Chiến lược toàn cầu của tập đoàn Thái Lan tại Việt Nam

Tờ Bloomberg mới đây đưa tin, Charoen Pokphand Foods (CPF), công ty thực phẩm lớn nhất Thái Lan thuộc Tập đoàn CP, vừa công bố kế hoạch đẩy nhanh việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) cho đơn vị tại Việt Nam, động thái được ví như “cú hích” nhằm hiện thực hóa tầm nhìn biến quốc gia 100 triệu dân thành trụ cột tăng trưởng chính của tập đoàn.

Với doanh thu từ thị trường Việt Nam chiếm 21% tổng doanh thu nước ngoài năm 2023 (122 tỷ baht), cao gấp 3,5 lần so với Trung Quốc, câu chuyện của CPF không chỉ phản ánh sức hút của nền kinh tế năng động mà còn hé lộ cuộc đua tranh quyết liệt trên “bàn cờ” nông nghiệp – thực phẩm toàn cầu.

Từ những năm 1990, khi Việt Nam mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài, CP Group đã nhìn thấy tiềm năng của một thị trường non trẻ nhưng giàu sức sống. Khởi đầu với lĩnh vực thức ăn chăn nuôi, tập đoàn này dần xây dựng hệ sinh thái khép kín từ trang trại đến bàn ăn, bao trùm chăn nuôi, chế biến thịt, bán lẻ và cả thủy sản. Đến nay, CP Việt Nam sở hữu mạng lưới 10 nhà máy thức ăn chăn nuôi, 50 trang trại gà – lợn công nghệ cao, cùng chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch phủ rộng từ Bắc vào Nam.

Theo báo cáo nội bộ, lợi nhuận từ thịt lợn tại Việt Nam và Trung Quốc đã “cứu” CPF khỏi khoản lỗ 5,21 tỷ baht năm 2023, đưa lợi nhuận ròng năm 2024 lên mức kỷ lục 19,6 tỷ baht – cao nhất kể từ 2020.

Ông Prasit Boondoungprasert, Giám đốc điều hành CPF, tiết lộ với giới truyền thông: “IPO CPF Việt Nam không đơn thuần là huy động vốn. Đó là cơ hội để chúng tôi củng cố vị thế, tăng tính minh bạch và thúc đẩy niềm tin từ đối tác địa phương”. Kế hoạch này dự kiến huy động hàng trăm triệu USD, số tiền sẽ được tái đầu tư vào các dự án chế biến sâu và mở rộng chuỗi cung ứng.

Tuy nhiên, vì sao Việt Nam trở thành “miền đất hứa” của gã khổng lồ Thái Lan. Câu trả lời nằm ở sự kết hợp giữa tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định (dự báo 6-6,5% giai đoạn 2024-2025), dân số trẻ cùng xu hướng tiêu dùng tăng vọt.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), chi tiêu hộ gia đình Việt Nam cho thực phẩm tăng 12%/năm trong 5 năm qua, đặc biệt ở phân khúc thịt và thủy sản cao cấp – lĩnh vực CPF đang chiếm ưu thế. Các chuyên gia kinh tế tại Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), cũng nhận định, CPF đang tận dụng tối đa lợi thế địa phương. Họ không chỉ xuất khẩu mà xây dựng chuỗi giá trị nội địa, từ nguyên liệu đến phân phối, giảm phụ thuộc vào biến động thương mại quốc tế.

Tuy nhiên, dù lạc quan, CPF không tránh khỏi sức ép cạnh tranh. Sự trỗi dậy của các người chơi khác như GreenFeed, Japfa, CJ Vina, Dabaco, Masan Meatlife,… trong lĩnh vực thực phẩm sạch buộc tập đoàn Thái Lan phải đa dạng hóa sản phẩm và đầu tư vào R&D. Năm 2023, CP Việt Nam chi 50 triệu USD nâng cấp dây chuyền chế biến thịt theo công nghệ Nhật Bản, đồng thời ra mắt dòng sản phẩm thủy sản đông lạnh giá trung bình nhắm vào Gen Z.

Bên cạnh đó, áp lực về tính bền vững đang gia tăng. Các chuyên gia của Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, cảnh báo, các nhà đầu tư nước ngoài như CPF cần cân bằng giữa tăng trưởng và trách nhiệm môi trường. Bài toán xử lý chất thải chăn nuôi, giảm phát thải carbon sẽ quyết định sự chấp nhận của cộng đồng.

Nhìn chung, câu chuyện CPF và Việt Nam không đơn thuần là mối quan hệ nhà đầu tư – thị trường, mà là ví dụ điển hình về cách doanh nghiệp đa quốc gia thích nghi với bối cảnh địa chính trị biến động. Khi Mỹ – Trung gia tăng cạnh tranh, việc chọn Việt Nam – quốc gia có vị thế trung lập và cơ cấu dân số vàng – làm “bệ phóng” cho thấy tầm nhìn dài hạn của tập đoàn Thái Lan.