Cần cơ chế đặc thù di dời nhà ven kênh rạch

VI ANH• 05/06/2024 12:34

Để tiến hành công cuộc chỉnh trang đô thị, Chủ tịch UBND TP.HCM sẽ trực tiếp cùng các đơn vị tháo gỡ khó khăn trong các dự án rạch Xuyên Tâm và bờ Bắc kênh Đôi…

>>TP.HCM thí điểm cho hộ dân có nhà ven kênh rạch mua nhà ở xã hội

Thời gian qua, TP.HCM đã đẩy mạnh triển khai các giải pháp tháo gỡ về nguồn vốn, điều chỉnh chủ trương đầu tư công để di dời hàng chục nghìn căn nhà trên và ven kêch rạch, nhất là khi dự án rạch Xuyên Tâm và bờ bắc kênh Đôi được Hội đồng nhân dân Thành phố thông qua chủ trương đầu tư. Khó khăn về nguồn vốn đã được giải quyết thế nhưng việc bồi thường, tái định cư vẫn là vấn đề cần tiếp tục được tháo gỡ.

Q.8 có hơn 900 căn nhà trên tổng số hơn 1500 trường hợp cần giải toả là không có giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất.

Quận 8 có hơn 900 căn nhà trên tổng số hơn 1500 trường hợp cần giải toả là không có giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất.

Gỡ vướng 5 kênh rạch

Tính đến cuối tháng 5/2024, chính quyền TP.HCM dự kiến sẽ chi hơn 9.600 tỷ đồng cải tạo rạch Xuyên Tâm (Q.Bình Thạnh và Gò Vấp). Để triển khai dự án cần giải toả khoảng 2.122 căn nhà ven kênh, chủ yếu ở khu vực Bình Thạnh (2.122 căn) và Gò Vấp (137 căn), với tổng chi phí bồi thường, tái định cư khoảng 6.354 tỷ đồng.

>>Giải pháp khắc phục ngập úng đô thị

Trong khi vấn đề bồi thường tái định cư tại địa bàn Q.Gò Vấp đã được thực hiện tương đối ổn thì tại dự án rạch Xuyên Tâm trên địa bàn Q.Bình Thạnh, Phó Chủ tịch UBND quận cho biết, quận mới bố trí được 300 căn cho các hộ đủ điều kiện tái định cư. Với đa số các hộ cần phải bồi thường thì quận vẫn chưa phê duyệt được phương án chi trả.

Như đối với dự án cải tạo bờ Bắc kênh Đôi (đi qua Q.8) có tổng mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng. Quận này có hơn 900 căn nhà trên tổng số hơn 1500 trường hợp cần giải toả là không có giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất. Do đó, Q.8 phải xây dựng chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các trường hợp này. Ví dụ, quận đề xuất 676 quỹ nền đất và căn hộ bố tái định cư cho các hộ dân phải di dời.

Trong thời gian tới, thành phố sẽ xây dựng nhà ở xã hội tại khu đất số 4 Phan Chu Trinh (phường 12) với diện tích hơn 12.000 m2 để phục vụ tái định cư cho các hộ dân giải tỏa trắng trên địa bàn quận. Ngoài ra, để đẩy nhanh việc di dời nhà ven kênh rạch, các trường hợp không đủ điều kiện tái định cư sẽ được xem xét giải quyết cho thuê, thuê mua trả góp căn hộ để ổn định cuộc sống sau giải tỏa, theo Sở Xây dựng TP.HCM.

Cần cơ chế đặc thù

PGS.TS Nguyễn Minh Hòa - Chuyên gia đô thị cho rằng, việc di dời, giải toả nhà ven kênh rạch là hết sức cần thiết đối với một đô thị hơn chục triệu dân như TP.HCM. Nhưng để thực hiện được hiệu quả công tác di dời là một vấn đề nan giải.

Tốc độ di dời các căn nhà ven kênh rạch hiện đang rất chậm do vấn đề về vốn và cơ chế.

Dựa trên nghiên cứu của các chuyên gia, hơn 70% người dân tái định cư không hài lòng về cuộc sống tại chung cư. Người dân thuộc diện tái định cư còn bám trụ tại chung cư diện này sau 10 năm chỉ còn 50 - 60%. Theo ghi nhận, nhiều người dân tại đoạn rạch Xuyên Tâm ngại đến khu vực mới sinh sống.

Đánh giá về vấn đề này, TS.Nguyễn Hữu Nguyên - Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam chia sẻ rằng, tốc độ di dời các căn nhà trên kênh và nhà ven kênh như hiện nay là đang rất chậm. Nguyên nhân là do vấn đề về vốn và cơ chế.

Ông Nguyên đề xuất chính quyền có phương án hợp thức hóa cho đối tượng cần di dời hoặc quy đổi sang diện tích đất và cung cấp cho họ những chứng từ cần thiết để có căn cứ được đền bù và hỗ trợ.

Cũng theo các chuyên gia quy hoạch, đã đến lúc thành phố cần vận dụng cơ chế linh hoạt về tài chính, ngân sách, nguồn thu trong nghị quyết 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đột phá phát triển TP.HCM để tập trung đầu tư cho các dự án di dời, giải tỏa nhà trên kênh và ven kênh rạch.

Trước những khó khăn trên, ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP.HCM đã đề nghị Sở TN&MT phối hợp với Q.Bình Thạnh để hỗ trợ công tác thẩm định giá dự án rạch Xuyên Tâm, phấn đấu đến 28/6/2024 hoàn thành để chuẩn bị giải ngân 5.400 tỷ đồng.

Đối với Q.8, cần sớm điều chỉnh quy hoạch 1/2000 trong thời gian 3 tháng, phê duyệt dự án trong 3 tháng và bồi thường giải phóng mặt bằng trong 3 tháng. Có thể xem xét việc áp dụng kinh nghiệm Vành đai 3, đi từng hộ dân lấy cam kết.