Cam kết và hành động của Bắc Ninh về phát triển khoa học công nghệ ngành nông nghiệp và môi trường

Ngày 10/5/2025, tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc (thành phố Bắc Ninh), Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong toàn ngành Nông nghiệp và Môi trường. Hội nghị có sự tham dự của gần 1.000 đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương, cơ quan Quốc hội, địa phương, viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, hợp tác xã và các tổ chức quốc tế.

Định hướng chiến lược và nhiệm vụ trọng tâm

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy nhận định, thời gian qua, ngành nông nghiệp và môi trường đã có nhiều bước tiến trong ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số: từ các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, chăn nuôi thông minh đến giám sát môi trường tự động, xây dựng số hóa dữ liệu đất đai, dữ liệu rừng và khí tượng thủy văn.

Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu “đột phá phát triển” như tinh thần Nghị quyết 57, ngành vẫn còn nhiều việc phải làm. Đối với ngành Nông nghiệp và Môi trường, Nghị quyết 57-NQ/TW càng có ý nghĩa đặc biệt khi chúng ta phải đối mặt với hàng loạt thách thức lớn như cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước... Trong khi các mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống dựa vào lao động thủ công, chi phí đầu vào lớn, giá trị gia tăng thấp... đã không còn phù hợp.

Bộ trưởng nhấn mạnh, Nghị quyết 57-NQ/TW là định hướng chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển bền vững ngành nông nghiệp và môi trường trong bối cảnh biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và áp lực tăng trưởng xanh. Bộ trưởng đề xuất 5 nhóm giải pháp then chốt để tạo sự đột phá, bao gồm: (1) Hoàn thiện thể chế để tháo gỡ các rào cản. (2) Cải cách tổ chức nghiên cứu theo hướng tinh gọn và tự chủ. (3) Thay đổi cách thức đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ gắn với thực tiễn sản xuất. (4) Phát triển nguồn nhân lực có chuyên môn cao. (5) Tăng cường hợp tác công - tư trong nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng nhấn mạnh, từ năm 2026, các nhiệm vụ khoa học công nghệ phải được “đặt hàng” từ thực tiễn, từ doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước, nhằm đảm bảo sản phẩm nghiên cứu phục vụ trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh.

Cam kết và hành động của tỉnh Bắc Ninh

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn khẳng định, hội nghị là cơ hội quý giá để tỉnh tiếp cận những kinh nghiệm và giải pháp từ các chuyên gia, doanh nghiệp và địa phương khác. Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đứng trước yêu cầu chuyển đổi mạnh mẽ nhằm đáp ứng các xu thế mới của phát triển bền vững, an ninh lương thực, biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế, việc phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số không còn là sự lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc, là động lực then chốt để nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng năng suất lao động, bảo vệ tài nguyên, môi trường và chất lượng sống của người dân.

Thực hiện Nghị quyết 57, Nghị quyết 193, Nghị quyết 71, tỉnh Bắc Ninh tập trung vào chuyển đổi mô hình từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, hướng tới nền nông nghiệp bền vững và thân thiện với môi trường. Tỉnh đang hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân tiếp cận các công nghệ mới như: cảm biến giám sát độ ẩm, hệ thống tưới tự động, ứng dụng AI trong phân tích sâu bệnh, sử dụng dữ liệu vệ tinh và bản đồ số để dự báo sản lượng cây trồng, cũng như truy xuất nguồn gốc sản phẩm qua mã QR.

Tỉnh Bắc Ninh khuyến khích các mô hình hợp tác công - tư trong nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, nhất là trong lai tạo giống cây trồng, vật nuôi có năng suất và chất lượng cao, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của tỉnh.

Về lĩnh vực môi trường, tỉnh Bắc Ninh đang xây dựng nền tảng dữ liệu số tổng hợp về môi trường và đất đai, phục vụ công tác quy hoạch, kiểm soát ô nhiễm, và quản lý biến đổi khí hậu trên địa bàn. Bắc Ninh cũng là địa phương đi đầu hoàn thành xử lý ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại các làng nghề truyền thống và các khu vực trên địa bàn tỉnh.

Ông Vương Quốc Tuấn cam kết: Tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để các sáng kiến, kết quả nghiên cứu, giải pháp đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được đưa vào ứng dụng thực tiễn, góp phần nâng cao năng lực nội sinh, sức cạnh tranh, đưa nông nghiệp Bắc Ninh phát triển hiện đại, bền vững và thân thiện với môi trường.

Trong khuôn khổ hội nghị, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ký kết chương trình hợp tác với Công ty Cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (TTC AgriS) nhằm ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, truy xuất nguồn gốc và dữ liệu mở theo tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW. Hợp tác này hướng tới xây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp tuần hoàn gắn với mục tiêu Net Zero, triển khai các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ tiên tiến như truy xuất nguồn gốc bằng blockchain, quản lý thông minh bằng trí tuệ nhân tạo (AI), số hóa chuỗi cung ứng và canh tác chính xác dựa trên dữ liệu lớn (Big Data).

Hội nghị triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW tại Bắc Ninh là bước khởi đầu quan trọng trong việc cụ thể hóa các định hướng lớn về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp và môi trường. Với sự đồng hành của các địa phương, doanh nghiệp, giới khoa học và truyền thông, cùng quyết tâm hành động, ngành nông nghiệp và môi trường có thể bứt phá, hình thành động lực tăng trưởng mới trong kỷ nguyên số.