Đây là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Tài chính - Trần Quang Phương tại Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025.
Theo đó, thông tin tại Hội nghị, anh Bùi Thế Quyền, Chủ tịch Câu lạc bộ Xúc tiến thương mại trên nền tảng số (EPC) bày tỏ, "là một doanh nhân trẻ, tôi mong muốn được Thủ tướng Chính phủ chia sẻ các giải pháp của Chính phủ để số doanh nghiệp Việt Nam đạt tiêu chí Doanh nghiệp khoa học, công nghệ và số doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng gấp 2 lần so với năm 2020 mà Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đề ra"?
Trước các vấn đề được đại diện này đặt ra, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quang Phương chia sẻ, hiện nay, trong bản đồ về đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ, theo đánh giá chỉ số đổi mới sáng tạo 2024, Việt Nam so với 2023 đã tăng 2 bậc, lên vị trí 44, như vậy có tiến bộ nhất định. So sánh với các nước cùng trình độ và có mức thu nhập trung bình thấp, nước ta đứng thứ 2 sau Ấn Độ; trong ASEAN, Việt Nam đứng thứ 4, sau Singapore, Malaysia, Thái Lan.
Qua đó cho thấy nền tảng, cơ hội cũng như điều kiện để Việt Nam thúc đẩy gia tăng nhanh nhanh số lượng doanh nghiệp đổi mới sáng tạo cũng như doanh nghiệp do thanh niên có thể đảm nhiệm là hoàn toàn có thể.
Chính vì thế, tiếp thu và triển khai các văn bản chỉ đạo cũng như các chương trình, chiến lược phát triển ở Việt Nam, chúng tôi thấy, có một số giải pháp mang tính nền tảng để chúng ta tăng nhanh số lượng này và cốt lõi nhất chính là thanh niên thực sự tham gia vào quá trình này.
Theo Thứ trưởng Trần Quang Phương, giải pháp thứ nhất là hoàn thiện thể chế. Theo quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, đây là giải pháp đột phá của đột phá và hiện nay, công tác hoàn thiện thể chế đang diễn ra mạnh mẽ, rất nhiều luật đang được nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện theo định hướng lớn hiện nay là đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 57-NQ/TW cũng như định hướng tăng trưởng 8% trong năm nay và 2 con số trong giai đoạn tiếp theo. Hoàn thiện thể chế đối với doanh nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ mang tính cởi trói, khích lệ với các doanh nghiệp này.
Thứ hai là giải pháp về hạ tầng: Tăng cường đầu tư đối với hạt tầng công nghệ thông tin, khoa học công nghệ, chuyển đổi số.
“Đột phá về hạ tầng hiện nay cũng như sắp tới vẫn là đột phá hết sức quan trọng của nền kinh tế. Đầu tư hạ tầng sẽ thông qua nhiều kênh khác nhau, trong đó, kênh đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước là kênh chủ đạo. Tuy nhiên, qua chỉ đạo của Thủ tướng, chúng tôi cũng đang nghiên cứu phương thức đầu tư mới để tăng nhanh hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng dùng chung thông qua phương thức hợp tác công tư, như đầu tư công quản trị tư…
Trong tháng 5 này, dự kiến sẽ trình sửa đổi Luật Đầu tư PPP cũng như các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ”, Thứ trưởng chia sẻ.
Thứ ba, đặc biệt quan trọng, là giải pháp về nguồn nhân lực. Chúng tôi đánh giá rất cao nguồn nhân lực trẻ, thanh niên hiện nay trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo… đào tạo nguồn nhân lực có 3 trụ cột chính là hợp tác đào tạo nguồn nhân lực, thu hút nhân tài, thu hút những người đã thành danh từ nước ngoài về làm việc để lan tỏa kinh nghiệm và kiến thức; đào tạo trong nước; và kết hợp với doanh nghiệp để đào tạo lao động có kỹ năng, kỹ thuật để sử dụng ngay.
“Hiện các trường đại học đã có chương trình đạo tạo lớn, mạnh mẽ trong đào tạo nhân lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo”, Thứ trưởng chia sẻ.
Thứ tư, thúc đẩy, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong khu vực doanh nghiệp. Đây là khu vực có tiềm năng, nguồn lực lớn để đầu tư cho khoa học công nghệ. Đặc biệt, Nghị quyết của Quốc hội đã cho phép về nguồn lực đối với các doanh nghiệp đầu tư vào khoa học công nghệ được khấu trừ trước thuế. Đây là điểm khuyến khích rất lớn đối với doanh nghiệp. Tới đây, sẽ tăng nguồn lực đầu tư cho khoa học công nghệ, qua đó, tạo cơ hội cho doanh nghiệp có thanh niên khởi nghiệp tham gia vào quá trình này.
“Cuối cùng là tạo môi trường. Ở đây, Chính phủ đã có chương trình, chiến lược khuyến khích, xây dựng các môi trường, tạo cơ hội cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt là vườn ươm, trung tâm R&D, trung tâm đổi mới sáng tạo để tạo môi trường tốt cho thanh niên hoạt động trong khu vực này.
Một điểm hết sức quan trọng là chính sách khuyến khích để tạo đầu ra cho doanh nghiệp khởi nghiệp là sản phẩm của doanh nghiệp được ưu tiên, tạo điều kiện thuận lợi nhất để tham gia thương mại hóa…”, Thứ trưởng Trần Quang Phương bày tỏ.