Có nên nới room cho nhà đầu tư nước ngoài trong ngành hàng không?

Ở bài trước, Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin về những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động thu hút du lịch. Trong đó, nhấn mạnh tới yếu tố cấp thị thực có thể ảnh hưởng đến hoạt động thu hút du khách trong thời gian tới. Bên cạnh yếu tố thị thực thì các chính sách liên quan đến ngành hàng không cũng được cho là hết sức quan trọng.

Đối với các chính sách của ngành hàng không, bao gồm cả về chính sách liên quan đến các hãng hàng không và sân bay, thì đây là vấn đề quan trọng thứ hai của yếu tố ACCESS – Tiếp cận.

Cần cải thiện quy trình phê duyệt cấp phép thành lập hãng hàng không mới và nới room cho nhà đầu tư nước ngoài trong ngành hàng không.

Trong số các điểm đến chính của ASEAN, Việt Nam có khoảng cách địa lý rất gần với Singapore và có số lượng các hãng hàng không vận tải công cộng được cấp phép ít nhất. Và trong số 4 hãng không được cấp phép thì Jestar là hãng hàng không có vốn cổ phần lớn từ Vietnam Airlines và mới đây, Việt Nam có thêm hãng hàng không Bamboo Airlines.

Sự thiếu cạnh tranh đối với các điểm đến không được phục vụ trực tiếp bởi các hãng hàng không quốc tế có thể làm tăng chi phí đi lại. Trong thực tế cũng đã cho thấy, chi phí của mốt số tour du lịch nội địa cao hơn chi phí của các tour du lịch quốc tế có khoảng cách và thời gian di chuyển tương đương.

Hiện nay, Việt Nam có 21 sân bay tiếp nhận các chuyến bay thương mại với tổng công suất hàng năm là 75 triệu khách, ít hơn công suất thiết kế của các sân bay hàng đầu tại một số Quốc gia trong khu vực như Singapore, Thái Lan và Malaysia. Hơn nữa, Sân bay quốc tế Long Thành chưa rõ thời gian sẽ khởi công xây dựng và thời gian dự kiến đi vào hoạt động. Để du lịch Việt Nam đạt được các mục tiêu tăng trưởng, trước tiên, cần cải thiện quy trình phê duyệt cấp phép thành lập hãng hàng không mới và nới room cho nhà đầu tư nước ngoài trong ngành hàng không. Nghĩa là, Nhà nước tiếp tục theo đuổi chính sách “mở cửa bầu trời khu vực ASEAN”. 

Hai là, sân bay quốc tế Long Thành cần được ưu tiên đầu tư xây dựng nhanh chóng. 

Ba là, Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích tư nhân đầu tư vào ngành hàng không, xây dựng sân bay. Trong đó, bao gồm cả việc đầu tư sân bay chuyên dùng. Đặc biệt, khuyến khích tư nhân xây dựng sân bay tại các địa điểm đang có nhiều khách sạn và khu nghĩ dưỡng, tuy nhiên phải có khoảng cách đủ xa so với các cách sân bay hiện tại.

Theo đó, việc chú trọng phát triển đầu tư hạ tầng hàng không sẽ giúp thu hút đầu tư xây dựng khách sạn, resort và khu vui chơi, nghỉ dưỡng khác trên khắp Việt Nam.

Liên quan đến yếu tố thúc đẩy (Promotion), đây là chìa khoá quan trọng thứ hai để duy trì sự phát triển của du lịch Việt Nam, đặc biệt là thu hút khách quốc tế. Thời gian gần đây, Việt Nam đã thực hiện nhiều nỗ lực nhằm khẳng định vị trí của mình một cách tích cực, tuy nhiên ngân sách vẫn là một hạn chế lớn, đặc biệt là ngân sách cho việc thúc đẩy hoạt động du lịch.

