Nhà đầu tư chứng khoán sắp được ký quỹ ít hơn, mua được nhiều hơn

Phát biểu tại tọa đàm trực tuyến có chủ đề: "Nhận diện cơ hội Thị trường Chứng khoán nửa cuối năm 2021", ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD), cho biết hiện VSD đang chuẩn bị cho hệ thống Đối tác bù trừ trung tâm (CCP).

Với hiện trạng hiện nay, ông Nguyễn Sơn cho biết nhà đầu tư đang phải ký quỹ 100% trước khi đặt tiền mua chứng khoán. “Nhưng với CCP, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ từ 10-20% giao cho nhà đâu tư ký quỹ trước khi đặt lệnh mua – bán”.

Việc hệ thống CCP đi vào hoạt động trong thời gian tới sẽ giúp tăng đòn bẩy cho nhà đầu tư, bên cạnh đó, đây cũng là cam kết giúp các tổ chức xếp hạng nâng hạng thị trường Việt Nam lên thị trường mới nổi. Bởi trước đây, việc yêu cầu nhà đầu tư ký quỹ 100% là yếu tố khiến các tổ chức xếp hạng lo ngại do hầu như các quốc gia không còn yêu cầu này.

Đối tác bù trừ trung tâm (CCP) là một cơ chế hoạt động của trung tâm thanh toán bù trừ (Clearing House), trong đó CCP đóng vai trò là một chủ thể đứng giữa các bên giao dịch, CCP xen vào giao dịch giữa các bên thông qua cơ chế thế vị để trở thành người bán của tất cả các người mua và người mua của tất cả các người bán.

Trước đó, những ngày cuối năm 2020, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 120/2020/TT-BTC hướng dẫn về giao dịch trên thị trường chứng khoán. Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/2/2021 và thay thế Thông tư số 203/2015/TT-BTC.

Theo quy định cũ, thời gian giao dịch và thanh toán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán là T+2 – tức là khi nhà đầu tư mua cổ phiếu thì 2 ngày sau mới có thể bán cổ phiếu đó. Tuy nhiên, Thông tư 120/2020 cho phép nhà đầu tư giao dịch chứng khoán trong ngày (giao dịch T+0). Theo đó, giao dịch sẽ được sẽ chia thành 2 giai đoạn trước và sau khi triển khai hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán theo cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP).

Trước khi triển khai CCP, nhà đầu tư vẫn đặt lệnh mua khi có đủ tiền hoặc theo hợp đồng ký quỹ ký với công ty chứng khoán. Sau khi triển khai CCP, giao dịch của nhà đầu tư dựa trên yêu cầu có đủ tài sản ký quỹ bù trừ tại thanh viên bù trừ, công ty chứng khoán chỉ được nhập lệnh vào hệ thống khi nhà đầu tư đã đáp ứng yêu cầu.

Về giao dịch T+0, tại Điều 10 của quy định mới, nhà đầu tư được thực hiện các giao dịch trong ngày sau khi đã ký hợp đồng giao dịch trong ngày với công ty chứng khoán được cung cấp dịch vụ cho vay chứng khoán.

Bên cạnh đó, phát biểu tại tọa đàm, bà Nguyễn Thị Việt Hà, Thành viên phụ trách HĐQT, Sở GDCK TP.HCM (HoSE), hiện tại tiến độ triển khai hệ thống KRX có thể đưa vào hoạt động vào đầu năm tới.

Hiện hệ thống KRX đang được kiểm thử nội bộ giữa: HNX-HoSE-VSD kiểm tra chức năng nghiệp vụ hệ thống mới, đồng thời kết hợp kiểm thử đến các công ty chứng khoán từ 14/6 dự kiến kết thúc 16/8. Với công ty chứng khoán thành viên, hiện kiểm thử kết nối đang trên tinh thần tự nguyện, đã thực hiện với 21 công ty chứng khoán. Sau giai đoạn này sẽ kiểm thử với toàn bộ thanh viên thị trường và kiểm thử lần cuối tổng thể để vận hành chính thức.

“Hệ thống mới này cho phép sẽ có thể giao dịch lô lẻ, giao dịch T+0 khi có hệ thống mới. Với khả năng xử lý được mở rộng có thể triển khai nhiều sản phẩm dịch vụ mới trên thị trường chứng khoán”, bà Việt Hà cho biết.

Tuy nhiên, theo bà Hà việc triển khai hệ thống cũng gặp không ít khó khăn do tình dịch bệnh diễn biến phức tạp trở lại khiến các chuyên gia nước ngoài ít sang Việt Nam, do đó hy vọng đưa hệ thống KRX vào sử dụng sớm nhất, có thể vào đầu năm tới.