Cần khoan sức dân và nuôi dưỡng nguồn thu

Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) phát biểu tại phiên thảo luận tại Hội trường chiều 8/11, đồng thời đề cập đến một số vấn đề khác.

Thứ nhất, về chính sách thu ngân sách, trong Báo cáo số 38 của Chính phủ đề ra giải pháp hạn chế tối đa việc lồng ghép các chính sách xã hội trong các chính sách thuế.

Điều đó đồng nghĩa với việc trong 3 năm tới đây sẽ hạn chế tối đa việc miễn, giảm thuế. Cần hết sức cân nhắc giải pháp trên bởi hai lý do. Một là, việc bảo đảm tính trung lập của thuế là cần thiết.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay thì điều đó là khó khả thi, kể cả khi chúng ta khống chế được dịch bệnh thì những hệ quả cũng còn kéo dài trong những năm tiếp theo.

Hai là, căn cứ vào tình hình thực tế 3 năm qua 2019, 2020, 2021 trong chính sách tài khóa, việc miễn, giảm thuế đã được áp dụng liên tục như một giải pháp hữu hiệu và trong năm 2022 rất nhiều ý kiến đề xuất tiếp tục áp dụng.

Nếu như tới đây Quốc hội ban hành gói kích thích phục hồi kinh tế thì dự kiến cũng có thể sẽ có những chính sách miễn, giảm thuế. Thời điểm hiện nay nên theo đuổi một chính sách khoan sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu thông qua các biện pháp hỗ trợ và phát triển sản xuất kinh doanh sẽ là cần thiết và hợp lý hơn.

Ba là, khoảng cách giàu nghèo trong xã hội. Đã hơn hai năm kể từ ngày dịch bệnh bùng phát, kế sinh nhai cũng như việc làm của nhóm nghèo nhất xã hội đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Theo báo cáo của Chính phủ, nhóm bị tổn thương nhiều nhất là nhóm nghèo nhất, đánh giá của Ngân hàng Thế giới, tình trạng kiệt quệ về tài chính và khoảng cách giàu nghèo sẽ còn gia tăng nếu như chúng ta không có giải pháp hữu hiệu.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê năm 2016, khoảng cách thu nhập 9,8 lần thì đến năm 2019 đã tăng lên 10,2 lần, tuy nhiên trong năm 2020 con số đó giảm xuống còn 8 lần. Do đó, cần khảo sát, đánh giá thật chính xác thực trạng xã hội, nhìn thấy rõ nhất những khó khăn mà chúng ta phải đối mặt.

Đối với các gói an sinh xã hội, với mức hỗ trợ từ 2 đến 3 triệu/ người/ lần mang ý nghĩa động viên rất lớn nhưng đó chỉ là những giải pháp mang tính chất tình thế, không phải là giải pháp căn cơ lâu dài.

Chỉ khi chúng ta có những giải pháp hữu hiệu để phát triển sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho người lao động thì mới có thể thu hẹp khoảng cách giàu nghèo.

Thứ tư, về thể chế và pháp luật. Trong dịch bệnh chúng ta nhìn thấy rõ nhất những thiếu hụt của hệ thống pháp luật liên quan, có những tình huống không có căn cứ pháp lý để xử lý dẫn đến áp dụng tùy tiện, thiếu thống nhất. Vì vậy, cần rà soát tổng thể để có một khuôn khổ pháp lý vững chắc, ổn định, đặc biệt là mang tính dự báo cao trong những năm tiếp theo.

Bàn về định hướng sắp tới, đại biểu đề xuất một số ý kiến như sau.

Một là, nếu như tới đây Quốc hội thông qua kế hoạch kích thích phát triển, phục hồi kinh tế với những biện pháp tiền tệ mạnh mẽ thì việc sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng là cần thiết.

Hai là, sớm ban hành luật về xử lý nợ xấu. Hiện nay, tỉ lệ nợ xấu là khá cao, đến tháng 8 đã là 7,69 % và nếu như dịch bệnh kéo dài thì con số này còn cao hơn và chúng ta không thể lấy Nghị quyết 42 là Nghị quyết thí điểm để áp dụng ổn định lâu dài.

Ba là, cần rà soát, ban hành những quy định mang tính thống nhất về thẩm quyền ban hành các biện pháp chống dịch để kịp thời hạn chế tình trạng thiếu thống nhất trong xử lý giữa các địa phương như thời gian qua.

Bốn là, tạo lập một khuôn khổ pháp lý ổn định, vững chắc để huy động sức mạnh mạnh của hệ thống y tế tư nhân vào công cuộc phòng, chống dịch, khắc phục những thiếu hụt, hạn chế của hệ thống y tế công lập.

Năm là, rất mong Chính phủ sớm ban hành Nghị quyết điều chỉnh chế độ, chính sách cho những người đang ở tuyến đầu phòng, chống dịch.