Cơ chế đặc thù mới cho Đà Nẵng: Thí điểm thành lập khu thương mại tự do

TUẤN VỸ• 19/06/2024 03:30

Nhiều cơ hội mới mở ra cho Đà Nẵng khi được trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tại địa phương này.

>>Đà Nẵng: Phát triển sản phẩm du lịch mới

p/Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp ban soạn thảo, tổ biên tập dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp ban soạn thảo, tổ biên tập dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng.

Tại kỳ họp thứ 7 mới đây, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng đã trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tại TP. Đà Nẵng.

Nhiều chính sách đặc thù được đề xuất

Tại dự thảo, có 21 chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng được đề xuất thực hiện thí điểm. Cụ thể, có 6 chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, thành phố đã được Quốc hội cho phép thực hiện và 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung. Ngoài ra, có thêm 5 chính sách đề xuất mới, đây là các chính sách mới theo thực tế của Đà Nẵng, trong đó có thí điểm thành lập Khu thương mại tự do.

Theo ông Nguyễn Chí Dũng, Khu thương mại tự do là mô hình phổ biến đã có trên 150 quốc gia, tuy nhiên pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động. Tại các quốc gia đã có Khu thương mại tự do, hầu hết đều có những điều chỉnh áp dụng thí điểm các cơ chế đột phá, cạnh tranh để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển thương mại, dịch vụ.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT thông tin, Việt Nam đã từng bước tiếp cận tới mô hình kinh tế này thông qua việc phát triển những mô hình tương tự có quy mô nhỏ hơn như các khu chế xuất, khu phi thuế quan, cửa hàng miễn thuế,... Qua đây tiến tới thành lập khu thương mại tự do ở Việt Nam để hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế.

Với Đà Nẵng, dự thảo Nghị quyết đề xuất phương án phát triển Khu thương mại tự do được xây dựng gồm 3 khu chức năng là sản xuất, hậu cần cảng – logistics và thương mại - dịch vụ. Từ đây sẽ tạo động lực phát triển mới, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Đà Nẵng, phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cũng thông tin, đa số ý kiến Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhìn nhận việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do là chủ trương lớn có đủ căn cứ chính trị, căn cứ pháp lý. Chính sách này mang tính đột phá, là quyết tâm chính trị, tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của TP. Đà Nẵng và Chính phủ trong áp dụng mô hình phát triển tiên tiến của thế giới. “Đặc biệt, việc thí điểm này mang ý nghĩa đặt nền móng cho việc hình thành chính sách mới trong quá trình vận hành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta và có lựa chọn lĩnh vực để tập trung phát triển là vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo”, ông Lê Quang Mạnh nói.

Cần xác định phương án triển khai

Về Khu thương mại tự do, ông Lê Quang Mạnh cũng nhìn nhận vấn đề này có liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội gắn với thể chế và hệ thống pháp luật. Vì vậy, cần có quy định rõ ràng, cụ thể trong dự thảo Nghị quyết đối với các vấn đề mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, phương án phát triển khu thương mại tự do, nguồn lực thực hiện, đầu tư phát triển hạ tầng,...

Đồng thời, cần làm rõ khái niệm khu thương mại tự do, các điểm giống và khác so với khu kinh tế, khu phi thuế quan. Cùng với đó giao Chính phủ nghiên cứu, đề xuất báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định mô hình khi thực hiện.

Tại phiên thảo luận về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Quảng - Bí thư Thành ủy Đà Nẵng cho biết Nghị quyết 43-NQ/TW và Nghị quyết 26-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định Đà Nẵng trở thành trung tâm của vùng và cả nước. Thế nhưng, khi tổng kết năm năm thực hiện Nghị quyết 43 đã có nhiều chỉ tiêu, mục tiêu mà Đà Nẵng không đạt được.

Theo Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng, nếu không có những cơ chế đột phá, đặc thù thì Đà Nẵng sẽ không đạt được mục tiêu mà Nghị quyết của Bộ Chính trị và Trung ương đã đặt ra. Hiện tại, Đà Nẵng đang hướng đến phát triển xanh, phát triển bền vững dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, triển khai những chính sách mới trong thu hút đầu tư.

Theo ông Quảng, Đà Nẵng đã mạnh dạn đề xuất, được Bộ Chính trị đồng ý, đang đưa vào Nghị quyết là thí điểm thành lập khu thương mại tự do. Đây là một trong những vấn đề đột phá và Đà Nẵng chấp nhận làm, bên cạnh đó là cơ chế đặc thù để thu hút các nhà đầu tư lớn vào lĩnh vực vi mạch, bán dẫn.

“Nếu được thông qua, Đà Nẵng có đủ điều kiện để thực hiện, quyết tâm chính trị để cụ thể hóa, có thể đây sẽ là nơi thí điểm, khẳng định chính sách mới của Nhà nước. Và sau này có điều kiện để nhân rộng trên cả nước”, ông Quảng nói.

Trong các phiên thảo luận tại Tổ 13 và Tổ 2, đa số các Đại biểu Quốc hội đều thống nhất với đề xuất Khu thương mại tự do, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng. Theo các đại biểu, việc thí điểm này tại Đà Nẵng vừa góp phần phát triển địa phương, vừa góp phần để có cơ sở thực tiễn hoàn thiện thể chế pháp luật về khu thương mại tự do.