Gửi bình luận
Từ mối quan hệ “dây mơ rễ má” trong những lần tìm kiếm nguồn vốn, SoftBank đã đưa Nhật Bản vào bàn đàm phán Mỹ - Nhật với cơ chế đầu tư đến 550 tỷ USD.
Gần đây, Tokyo và Washington đang đàm phán một thỏa thuận thương mại lớn với cơ chế đầu tư trị giá 550 tỷ USD, trong đó Nhật Bản cam kết rót vốn vào nhiều dự án tại Mỹ. Điều khiến giới quan sát ngạc nhiên là sáng kiến này lại gắn với Masayoshi Son - Chủ tịch kiêm CEO của Tập đoàn SoftBank, người trước nay vốn tránh xa chính trường.
Trong quá trình bàn thảo thuế quan liên quan đến những mức thuế đối ứng mới mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã, đang và sẽ áp dụng lên các quốc gia khác, tờ Financial Times đưa tin ông Son đề xuất rằng hai bên sẽ lập quỹ tài sản quốc gia Mỹ - Nhật, trong đó Nhật Bản sẽ chỉ giữ vai trò đối tác thiểu số. Một số nguồn tin khác nhận định rằng khung đầu tư này có sự tham gia của SoftBank. Nhiều bên cũng xác nhận ông Son trực tiếp có mặt tại bàn đàm phán.
Câu hỏi được đặt ra ở đây là vì sao SoftBank lại có thể chen chân vào đàm phán thương mại Mỹ - Nhật? Câu trả lời bắt đầu ngay từ những ngày đầu nhiệm kỳ của ông Trump.
Tháng 12/2024, ngay sau khi ông Trump tái đắc cử, ông Son đã xuất hiện bên cạnh vị Tổng thống Mỹ trong một cuộc họp báo tuyên bố kế hoạch đầu tư 100 tỷ USD vào Mỹ. Chỉ một tháng sau, ông Son tiếp tục công bố Dự án Stargate, hướng đến việc xây dựng hệ thống trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo trị giá 500 tỷ USD.
Ở đây, người đóng vai trò kết nối ông Son và ông Trump là ông Howard Lutnick, hiện đang giữ chức Bộ trưởng Thương mại Mỹ. Trước đó, ông Lutnick là CEO của Cantor Fitzgerald, một trong những đơn vị môi giới trái phiếu lớn nhất Mỹ. Trong suốt 34 năm chèo lái Cantor, ông đã để lại những dấu ấn đặc biệt. Ông cũng là người dẫn dắt công ty vượt qua khủng hoảng sau vụ khủng bố 11/9.
Sợi dây kết nối ông Lutnick và SoftBank bắt đầu từ năm 2017. Khi đó, ông Anshu Jain - cựu CEO của Deutsche Bank - đã gia nhập Cantor. Deutsche Bank vốn có quan hệ chặt chẽ với SoftBank. Bản thân ông Jain cũng là bạn học của Rajeev Misra, cánh tay phải của ông Son tại Vision Fund.
Nhờ ông Jian làm cầu nối, quan hệ giữa Cantor và SoftBank ngày càng thân thiết. Cantor mở lại văn phòng tại Nhật vào năm 2018. Sau đó SoftBank chọn Cantor làm cố vấn gây quỹ cho Vision Gund. Đến tháng 4/2025, Cantor cùng SoftBank và ông lớn stablecoin Tether thành lập một công ty đầu tư bitcoin mang tên Twenty One Capital.
Khi ông Lutnick bước vào chính quyền Tổng thống Trump, ông Son đang thúc đẩy hai dự án song song.
Thứ nhất là dự án Stargate. Đây là dự án xây dựng trung tâm dữ liệu AI cùng OpenAI và nhiều đối tác khác. Tuy tiến độ chậm, nhưng Son đã huy động được vốn từ Oracle (Mỹ) và các quỹ ở Trung Đông.
Thứ hai là khu công nghiệp thông minh, sử dụng AI từ Stargate làm “bộ não” để vận hành nhà máy tự động. Mặc dù chưa chính thức công bố, nhưng ông Son kỳ vọng dự án sẽ giúp khôi phục sản xuất tại Mỹ.
Theo thông tin từ Nikkei, một thành viên trong đoàn đàm phán Nhật tiết lộ rằng mình đã nghe được những dự án này trong quá trình thảo luận, nhưng đến nay cấu trúc tài chính của cả hai vẫn chưa rõ ràng.
Chính khoảng trống này đã dẫn đến việc Mỹ và Nhật đàm phán cơ chế đầu tư 550 tỷ USD. Một nguồn tin cho biết ông Son và ông Lutnick đã thảo luận về việc huy động vốn từ các định chế công của Nhật như Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC) và Tổ chức Bảo hiểm Xuất khẩu & Đầu tư Nhật (NEXI).
Ông Lutnick thậm chí còn giúp thu xếp để phía Nhật thuyết trình ý tưởng này và nhiều lần đóng vai trò “cố vấn” trong các cuộc gặp trực tiếp giữa phía Nhật và ông Trump. Một số nguồn tin nhận định rằng việc bàn thảo vốn cho hai dự án lớn nêu trên của SoftBank chính là tiền đề cho khung 550 tỷ USD trong thỏa thuận về thuế quan giữa Nhật và Mỹ.
Hồi tháng 5, tờ Financial Times đưa tin ông Son đề xuất thành lập quỹ tài sản quốc gia chung Mỹ - Nhật. Quỹ do Bộ Tài chính Mỹ và Bộ Tài chính Nhật cùng nắm cổ phần lớn, đồng thời mở cửa cho nhà đầu tư khác, kể cả người dân Mỹ và Nhật.
Trước đó vào tháng 2, ông Trump ký sắc lệnh kêu gọi lập quỹ tài sản quốc gia Mỹ. Ông Lutnick và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã đưa ra kế hoạch, nhưng vấp phải rào cản Quốc hội. Vị tổng thống Mỹ từng gợi ý có thể dùng nguồn thu thuế quan cho quỹ, nhưng sau lại tỏ ra dè dặt.
Toàn bộ bối cảnh trên cho thấy ý tưởng quỹ chung Mỹ - Nhật có nhiều điểm tương đồng với gói đầu tư 550 tỷ USD mà chính quyền Trump quảng bá. Do phía Mỹ khó tự đưa ra dự án cụ thể, kế hoạch khu công nghiệp của SoftBank có thể trở thành một lựa chọn.
Bản thân ông Son cũng từng nói rằng “ba năm tới sẽ mang tính quyết định”. Khoảng thời gian này, “tình cờ” lại trùng khớp với những năm còn lại trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump.