Có nhiều cách để giải quyết vấn đề này và một trong những giá trị cao nhất là thông qua quan hệ đối tác Công-Tư (PPP). Trong đó có thể kể đến việc Hội đồng Tư vấn Du lịch đã gây quỹ từ các đơn vị trong ngành nhằm tiếp thị kỹ thuật số. Mặc dù, quyết định để thành lập Quỹ Phát triển du lịch là một bước quan trọng, tuy nhiên, đến nay các cơ chế tài trợ cho Quỹ và các quản lý Quỹ chi tiết vẫn được hoàn thiện và thống nhất.

Được biết, Ngành Du lịch Việt Nam mong muốn các quy định liên quan đến Quỹ này sớm được thực hiện một cách nhanh chóng và các sáng kiến gây quỹ phải phù hợp.

Theo đó, thu lệ phí thị thực là một trong những nguồn doanh thu chính để gây Quỹ Phát triển du lịch, tuy nhiên, theo đánh giá của Nhóm công tác Du lịch (VBF) cho rằng, điều này sẽ làm ảnh hưởng đến việc mở rộng chương trình miễn thị thực và theo đó sẽ làm giảm sức hấp dẫn của du lịch Việt Nam, trong mắt du khách.

Liên quan đến yếu tố sản phẩm thì trong bối cảnh mới của Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, đã làm thay đổi hình thức cung cấp sản phẩm lưu trú và dịch vụ du lịch, theo hướng đổi mới và sáng tạo.

Cụ thể, các sản phẩm lưu trú và dịch vụ du lịch được cung cấp thông qua nền tảng kinh tế chia sẻ, nghĩa là các tài sản hoặc người lao động có thể được cung cấp dịch vụ trên cơ sở phân đoạn dựa trên “nhu cầu”.

Đặc biệt đối với nơi lưu trú, hiện nay tại Việt Nam đang ghi nhận 2 xu hướng phổ biến.

Một là, sự phát triển của các sản phẩm condotel, trong đó đơn vị khách sạn được bán cho khách hàng và sau đó được đưa trở lại cho khách du lịch. Hai là, xu hướng cho thuê một phần hoặc toàn bộ căn hộ không được phát triển cụ thể như một sản phẩm khách sạn thông qua các nền tảng như “Airbnb”. Cả hai xu hướng này đều có lợi cho sự phát triển của du lịch Việt Nam, tuy nhiên hiện nay chưa có khung pháp lý rõ ràng.

Chính vì vậy, cần thiết phải có một khung pháp lý rõ ràng và phù hợp. Trong trường hợp, với các khoản đầu tư khách sạn và khu nghỉ dưỡng với thành phần "để bán", cần có điều kiện rang buộc là các sản phẩm này có phần lớn thời gian trong năm phục vụ cho mục đích sử dụng của khách du lịch. Điều này không chỉ đảm bảo đủ nguồn cung cấp chỗ ở, đặc biệt là các điểm đến có mức tăng trưởng lượng khách du lịch quốc tế đáng kể qua từng năm như Nha Trang. 

Trong trường hợp cho thuê, cần cung cấp các hướng dẫn cụ thể và rõ ràng, đảm bảo rằng chủ sở hữu của các tài sản cho thuê trên nền tảng kinh tế chia sẻ đáp ứng đầy đủ các nghĩa vụ theo luật pháp (bao gồm thuế và đăng ký khách lưu trú nước ngoài) nhằm đảm bảo các vấn đề về an toàn và an ninh.

Ngoài ra cũng cần phải đảm bảo rằng các dịch vụ cung cấp cho khách du lịch được cung cấp một cách trung thực đạt chất lượng cao và việc phát triển du lịch cũng như các hoạt động đang diễn ra không làm tổn hại đến môi trường tự nhiên hay lịch sử và di sản văn hóa của Việt Nam.

Theo đó, để Việt Nam duy trì các lợi thế cạnh tranh và cải thiện các khía cạnh như tiếp cận, thúc đẩy và sản phẩm sẽ là chìa khoá để Việt Nam phát triển ngành công nghiệp này và đáp ứng được các mục tiêu đầy tham vọng mà Việt Nam đã đặt ra trước đó.