Chính sách nhập cư - "Con dao hai lưỡi" của tân Tổng thống Mỹ

Vài giờ sau khi tuyên thệ nhậm chức Tổng thống, ông Joe Biden đã đảo ngược một số chính sách nhập cư của ông Donald Trump. Theo đó, ông đã ký lệnh ngưng cấp tiền cho việc xây tường biên giới Mỹ- Mexico; chấm dứt lệnh cấm đi lại của ông Donald Trump đối với một số quốc gia có đa số người dân theo đạo Hồi. 

Ông Biden cũng đã ban hành một bản ghi nhớ của Tổng thống để hỗ trợ chương trình hoãn hành động với những người nhập cư đến Mỹ khi còn nhỏ (DACA), cho phép những người được đưa đến Mỹ khi còn nhỏ mà không có giấy tờ hợp pháp tạm thời có thị thực lao động và được bảo vệ khỏi bị trục xuất.

Mặc dù ông Trump đã kết thúc DACA vào năm 2017, nhưng quyết định này đã vướng vào những thách thức pháp lý và cuối cùng bị tòa án tối cao bác bỏ.

Trong một bản ghi nhớ khác, Tổng thống Biden cũng đã mở rộng chương trình bảo vệ khoảng 4.000 người Liberia ở Mỹ thông qua việc ký sắc lệnh gia hạn “Hoãn thi hành cưỡng ép trục xuất” (DED) với những người Liberia đã ở Mỹ trong nhiều năm cho đến ngày 30/6/2022, bảo vệ họ khỏi bị trục xuất và gia hạn cho phép làm việc cho đến thời điểm đó.

Việc ông Biden ký một loạt các sắc lệnh nêu trên cho thấy tương lai tươi sáng hơn cho những người nhập cư tại Mỹ. Giới quan sát nhận định, chính quyền của ông Biden sẽ có một cách tiếp cận rất khác so với những người tiền nhiệm khi Tổng thống chính là người cam kết giải quyết tận gốc vấn đề nhập cư ngay từ những ngày đầu nhiệm kỳ.

Và mặc dù vấn đề cải cách nhập cư toàn diện tại Mỹ đã kéo dài trong nhiều thập kỷ khi những nỗ lực quan trọng đã thất bại tại Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát trong năm 2013, nhưng với việc đảng Dân chủ của ông Biden hiện đã chiếm đa số ở Thượng viện, những chính sách nhập cư của ông Biden sẽ gặp ít trở ngại hơn.

Nhưng giới quan sát cho rằng, vấn đề nhập cư sẽ không sớm được giải quyết trong bối cảnh hiện nay. Đang có hàng ngàn người di cư đổ về biên giới Mỹ đã dấy lên hồi chuông cảnh báo về việc khó kiểm soát dịch COVID-19 một khi nhóm người này được vào Mỹ. Nếu điều đó xảy ra, hệ thống y tế Mỹ vốn đang quá tải sẽ hoàn toàn sụp đổ

Bên cạnh đó, trong 4 năm cầm quyền, ông Trump đã tác động đến quan điểm của phần lớn các Nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa, không chỉ riêng vấn đề nhập cư. Do đó, những người có tư tưởng bảo thủ sẽ là rào cản lớn đối với ông Biden khi ông mang vấn đề này ra trước Thượng viện, dù đảng Dân chủ đã chiếm đa số tại Thượng viện.

Trong một cuộc phỏng vấn vào ngày cuối cùng của mình tại Nhà Trắng, Thượng nghị sĩ Marco Rubio, đảng viên Đảng Cộng hòa của Florida đã dự đoán, đề xuất nhập cư của ông Biden sẽ gây ra một cuộc xung đột chính trị to lớn tại Quốc hội và sẽ gây ra phản ứng ngược cho tân Tổng thống Mỹ.

Đáng chú ý, kinh tế Mỹ đang rơi vào tình trạng suy thoái nghiêm trọng, với thất nghiệp tăng cao kỷ lục do tác động của đại dịch COVID-19. Quyết định nói trên của ông Biden sẽ đem lại hy vọng trở thành công dân Mỹ cho khoảng 11 triệu người nhập cư. Điều này có thể sẽ làm tăng tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ, gây sức ép cho nền kinh tế vốn đang vật lộn với đại dịch COVID-19. 

“Hiện nay kinh tế Mỹ đang chịu sức ép to lớn giữa thời kỳ đại dịch COVID-19 bùng phát mạnh mẽ. Hàng triệu người rơi vào đang mất việc làm cũng sẽ gia tăng gánh nặng lên chính quyền Biden khi phải tung thêm hàng loạt các gói cứu trợ kinh tế. Tổng thống Biden cần cân nhắc đến thời điểm để lựa chọn vấn đề nào sẽ được ưu tiên vào lúc này”, ông Marco Rubio nhấn mạnh.

Hiện tại, các khảo sát được tiến hành cho thấy 75% người Mỹ ủng hộ các chính sách nhập cư của ông Biden. Nhưng các chuyên gia vẫn khuyến nghị, thay vì một cuộc “cách mạng” toàn diện, chính quyền của ông Biden có thể cố gắng theo đuổi các nỗ lực lập pháp khác để hỗ trợ những người nhập cư trong ngắn hạn.