Các giải pháp trọng tâm cho tăng trưởng kinh tế cao và bền vững

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chỉ ra tình hình khu vực và thế giới tiếp tục diễn biến rất nhanh, rất phức tạp và khó lường, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phân tích một số xu hướng lớn.

Thách thức từ sự bất định khi các cú sốc và biến động địa chính trị, địa kinh tế ngày càng thường xuyên, đa chiều hơn; KHCN đang thay đổi căn bản cấu trúc của nền kinh tế và định hình lại chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng toàn cầu; tác động của phân tách, phân mảnh kinh tế; suy giảm niềm tin bắt nguồn từ cạnh tranh chiến lược đang hạn chế vai trò của các cơ chế hợp tác đa phương; sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc; xuất hiện nhiều yếu tố kìm hãm xu hướng phát triển bền vững và bao trùm; các thách thức an ninh phi truyền thống.

Nhìn lại chặng đường gần 40 năm Đổi mới, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam đã vươn lên trở thành nền kinh tế đứng thứ 32 thế giới về quy mô, thuộc nhóm 20 quốc gia hàng đầu về thương mại quốc tế và thu hút FDI. Quan hệ đối ngoại rộng mở, hội nhập sâu rộng và GDP bình quân đầu người đã đạt hơn 4.700 USD năm 2024 tiệm cận ngưỡng thu nhập trung bình cao là những minh chứng rõ nét cho thành tựu phát triển vượt bậc.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra rằng, một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam cũng phải đối mặt với sức ép từ cả bên ngoài lẫn nội tại. Tác động đan xen từ các yếu tố toàn cầu và bất cập trong thể chế, cơ sở hạ tầng, năng lực cạnh tranh… đòi hỏi tư duy điều hành cần thay đổi toàn diện.

Phó Thủ tướng khẳng định: "Việt Nam xác định muốn tăng trưởng nhanh và bền vững thì phải có một tư duy mới, tầm nhìn mới, tâm thế mới, đồng thời phải hành động quyết liệt, thực hiện những cải cách mạnh mẽ, với quyết tâm chính trị cao nhất, sự đoàn kết đồng lòng mạnh mẽ nhất của toàn dân tộc và phải có sự đồng hành, ủng hộ của bạn bè quốc tế".

Để hóa giải khó khăn thách thức, làm mới các động lực tăng trưởng trong giai đoạn phát triển mới, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đưa ra một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Giải pháp đầu tiên được Phó Thủ tướng nhấn mạnh là tiếp tục hoàn thiện thể chế, đổi mới toàn diện quy trình xây dựng và thực thi pháp luật theo hướng minh bạch, ổn định, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế. Thời gian qua, nhiều điểm nghẽn đã được tháo gỡ, đặc biệt là trong phân cấp, cải cách hành chính và tổ chức bộ máy.

Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra là cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong các lĩnh vực trọng yếu, như đất đai, khoáng sản, quy hoạch… Đồng thời, ưu tiên tập trung tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc của hơn 2.887 dự án với quy mô vốn hơn 235 tỷ USD và diện tích đất khoảng 347.000 ha để khơi thông nguồn lực cho phát triển.

Trong nhóm giải pháp về đầu tư và hạ tầng, Phó Thủ tướng đề xuất huy động tối đa mọi nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển, lấy đầu tư công để "dẫn dắt", là "vốn mồi" để huy động đầu tư của khu vực kinh tế ngoài Nhà nước. Trong đó, tập trung phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; phấn đấu sớm hoàn thành các dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia; đồng bộ, đa dạng hoá các loại hình nguồn điện với cơ cấu hợp lý, bảo đảm an toàn hệ thống, giá thành hợp lý; phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch phù hợp với điều kiện, trình độ phát triển kinh tế trong từng thời kỳ.

Đồng thời, tận dụng và phát huy lợi thế của không gian phát triển mới từ kết quả sáp nhập, hợp nhất các địa phương và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; khai thác tối đa tiềm năng từ các động lực tăng trưởng mới, tạo đột phá phát triển các lĩnh vực, như KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, bán dẫn, AI, lượng tử... cùng với các mô hình kinh tế mới, như các khu thương mại tự do, trung tâm tài chính... gắn với phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và mạng lưới nhân tài trong và ngoài nước.

Theo định hướng được Phó Thủ tướng đề xuất, cần xác định đây là những động lực chính để tái cấu trúc nền kinh tế, xác lập mô hình tăng trưởng mới, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững dựa trên KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo sự chuyển biến về chất trong giai đoạn phát triển mới.

Phó Thủ tướng định hướng và lưu ý cần hỗ trợ phát triển và gắn kết các thành phần kinh tế, gồm: Kinh tế tư nhân, kinh tế nhà nước và khu vực FDI để tạo "sức mạnh tổng hợp" cho phát triển kinh tế đất nước.

Song song với phát triển nội lực, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị thúc đẩy hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Trong đó, nội lực phải được đặt ở vị trí quyết định; ngoại lực là nguồn lực bổ sung, hỗ trợ quá trình phát triển, bảo đảm hội nhập toàn diện, sâu rộng mà vẫn giữ vững độc lập tự chủ, nâng cao năng lực tự cường và khả năng thích ứng trước mọi biến động toàn cầu.

Kết thúc bài phát biểu, Phó Thủ tướng gửi lời kêu gọi các nhà đầu tư, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và toàn hệ thống chính trị cùng đồng lòng hiện thực hóa khát vọng về một Việt Nam thịnh vượng, hùng cường.

Ông khẳng định: "Với tinh thần đoàn kết, ý chí tự cường, khát vọng vươn lên của toàn dân tộc; với sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự điều hành linh hoạt, hiệu quả của Chính phủ; sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự chung sức, đồng lòng của cộng đồng doanh nghiệp, các địa phương và nhân dân cả nước, chúng ta sẽ thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước, đưa Việt Nam bứt phá mạnh mẽ, vươn mình trong kỷ nguyên mới, khẳng định vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế".