử dụng ngân sách nhà nước và bảo đảm nguyên tắc bình đẳng giữa các bên tham gia hợp đồng, tính minh bạch, bền vững và hiệu quả của các dự án BOT.
Bộ Xây dựng ủng hộ Bộ GTVT tăng phí các trạm BOT đúng lộ trình từ nay đến 2021 và để tránh "sốc" khi tăng phí quá nhiều trạm BOT trong năm 2019 Bộ GTVT nên đàm phán với các nhà đầu tư theo hướng chỉ tăng phí những trạm sụt giảm doanh thu lớn. Bộ Xây dựng cũng lưu ý Bộ GTVT cần đánh giá kỹ tác động việc hoãn tăng phí và giãn thời gian thu phí tối đa đối với các dự án BOT.
Góc nhìn của Bộ Xây dựng khá tương đồng với quan điểm của Bộ Tài chính - một trong những đơn vị được giao nhiệm vụ cùng Bộ GTVT đàm phán với các nhà đầu tư trước khi ký các hợp đồng BOT. Theo đề xuất của Bộ Tài chính, cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần rà soát quy định tại các hợp đồng BOT đã ký, đảm bảo chặt chẽ về pháp lý, cơ sở điều chỉnh hợp đồng khi có biến động về doanh thu/chi phí để làm cơ sở đề xuất các giải pháp xử lý phù hợp với từng dự án.
“Việc rà soát phương án tài chính của từng dự án phải làm rõ các nguyên nhân dẫn đến sụt giảm doanh thu, trong đó cần làm rõ nguyên nhân nào thuộc trách nhiệm của Nhà nước, nguyên nhân nào thuộc trách nhiệm của nhà đầu tư và mức độ ảnh hưởng của từng nguyên nhân đến doanh thu của dự án”, ông Trần Văn Hiếu, Thứ trưởng Bộ Tài chính góp ý.
Được biết, vào tháng 5/2019, Bộ GTVT đã gửi Công văn số 4580/BGTVT - ĐTCT đề nghị các bộ, ngành và địa phương liên quan góp ý dự thảo Báo cáo sụt giảm doanh thu tại các dự án BOT giao thông.
“Sau khi có ý kiến của các cơ quan liên quan, Bộ GTVT sẽ tiếp tục nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng giải pháp rồi mới báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định phương án xử lý cụ thể”, ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết.