Cảng biển Hải Phòng đang bứt phá để vươn tầm

Bộ Xây dựng vừa phê duyệt Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Hải Phòng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, với tổng nhu cầu vốn đầu tư hơn 78.000 tỷ đồng.

Đột phá phát triển đến năm 2050

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Hải Phòng đã đặt ra những mục tiêu cụ thể và đầy tham vọng về quy mô và năng lực khai thác. Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, cảng biển Hải Phòng sẽ có 61-73 bến cảng, gồm 98-111 cầu cảng với tổng chiều dài 20.196 - 23.446m. Điều này có thể đáp ứng cho lượng hàng hóa thông qua 175,4 - 215,5 triệu tấn (trong đó, hàng container từ 12,15 triệu - 14,92 triệu Teu, chưa bao gồm hàng container trung chuyển quốc tế) và đáp ứng cho lượng hành khách 20.400 - 22.800 lượt. Tầm nhìn đến năm 2050, cảng biển Hải Phòng có thể đáp ứng tốc độ tăng trưởng hàng hóa bình quân 5-5,3%/năm, tốc độ tăng trưởng hành khách bình quân 1,5-1,6%/năm.

Theo Bộ Xây dựng, nhu cầu vốn đầu tư hệ thống cảng biển Hải Phòng đến năm 2030 khoảng 78.028 tỷ đồng, gồm vốn đầu tư cho hạ tầng hàng hải công cộng khoảng 11.950 tỷ đồng và nhu cầu vốn đầu tư cho bến cảng khoảng 66.078 tỷ đồng (chỉ bao gồm các bến cảng kinh doanh dịch vụ xếp dỡ hàng hóa).

Trong đó, khu bến Lạch Huyện được xác định sẽ ưu tiên đầu tư. Đồng thời, khu bến Nam Đồ Sơn, khu bến Đình Vũ và bến cảng Văn Úc cũng được đầu tư phục vụ di dời các bến cảng trên sông Cấm theo quy hoạch TP Hải Phòng. Mục tiêu đặt ra là trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư trong năm 2026 và hoàn thành đưa vào khai thác trước năm 2030.

Theo ông Lê Quang Trung - Phó tổng giám đốc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, cảng biển Hải Phòng đang trở thành điểm đến ưu tiên của liên minh hãng tàu nhờ vào yếu tố chiến lược quan trọng. Việc các bến nước sâu tại khu bến Lạch Huyện được đưa vào khai thác giúp kết nối nhanh Việt Nam với các thị trường trọng điểm như Bắc Mỹ, châu Âu và nội Á. Là cửa chính ra biển của cả miền Bắc, cảng biển Hải Phòng sở hữu cơ sở hạ tầng giao thông đồng bộ; doanh nghiệp khai thác cảng đầu tư trang thiết bị hiện đại với năng lực giải phóng tàu nhanh, giúp tối ưu hóa hiệu quả vận hành và giảm thiểu chi phí các hãng tàu. Tuy nhiên, để cảng biển Hải Phòng vươn lên trở thành cảng trung chuyển quốc tế, việc tăng cường hợp tác, mở các tuyến dịch vụ mới kết nối trực tiếp giữa các cảng của Hoa Kỳ, châu Âu, nội Á cần được quan tâm, đẩy mạnh hơn.

Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng Bùi Nguyên Khôi cho biết, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Hải Phòng trong 4 tháng năm 2025 tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ. Cụ thể, tổng sản lượng hàng hóa đạt 34,6 triệu tấn, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, hàng hóa qua cảng bằng đường biển đạt 29,3 triệu tấn (tăng 15%), còn qua phương tiện thủy nội địa đạt hơn 5,3 triệu tấn (tăng 19%). Tổng số lượt tàu thuyền thông qua đạt 12.557 lượt, tăng 10%.

Đáng chú ý, trong tháng 5 vừa qua, Tập đoàn Hateco và Công ty CP Cảng Hải Phòng chính thức khánh thành và đưa vào khai thác 4 bến (từ số 3 đến số 6) tại Khu bến Lạch Huyện. Từ đây, nhiều tuyến dịch vụ xuyên đại dương đến châu Âu, châu Mỹ được các hãng tàu tăng cường khai thác. Dự kiến, từ nay đến cuối năm 2025, sản lượng hàng hóa thông qua khu bến Lạch Huyện sẽ tăng trưởng mạnh so với con số 384 lượt tàu vào, rời cảng với tổng sản lượng hàng hóa đạt 531 nghìn TEUs (tương đương 4,5 triệu tấn) trong 4 tháng năm 2025.

