Chiến sự Nga - Ukraine: Tình thế khó của phương Tây

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 14/04/2023 04:30

Phương Tây mắc kẹt giữa hai viễn cảnh, một mặt sợ Ukraine thua cuộc, dẫn đến sự bành trướng của nước Nga; mặt khác không muốn một Ukraine được trang bị quá mức khiến chiến tranh mất kiểm soát.

Nga và Ukraine đều mắc kẹt trên chiến trường

Phương Tây có tính toán riêng, trong khi Nga và Ukraine đều mắc kẹt trên chiến trường

>>Chiến sự Nga - Ukraine và trật tự năng lượng mới

Sau hơn 1 năm, chiến sự Nga- Ukraine đã trở nên khả quan hơn với Ukraine; chi phí về con người và kinh tế vốn đã rất lớn, vẫn đang sẵn sàng tăng lên khi cả Moscow và Kiev đều chuẩn bị cho những bước đi tiếp theo của họ trên chiến trường.

Nga chiếm ưu thế về lực lượng quân sự, nếu Tổng thống Putin tiếp tục vượt những “lằn ranh đỏ”, huy động thêm vũ khí tối tân, tăng cường cung cấp nhân sự cho chiến trường thì kết cục cuộc xung đột không phải là một chiến thắng hoàn toàn của Ukraine mà là một sự bế tắc khốc liệt.

Chẳng còn ai ngoài Trung Quốc - mới đây đã lên tiếng về giải pháp hòa bình, gồm 12 điểm cần đạt được thống nhất của nhiều bên. Song, tất cả đều hiểu rằng, đa phần trong “bản thảo hòa bình” do Bắc Kinh đề xuất là bất khả thi.

Cũng cần nói thêm rằng, đề xuất của Trung Quốc dựa vào luật pháp quốc tế, nhưng ngay từ đầu, luật pháp quốc tế đã bị vi phạm, nên động thái của Trung Quốc có chăng chỉ mang tính ngoại giao.

Hiện tại, một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột Nga- Ukraine là ngoài tầm với. Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể tư duy rằng nếu ông rút quân khỏi Ukraine ngay bây giờ, người Nga sẽ đổ lỗi cho ông vì đã phát động một cuộc chiến tốn kém và vô ích.

Giới chức Ukraine thậm chí không còn nhắc đến chuyện đàm phán, các cuộc tiếp xúc cấp thấp, vận động bên lề bị hủy bỏ hoàn toàn. Tổng thống Zelensky cũng như dân chúng Ukraine đều tìm cách giành lại quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ mà Nga đã chiếm đóng kể từ năm 2014, bao gồm cả Crimea. Người Ukraine cũng muốn buộc Moscow phải chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh của các lực lượng Nga.

Do vậy, không ít chuyên gia, nhà phân tích ở phương Tây thúc giục châu Âu và Mỹ mạnh mẽ hơn trong việc viện trợ Ukraine về vũ khí, tiền bạc, thông tin tình báo, đào tạo huấn luyện, chiến thuật chiến tranh,… để Kiev có thể đạt được bước tiến đột phá ở ngưỡng buộc Nga ngồi vào bàn đàm phán.

>>Chiến sự Nga- Ukraine: Điều gì giúp Ukraine chống lại Nga?

Phương Tây đang trì hoãn những mong muốn của Tổng thống Zelensky

Gần đây, châu Âu và Mỹ có dấu hiệu trì hoãn những gì ông Zelensky mong muốn, chẳng hạn như tên lửa tầm xa và máy bay tiên tiến. Điều này được giải thích là, e ngại Nga leo thang chiến tranh - sử dụng vũ khí hạt nhân!

Giáo sư về Quan hệ Quốc tế tại Đại học Georgetown, ông Charles Kupchan lập luận rằng: “Mở rộng chiến tranh bằng cách tấn công một thành viên NATO sẽ không có lợi cho Nga. Một cuộc tấn công hạt nhân có thể sẽ khiến NATO trực tiếp tham chiến và tiêu diệt các vị trí của Nga trên khắp Ukraine. Nó cũng có thể khiến Trung Quốc và Ấn Độ xa lánh Moscow”.

Tuy thế, Washington vẫn chưa từ bỏ cách tiếp cận chiến sự Nga - Ukraine một cách thận trọng, quản lý chặt chẽ không gian và cách thức xung đột. Dĩ nhiên, điều 5 NATO nhiều lần được áp dụng, nhưng hậu quả để đổi lấy kết quả chưa bao giờ tương xứng.

Suy cho cùng, lợi ích của các nước làm chủ ‘bàn cờ” chiến sự ở Đông Âu chưa bị phương hại nên không có cơ sở để NATO tuốt ra thanh gươm sắc bén nhất của họ. Nói vậy để thấy rằng, việc duy trì Ukraine vừa đủ sức chiến đấu mới là mũi tên trúng nhiều đích của Mỹ.