Chiến dịch mạnh mẽ của Ninh Bình góp phần gỡ "Thẻ vàng" IUU

Tỉnh tập trung tuyên truyền, nâng cao ý thức của ngư dân, đồng thời tăng cường tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, hướng tới phát triển ngành thủy sản bền vững và có trách nhiệm.

Đặt mục tiêu

Ninh Bình sau khi sáp nhập ba tỉnh lại có tổng chiều dài bờ biển sẽ là 90km (18km của Ninh Bình hiện tại + 72km của Nam Định). Là một tỉnh ven biển quan trọng ở miền Bắc Việt Nam, có tiềm năng phát triển kinh tế biển. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển đó, việc khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đã và đang là một thách thức lớn. Nhận thức rõ điều này, Ninh Bình đã và đang triển khai một chiến dịch đồng bộ và quyết liệt để ngăn chặn, đẩy lùi vấn nạn này, góp phần cùng cả nước gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC).

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh: Nhằm thực hiện quyết liệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc tăng cường công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU), gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành và triển khai đồng bộ các kế hoạch, quyết định nhằm tăng cường công tác chống khai thác IUU.

Được biết, ngày 5/9/2025, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành Kế hoạch số 54/KH-UBND về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định trên địa bàn tỉnh. Theo đó, kế hoạch đặt ra 5 mục tiêu lớn: Hoàn thành 100% việc đánh dấu tàu cá và lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) cho tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên; 100% tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên được theo dõi, giám sát qua Hệ thống giám sát tàu cá khi tham gia hoạt động trên biển và được thanh tra, kiểm tra, kiểm soát tại cảng.

Đảm bảo 100% tàu cá của tỉnh đã đăng ký khi tham gia hoạt động phải được cấp giấy phép khai thác thuỷ sản và đồng bộ trên Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase).

Xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là các hành vi vi phạm liên quan đến thiết bị VMS. Hạ tầng các cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá và cơ sở dịch vụ hậu cần nghề cá đáp ứng nhu cầu phát triển của đội tàu trong và ngoài tỉnh, đồng thời đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường theo quy định. Chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân của tỉnh vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Kế hoạch cũng đề ra 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, gồm: đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền; hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế chính sách; đầu tư nâng cấp, hoàn thiện cơ sở hạ tầng nghề cá và kiện toàn bộ máy, bổ sung nhân lực, trang thiết bị tại cảng cá; nâng cao hiệu quả công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển; tăng cường quản lý đội tàu, cường lực khai thác; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm IUU; tăng cường truy xuất nguồn gốc sản phẩm hải sản.

Để cụ thể hóa các mục tiêu này, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 616/QĐ-UBND thành lập Tổ công tác liên ngành xác minh, xử lý vi phạm quy định về vận hành hệ thống giám sát hành trình.

Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh: Một trong những trọng tâm hàng đầu trong công tác chống IUU ở Ninh Bình là tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Cán bộ chức năng của tỉnh đã tổ chức nhiều buổi tập huấn, hội thảo tại các xã, phường ven biển, trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với ngư dân. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các quy định mới về Luật Thủy sản, các quy định về lắp đặt và sử dụng thiết bị giám sát hành trình (VMS) cho tàu cá, quy định về nhật ký khai thác và các chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm.

Việc tuyên truyền không chỉ dừng lại ở các buổi họp mặt mà còn được lồng ghép qua các phương tiện thông tin đại chúng như báo chí, đài phát thanh, truyền hình địa phương. Các khẩu hiệu, pa-nô, áp phích được đặt tại những khu vực đông dân cư ven biển, cảng cá để nhắc nhở ngư dân. Nhờ đó, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân đã có sự chuyển biến rõ rệt. Nhiều ngư dân chủ động tìm hiểu thông tin, thực hiện đúng các quy định về đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản.

Để chống khai thác IUU hiệu quả, Ninh Bình đặc biệt chú trọng công tác kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá trên biển. Tỉnh đã chỉ đạo lực lượng chức năng, đặc biệt là Bộ đội Biên phòng và Chi cục Thủy sản, tăng cường tuần tra, kiểm soát 24/7 tại các cửa biển, cảng cá.

Việc kiểm tra không chỉ dừng lại ở thủ tục giấy tờ mà còn đi sâu vào việc kiểm tra thiết bị giám sát hành trình (VMS). Tất cả các tàu cá có chiều dài lớn hơn 15 mét đều phải lắp đặt thiết bị này và duy trì hoạt động liên tục. Hệ thống giám sát của tỉnh có thể theo dõi vị trí, tốc độ, hướng di chuyển của từng con tàu, kịp thời phát hiện và cảnh báo khi tàu có dấu hiệu vượt ranh giới vùng biển Việt Nam.

Ninh Bình cũng đã thành lập các tổ công tác đặc biệt để rà soát, kiểm tra, xử lý dứt điểm các trường hợp tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép) và các trường hợp không duy trì hoạt động VMS. Nhờ đó, số lượng tàu cá vi phạm đã giảm đáng kể.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, ngày 5/9, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh) đã ban hành Kế hoạch liên ngành số 2400/KH-SNNMT-BCHBĐBP để khắc phục những hạn chế trong công tác chống khai thác IUU. Kế hoạch này tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm: Kiểm tra thực tế và xử lý các tàu cá “3 không” (không đăng ký, không giấy phép, không đăng kiểm); xác minh, xử phạt các tàu cá bị mất tín hiệu kết nối VMS; rà soát, quản lý chặt chẽ tàu cá ngoại tỉnh neo đậu trên địa bàn.

Theo đó, 9 Tổ công tác cũng được thành lập với sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng: Chi cục Thủy sản-Kiểm ngư, Bộ đội Biên phòng, Công an tỉnh và UBND cấp xã. Mỗi tổ có nhiệm vụ cụ thể; trong đó, Tổ xác minh số 5 có nhiệm vụ xử phạt hành chính đối với 47 tàu cá mất tín hiệu VMS trên địa bàn các xã Hải Thịnh, Hải Xuân…

Các cơ quan, đơn vị liên quan được yêu cầu báo cáo kết quả thực hiện hàng ngày để đảm bảo hoàn thành kế hoạch đúng tiến độ, góp phần cùng cả nước tháo gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC.

Xử lý nghiêm vi phạm và truy xuất nguồn gốc

Cùng với việc kiểm soát chặt chẽ, công tác xử lý vi phạm cũng được Ninh Bình thực hiện một cách nghiêm minh, không có vùng cấm. Các trường hợp tàu cá vi phạm các quy định về IUU, đặc biệt là cố tình ngắt kết nối VMS hoặc có hành vi xâm phạm vùng biển nước ngoài, đều bị xử phạt hành chính ở mức cao nhất, thậm chí bị tịch thu phương tiện.

Tỉnh cũng tăng cường công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản. Tất cả các lô hàng thủy sản xuất khẩu đều phải có giấy tờ chứng minh nguồn gốc rõ ràng, hợp pháp. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế mà còn giúp ngành thủy sản Ninh Bình phát triển một cách bền vững, có trách nhiệm.

Cuộc chiến chống khai thác IUU của Ninh Bình không chỉ là để gỡ "thẻ vàng" mà còn là tiền đề để xây dựng một ngành thủy sản phát triển bền vững. Tỉnh đang hướng đến việc khai thác các loài thủy sản có giá trị kinh tế cao, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, không đánh bắt các loại cá con, cá giống.

Bên cạnh đó, Ninh Bình cũng khuyến khích ngư dân chuyển đổi nghề nghiệp, từ đánh bắt sang nuôi trồng thủy sản, phát triển du lịch sinh thái. Điều này không chỉ giúp giảm áp lực khai thác lên nguồn lợi tự nhiên mà còn tạo sinh kế ổn định, lâu dài cho người dân ven biển.

Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của người dân, công tác chống khai thác IUU ở Ninh Bình đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm cao, Ninh Bình đang từng bước xây dựng một ngành thủy sản phát triển đúng hướng, đóng góp tích cực vào mục tiêu chung của cả nước là gỡ "thẻ vàng" và hội nhập kinh tế quốc tế.