Công ty chứng khoán đua báo lãi, nhóm thị phần nhỏ phân hóa mạnh

LÊ MỸ• 20/01/2024 13:08

Hàng loạt tên tuổi trong nhóm ngành chứng khoán lần lượt công bố lãi đậm quý IV/2023 và cả năm 2023.

>>>Hệ thống KRX sẽ rút ngắn thời gian nâng hạng thị trường chứng khoán?

CTCP Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HSC, mã cổ phiếu HCM – HoSE) vừa công bố trong quý IV/2023, lợi nhuận trước thuế đạt 225 tỷ đồng, tăng 41% so với cùng kỳ năm 2022. Lũy kế cả năm 2023, HSC ghi nhận lợi nhuận trước thuế đạt 842 tỷ đồng, hoàn thành 93% kế hoạch.

Cùng với công bố kết quả kinh doanh quý IV/2023, HSC cũng cho biết, ngày 07/12/2023, HSC được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng. Theo đó, Công ty dự kiến phát hành 297 triệu cổ phiếu thông qua 2 phương án là chào bán cho cổ đông hiện hữu và phát hành cổ phiếu để trả cổ tức đợt 2 năm 2021, qua đó tăng vốn điều lệ lên 7.552 tỷ đồng. Nguồn vốn thu được từ đợt chào bán được sử dụng để bổ sung vốn cho hoạt động cho vay ký quỹ và hoạt động tự doanh, góp phần nâng cao năng lực tài chính và phát triển hoạt động kinh doanh của HSC trong thời gian tới. (Nguồn ảnh: HSC)

Trong bối cảnh biến động của thị trường, HSC vẫn duy trì ổn định các hoạt động kinh doanh và ghi nhận kết quả khả quan. Doanh thu quý IV/2023 đạt 601 tỷ đồng, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2022. Lũy kế cả năm 2023, doanh thu Công ty đạt hơn 2.255 tỷ đồng, hoàn thành 96% kế hoạch, trong đó:

Doanh thu từ hoạt động môi giới chứng khoán đạt 672 tỷ đồng, chiếm 30% tổng doanh thu HSC. Trong quý IV/2023, HSC đã mở rộng thị phần lên 5,35% (từ mức 5,06% của quý trước), xếp thứ 5 trong nhóm các công ty chứng khoán có thị phần môi giới lớn nhất HoSE.

Doanh thu từ hoạt động cho vay ký quỹ đạt 1.066 tỷ đồng, tương đương 47% tổng doanh thu HSC. Trong năm 2023, hoạt động cho vay margin của HSC tăng trưởng đều đặn và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu doanh thu nhờ sự linh hoạt trong mô hình quản lý rủi ro cho vay ký quỹ. Tính đến ngày 31/12/2023, dư nợ cho vay ký quỹ đạt hơn 12.135 tỷ đồng, tăng 64% so với đầu năm.

>>>Chứng khoán năm 2024: Lạc quan trong thận trọng

Doanh thu từ hoạt động tự doanh đạt 473 tỷ đồng, đóng góp 21% vào tổng doanh thu HSC. Hoạt động tự doanh của HSC đa phần là tạo lập thị trường cho các sản phẩm ETF và Chứng quyền có bảo đảm. Mảng tư vấn tài chính doanh nghiệp ghi nhận doanh thu đạt 22 tỷ đồng. Doanh thu từ hoạt động này không đạt như kỳ vọng do một số thương vụ tư vấn chậm hơn so với tiến độ ban đầu và sẽ được ghi nhận vào kết quả kinh doanh sau khi hoàn tất.

Theo số liệu thống kê của Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), số lượng tài khoản chứng khoán mở mới tính đến hết năm 2023 là 7,3 triệu tài khoản. Trong đó, số tài khoản cá nhân trong nước chiếm 7,23 triệu tài khoản, tương đương 99,2%. Tính riêng trong tháng 12, lượng tài khoản mở mới tăng 40.000 tài khoản. Số tài khoản cá nhân tăng 39.000 tài khoản so với tháng trước. Như vậy, cùng với sự sôi động trở lại của thị trường và đà thẳng tiến của VN-Index, nhà đầu tư cá nhân đã tăng mở tài khoản trở lại sau tháng ảm đạm trước đó. Trong bối cảnh dòng tiền cá nhân vẫn là trụ của thị trường, đây cũng là đối tượng khách hàng mang lợi ích cho các CTCK.