Những kết quả này không chỉ khẳng định vị thế dẫn đầu của Hải Phòng mà còn là minh chứng rõ nét cho sự đúng đắn và hiệu quả của Quy hoạch. Việc liên tục nâng cấp và mở rộng hạ tầng cảng biển, đặc biệt là cảng Lạch Huyện, đã góp phần hiện thực hóa mục tiêu biến Hải Phòng thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại với hạt nhân là cảng biển cửa ngõ quốc tế.

Mở rộng không gian phát triển

Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Hải Phòng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, cho thấy, hệ thống cảng biển Hải Phòng được quy hoạch thành 5 khu bến cảng, gồm: khu bến Lạch Huyện, khu bến Đình Vũ, khu bến sông Cấm - Phà Rừng, khu bến Nam Đồ Sơn - Văn Úc và khu bến cảng huyện đảo Bạch Long Vĩ cùng các bến phao, khu neo đậu, khu chuyển tải hàng hoá.

Theo đó, khu bến Đình Vũ được quy hoạch 15 bến cảng (gồm 35 cầu cảng), đáp ứng nhu cầu thông qua 80 triệu tấn hàng hoá/năm. Khu bến cảng huyện đảo Bạch Long Vĩ được quy hoạch 2 cầu cảng nhằm đáp ứng nhu cầu thông qua 100.000 - 200.000 tấn/năm.

Khu bến Lạch Huyện được quy hoạch là cảng hàng hoá và cảng hành khách lớn nhất trong hệ thống cảng biển Hải Phòng với 13 - 16 bến cảng (gồm 14 - 18 cầu cảng). Các bến cảng khu bến Lạch Huyện có công suất thiết kế đáp ứng nhu cầu thông qua từ 61,4 - 90 triệu tấn hàng hoá/năm, vận chuyển từ 10.500 - 11.000 lượt hành khách/năm. Đến năm 2050, khu bến này có quy mô mở rộng tới 20 bến cảng container.

Khu bến sông Cấm - Phà Rừng không phát triển, mở rộng mà từng bước di dời, chuyển đổi công năng các bến cảng hiện hữu từ khu vực cầu Bạch Đằng đến hạ lưu cảng Vật Cách với lộ trình phù hợp quy hoạch phát triển TP Hải Phòng và tiến trình đầu tư xây dựng các bến cảng tại khu bến Văn Úc.

Khu bến Nam Đồ Sơn - Văn Úc, tại khu vực Nam Đồ Sơn có 2 bến khởi động đáp ứng nhu cầu thông qua từ 10 - 12 triệu tấn hàng hoá/năm, vận chuyển từ 9.900 - 11.800 lượt hành khách/năm. Khu vực sông Văn Úc được phát triển đồng bộ với tiến trình di dời các bến cảng trong sông Cấm và lộ trình đầu tư các khu công nghiệp, cụm công nghiệp liền kề.

Khu vực bến sông Cấm - Phà Rừng, Văn Úc được quy hoạch từ 38 - 39 bến cảng (gồm 49 - 54 cầu cảng), các bến cảng này đáp ứng nhu cầu thông qua hàng hoá từ 23,7 - 32,6 triệu tấn/năm.

Ngoài ra, theo quy hoạch chi tiết, tại các khu vực trên sông Bạch Đằng, sông Cấm, khu vịnh Lan Hạ, Hòn Dấu, Bến Gót, Ninh Tiếp, Lạch Huyện và một số khu vực khác được xây dựng khu neo đậu tránh, trú báo cho các phương tiện thuỷ hoạt động trên vùng nước cảng biển Hải Phòng.

Cùng với hệ thống bến cảng được quy hoạch, tại khu vực cảng Hải Phòng sẽ ưu tiên thực hiện các dự án kết cấu hạ tầng công cộng như đầu tư xây dựng luồng sông Văn Úc - Nam Đồ Sơn và hệ thống đê (giai đoạn khởi động cảng Nam Đồ Sơn), nâng cấp mở rộng luồng hàng hải kênh Hà Nam, đoạn luồng Lạch Huyện (bao gồm vùng quay tàu). Đối với các dự án phát triển bến cảng biển, ưu tiên đầu tư, đưa vào khai thác từ bến số 3 đến bến cảng số 8 tại khu bến Lạch Huyện.

Bên cạnh đó, theo quy hoạch, hệ thống cảng biển quốc gia được phân thành 5 nhóm. Trong đó, cảng biển Hải Phòng thuộc nhóm cảng số 1, bao gồm các cảng biển quan trọng khác như Quảng Ninh, Thái Bình, Nam Định và Ninh Bình. Đặc biệt hơn, cùng với cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu, Hải Phòng được xếp vào loại cảng biển đặc biệt nhờ quy mô lớn và chức năng là cửa ngõ ra biển của khu vực kinh tế phía Bắc. Việc Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển được phê duyệt đã mở ra cơ hội vàng để Hải Phòng tiếp tục phát huy tối đa tiềm năng, vị trí hướng biển, mở rộng không gian phát triển.