Bức tranh kinh tế 11 tháng 2021: (Kỳ 2) Lạm phát đang diễn biến ra sao?

>> Giải pháp hỗ trợ nền kinh tế trước nguy cơ lạm phát

Theo đó, giá xăng dầu, giá gas tăng theo giá nhiên liệu thế giới cùng với việc các địa phương dần trở lại với trạng thái bình thường mới khiến giá hàng hóa và dịch vụ có xu hướng tăng là các nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/2021 tăng 0,32% so với tháng trước, tăng 2% so với tháng 12/2020.

So với tháng trước, CPI tháng 11/2021 tăng 0,32% (khu vực thành thị tăng 0,27%; khu vực nông thôn tăng 0,37%). Tính chung 11 tháng năm 2021, CPI tăng 1,84% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016.

Về lạm phát, lạm phát tháng 11/2021 tăng 0,11% so với tháng trước, tăng 0,58% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 11 tháng năm 2021, lạm phát cơ bản tăng 0,82% so với cùng kỳ năm 2020, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 1,84%). Điều này phản ánh biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực, giá xăng, dầu và giá gas tăng.

Trả lời chất vấn mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc đảm bảo chỉ tiêu lạm phát năm 2021 dưới 4% có thể đạt được, nhưng bà cảnh báo, năm 2022, "rủi ro lạm phát có áp lực rất lớn".

Khi nền kinh tế thế giới dần phục hồi, giá cả hàng hóa có xu hướng gia tăng, một số mặt hàng như xăng dầu đã tăng rất cao, nhiều nước phát triển đã ghi nhận mức lạm phát cao nhất lịch sử.

Theo phân tích của Công ty Chứng khoán VDSC, yếu tố chính ảnh hưởng đến lạm phát của Việt Nam hiện tại gắn trực tiếp với sự gia tăng của giá hàng hóa, đặc biệt là giá xăng dầu. Gần đây, biến chủng mới của COVID-19 đã gia tăng lo ngại về việc hạn chế lại hoạt động đi lại trên toàn cầu vừa mới mở ra, điều này có thể giúp kiềm hãm lại đà tăng của giá dầu thế giới.

>> Nguy cơ lạm phát hiện hữu, vì đâu?

Mặt khác, nhu cầu tiêu dùng trong nước vẫn đang phục hồi chậm, ngay cả khi các biện pháp kiểm soát dịch bệnh đã được gỡ bỏ. Trong tháng 11/2021, doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cải thiện với mức tăng 6,2% so với tháng trước nhưng vẫn thấp hơn 12,2% so với cùng kỳ năm 2020. Bên cạnh mức giảm mạnh của các dịch vụ bị tác động tiêu cực bởi dịch bệnh, doanh thu bán lẻ hàng hóa ghi nhận mức giảm 5,9% so với cùng kỳ.

Điều này cho thấy nhu cầu tiêu dùng yếu đã hạn chế việc các nhà sản xuất chuyển phần chi phí đang tăng cao cho người tiêu dùng, điều này đồng thời giúp giữ lạm phát trong tầm kiểm soát trong các tháng cuối năm và thậm chí cả trong dịp Tết của năm 2022.

Năm 2022, VDSC cho rằng sự phục hồi kinh tế sẽ chịu nhiều áp lực đến từ sự phục hồi chậm của cầu tiêu dùng nội địa. Cho dù rủi ro lạm phát nghiêng về xu hướng tăng trong năm 2022, VDSC kỳ vọng mức lạm phát chung vẫn thấp hơn mức mục tiêu 4% của Chính phủ.

Giai đoạn hậu Covid-19, các gói kích thích mạnh mẽ và quy mô lớn chưa từng có từ các chính phủ và ngân hàng trung ương trên toàn thế giới cũng dẫn đến sự thay đổi về mặt bằng giá. Trong khi đó, những nút thắt giữa cung và cầu vẫn chưa được giải quyết do sự bất định của quỹ đạo đại dịch Covid-19. Vào năm 2022, nếu kỳ vọng lạm phát đi chệch mục tiêu của các ngân hàng trung ương, các ngân hàng trung ương sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tăng lãi suất.