Như vậy, trong bức tranh kinh doanh của HSC, không phải môi giới là lĩnh vực đóng góp lớn nhất mà chính là lĩnh vực cho vay ký quỹ. Điều này phản ánh rằng những công ty có tệp khách hàng tốt và khả năng đáp ứng nhu cầu tài chính cho các khách hàng, sẽ được lợi lớn trong bối cảnh thị trường "chìm xuống" vì hoạt đông môi giới và các cảnh "đu tàu" không còn diễn ra sôi động, ồ ạt như giai đoạn thị trường đỉnh cao ở những năm COVID-19.

Ở top 2 thị phần môi giới HoSE trong 2023, CTCP Chứng khoán SSI (HoSE: SSI) cũng vừa công bố báo cáo tài chính riêng lẻ quý IV/2023 với tổng doanh thu và lợi nhuận trước thuế (LNTT) đạt 2.022,6 và 615,9 tỷ đồng, lần lượt tăng 48% và 151% so với cùng kỳ. Luỹ kế cả năm 2023, tổng doanh thu đạt 6.984 tỷ đồng và LNTT đạt 2.705 tỷ đồng, lần lượt tăng 12% và 35% so với 2022. Về kết quả hợp nhất, tổng doanh thu cả năm 2023 ước đạt 7.285 tỷ, tăng 11.8% so với 2022, hoàn thành 105% kế hoạch, LNTT đạt 2.848 tỷ, tăng 35% so với cùng kỳ và hoàn thành 112% kế hoạch Đại hội đồng cổ đông thông qua.

SSI vượt chỉ tiêu kinh doanh. Đây là 1 trong những CTCK hoạt động theo hướng tích cực và ổn định nhất thị trường. SSI cho biết bước sang năm 2024, Chứng khoán SSI kỳ vọng nền kinh tế vĩ mô sẽ ổn định hơn so với năm 2023. Những động lực cho nền kinh tế đến từ trong nước như kế hoạch thúc đẩy giải ngân đầu tư công, chính sách kích thích tiêu dùng trong nước. Cùng với động lực trong nước, nền kinh tế Việt Nam được đánh giá sẽ tiếp tục hưởng lợi với vị thế là một mắt xích quan trọng để duy trì tính bền vững của chuỗi cung ứng toàn cầu. (Nguồn biểu đồ: SSI)

Tại thời điểm 31/12/2023, tổng tài sản và Vốn chủ sở hữu đạt lần lượt 68.519 và 22.584 tỷ đồng, tăng lần lượt 33% và 3% so với cuối năm 2022.

Kết quả kinh doanh các mảng hoạt động chính của SSI trong quý IV/2023: Doanh thu từ mảng Dịch vụ Chứng khoán (bao gồm doanh thu từ môi giới, tư vấn, lưu ký và cho vay ký quỹ) đạt 826,6 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ. Lũy kế cả năm 2023, mảng Dịch vụ chứng khoán ghi nhận 3.134,8 tỷ doanh thu. Trong đó mảng môi giới, lưu ký, tư vấn đầu tư và khác đạt 387 tỷ đồng (lũy kế năm 2023 đạt 1.566,3 tỷ đồng) và Mảng cho vay ký quỹ và ứng trước tiền bán đạt 439 tỷ đồng (lũy kế năm 2023 đạt tỷ 1.568,4 tỷ đồng).

Dư nợ cho vay margin của SSI đạt 14.672 tỷ đồng, tăng 35% so với cuối năm 2022. Thị phần môi giới cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và chứng quyền có đảm bảo của SSI tại Sở GDCK Tp. HCM trong quý IV tiếp tục duy trì nằm trong top 2 thị trường với 9,78%. Cho cả năm 2023, thị phần của SSI đạt 10,44%, tăng 0,6% so với năm 2022.

