Hoa Kỳ đã đạt được loạt thỏa thuận quan trọng với nhiều quốc gia Đông Nam Á, qua đó khẳng định cam kết thắt chặt quan hệ kinh tế và thương mại với khu vực này.

Trong chuyến thăm kéo dài 5 ngày đến châu Á, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký một loạt thỏa thuận về thương mại và khoáng sản quan trọng với 4 đối tác quan trọng ở Đông Nam Á. Động thái này diễn ra trong bối cảnh mâu thuẫn Bắc Kinh - Washington khó giải quyết.
Hoa Kỳ đã ký các thỏa thuận thương mại song phương với các đối tác Malaysia và Campuchia, cũng như một hiệp định thương mại khung với Thái Lan, trong đó hai nước sẽ cùng nhau giải quyết các rào cản thuế quan và phi thuế quan.
Theo các tuyên bố chung do Nhà Trắng công bố, Hoa Kỳ sẽ duy trì mức thuế suất 19% đối với hàng xuất khẩu từ cả ba quốc gia nói trên theo các thỏa thuận, với mức thuế suất sẽ được giảm xuống 0% đối với một số mặt hàng.
Tại Malaysia, Tổng thống Donald Trump cũng đã công công bố một thỏa thuận khung tương tự với Việt Nam, với mức thuế suất 20% đối với hầu hết hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ, đi kèm với một số mặt hàng được hưởng thuế bằng 0.
Có thể thấy rằng, thông qua các thỏa thuận này, khu vực Đông Nam Á chính thức được thừa nhận là đối tác quan trọng, có ý nghĩa chiến lược với Hoa Kỳ. Cụ thể hơn, các nền kinh tế như Việt Nam, Malaysia, Campuchia có cơ hội trở thành trung tâm sản xuất đảm bảo cho chuỗi cung ứng được vận hành thông suốt.
Dĩ nhiên, các quốc gia trong khu vực sở hữu những giá trị có thể mang đến lợi ích cho Hoa Kỳ. Đơn cử, Tổng thống Trump đã ký hai thỏa thuận riêng biệt giữa Hoa Kỳ với Thái Lan và Malaysia nhằm tìm kiếm sự hợp tác để đa dạng hóa chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng trong bối cảnh Bắc Kinh đang nỗ lực cạnh tranh trong lĩnh vực rất “nóng” này.
Theo nguồn tin của Reuters, trong tháng này Trung Quốc đàm phán với Malaysia về việc chế biến đất hiếm, với quỹ đầu tư quốc gia Khazanah Nasional của Malaysia dự kiến sẽ hợp tác với một công ty Trung Quốc để xây dựng một nhà máy lọc dầu tại Malaysia.
Trung Quốc khai thác và chế biến đất hiếm hàng đầu thế giới, đã áp đặt các biện pháp kiểm soát ngày càng nghiêm ngặt đối với công nghệ tinh chế của mình, khiến các nhà sản xuất toàn cầu phải vật lộn để đảm bảo nguồn cung thay thế.
Vừa qua, Malaysia đã góp phần mở “nút thắt” khoáng sản đất hiếm cho Hoa Kỳ với việc không cấm hoặc áp đặt hạn ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ các khoáng sản quan trọng hoặc các nguyên tố đất hiếm. Malaysia ước tính có 16,1 triệu tấn đất hiếm, đã cấm xuất khẩu thô để ngăn ngừa thất thoát tài nguyên khi nước này tìm cách tinh chế.

Bốn quốc gia Đông Nam Á cam kết xóa bỏ các rào cản thương mại và tạo điều kiện tiếp cận thị trường ưu đãi cho nhiều loại hàng hóa của Hoa Kỳ. Các thỏa thuận cũng bao gồm các cam kết về thương mại kỹ thuật số, dịch vụ và đầu tư, cũng như lời hứa của các quốc gia trong khu vực về việc bảo vệ quyền lao động và tăng cường bảo vệ môi trường.
Malaysia là quốc gia hồi giáo dẫn đầu toàn cầu về chứng nhận Halal, đã đồng ý đơn giản hóa các yêu cầu đối với các sản phẩm của Hoa Kỳ như mỹ phẩm và dược phẩm; chấp nhận các phương tiện được chế tạo theo tiêu chuẩn an toàn và khí thải của xe cơ giới Hoa Kỳ.
Đổi lại, Bộ trưởng Thương mại Malaysia Tengku Zafrul Aziz nói với các phóng viên rằng nước này cũng đã đảm bảo được các khoản miễn thuế đối với thiết bị hàng không vũ trụ và các sản phẩm dược phẩm cũng như các mặt hàng như dầu cọ, ca cao và cao su.
Thái Lan cho biết họ sẽ xóa bỏ các rào cản thuế quan đối với khoảng 99% hàng hóa và nới lỏng các hạn chế sở hữu nước ngoài đối với đầu tư của Hoa Kỳ vào lĩnh vực viễn thông; đồng thời thực hiện loạt thương vụ mua máy bay, khí hóa lỏng, dầu thô trị giá nhiều tỷ USD.