Doanh thu từ hoạt động Đầu tư đạt 1.000 tỷ đồng, tăng 97% so với cùng kỳ và đóng góp 49% vào tổng doanh thu hoạt động. Lũy kế năm 2023, mảng Đầu tư ghi nhận 3.128,1 tỷ doanh thu, tăng 58% so với năm 2022. Mảng đầu tư có kết quả khả quan nhờ đóng góp phần lớn từ các khoản đầu tư giấy tờ có giá, danh mục trái phiếu do SSI đầu tư đảm bảo các nghĩa vụ thanh toán gốc và lãi đúng hạn.

Doanh thu từ Nguồn vốn & Kinh doanh tài chính (KDTC) ghi nhận gần 180 tỷ đồng, tăng 7% so với cùng kỳ và chiếm 9% tổng doanh thu. Lũy kế năm 2023, mảng Nguồn vốn & KDTC ghi nhận 669,8 tỷ doanh thu, tăng 6% so với năm 2022 Đây là mảng kinh doanh truyền thống dựa trên quy mô tổng tài sản, quan hệ với các định chế tài chính và môi trường lãi suất từng thời điểm.

Mảng Dịch vụ Ngân hàng Đầu tư và khác, doanh thu ghi nhận 16 tỷ đồng. Lũy kế năm 2023, mảng Ngân hàng đầu tư & Khác ghi nhận 52 tỷ doanh thu. SSI đã ký kết các hợp đồng tư vấn phát hành cho một số doanh nghiệp lớn, dự kiến hoạt động ngân hàng đầu tư sẽ có sự bùng nổ mạnh mẽ trong năm 2024 khi thị trường huy động vốn và mua bán, sáp nhập sôi động trở lại.

Điểm chung của SSI và HSC, qua các số liệu/ tỷ lệ đóng góp cho cơ cấu doanh thu, cho thấy hoạt động cho vay - đòn bẩy tài chính hỗ trợ nhà đầu tư, cùng với môi giới, tư vấn, là 2 mảng tương trợ nhau, mảng này tốt sẽ kéo mảng kia và ngược lại, mặc dù định hướng phục vụ và khách hàng của từng CTCK là khác nhau.

Cũng tăng trưởng rất mạnh trong quý IV/2023, cùng nhịp với thị trường, CTCK Kỹ Thương (TCBS) công bố kết quả hoạt động kinh doanh quý IV/2023 với lợi nhuận trước ghi nhận 880 tỷ đồng, tăng 176% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế cả năm 2023, lợi nhuận trước thuế của Công ty đạt hơn 3.028 tỷ đồng, vượt 51% kế hoạch cả năm (kế hoạch 2.000 tỷ đồng).

Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) và tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) tại cuối Quý 4/2023 lần lượt ở mức 13% và 7%, giảm so với cùng kỳ năm ngoái do nguồn vốn chủ sở hữu tăng 115% sau khi Công ty hoàn thành đợt tăng vốn trong năm 2023.

Kết quả năm 2023 thể hiện sự hồi phục mạnh mẽ của TCBS bám sát chiến lược là công ty Wealthtech hàng đầu tại Việt Nam và là Nhạc trưởng của dòng chảy vốn với mục tiêu vốn hóa 5 tỷ USD, TCBS cho biết.

tăng cường khả năng Go-live, với tổng cộng 1.338 dự án được triển kha

Đầu tư công nghệ, tăng cường khả năng Go-live, với tổng cộng 1.338 dự án được triển khai giúp TCBS thu hút khách hàng

Một lưu ý trong kết quả kinh doanh của TCBS, là trong khi có sự suy giảm nghiệp vụ môi giới và lưu ký chứng khoán (7%), tuy nhiên việc đầu tư công nghệ và theo đuổi mô hình không nhân viên tư vấn - Fintech kết hợp zero free (không phí), đã giúp Công ty tăng thị phần từ mức 6,8% trong quý trước lên mức 7,6% để lọttop 3, gia nhập top đầu các công ty chứng khoán có thị phần môi giới cao nhất tại HoSE.

Bên cạnh Mảng cho vay ký quỹ và ứng trước tiền bán và Mảng ngân hàng đầu tư đều tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm trước, điểm đáng chú ý khác của TCBS làMảng kinh doanh nguồn vốn và phân phối trái phiếu tiếp tục tích cực. Đây có thể xem là mảng đã làm nên tên tuổi TCBS và hoạt động mảng này của công ty, phần nào phản ánh không khí thị trường nợ - trái phiếu.

Theo đó, nghiệp vụ kinh doanh nguồn vốn và phân phối trái phiếu đem lại doanh thu 639 tỷ đồng trong quý IV/2023 (tăng 96% so với cùng kỳ năm 2022), và 2.099 tỷ đồng cho cả năm 2023 (tăng trưởng 60% so với năm 2022).

"Niềm tin của nhà đầu tư đang dần quay trở lại với kênh đầu tư trái phiếu doanh nghiệp khi doanh số phân phối trái phiếu sơ cấp trong quý IV/2023 tiếp tục tăng mạnh, lũy kế cả năm 2023 đạt 38 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 12% so với năm 2022. Đây là thành quả của các nỗ lực không ngừng của TCBS khi liên tục cải tiến và đưa ra sản phẩm mới (ra mắt sản phẩm trái phiếu iBond Protect được Ngân hàng bảo lãnh thanh toán và trái phiếu iBond ProX kèm theo dịch vụ môi giới ProX) và hỗ trợ thanh khoản với sàn giao dịch iConnect, đáp ứng nhu cầu đầu tư an toàn và nhu cầu bảo toàn vốn của khách hàng", TCBS cho biết.

Tương tự như vậy, liên tiếp nhiều quý giữ vị trí thị phần môi giới Top1 tại HoSE (1/5 thị phần) và 1/4 thị phần môi giới sàn HNX năm 2023, Chứng khoán VPS ghi nhận doanh thu hoạt động quý IV/2023 tăng trưởng 13% so với cùng kỳ lên 1.589 tỷ đồng. Trong đó, doanh thu môi giới đóng góp gần 808 tỷ, tăng 47%; lãi từ cho vay và phải thu tăng mạnh 32% lên 336 tỷ đồng. VPS ghi nhận quý IV/2024, lợi nhuận trước thuế đạt hơn 238 tỷ đồng, tăng 140% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế đạt 190 tỷ đồng. Luỹ kế cả năm 2023, Chứng khoán VPS ghi nhận lợi nhuận trước thuế giảm 18% xuống mức 828 tỷ đồng.

Trong khi đó, Chứng khoán VPBank (VPBankS) đạt doanh thu hoạt động gần 533 tỷ đồng trong quý IV/2023, tăng 66% so với cùng kỳ. Doanh thu phần lớn đến từ lãi từ các TSTC ghi nhận thông qua lãi lỗ (FVTPL) với gần 273 tỷ và lãi từ cho vay và phải thu với gần 174 tỷ đồng, đồng loạt tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước. Luỹ kế cả năm 2023, VPBankS lãi trước thuế 1.255 tỷ đồng, gấp 2,3 lần con số lãi năm 2022.

CTCK BIDV (BSI) cũng báo cáo con số rực rỡ trong quý IV/ 2023 với doanh thu đạt 269 tỷ đồng, tăng 9% so với cùng kỳ năm trước, song thấp hơn 2 quý liền trước (doanh thu quý II-III/2023 đạt lần lượt 316-386 tỷ đồng). Trong đó: Lãi từ các khoản cho vay và phải thu đạt gần 121 tỷ đồng, tăng 68% so với cùng kỳ quý IV năm trước; Lãi từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) đạt 51 tỷ đồng, giảm 32%; Doanh thu nghiệp vụ môi giới đạt 68 tỷ đồng, giảm 5%; Lỗ từ các tài sản tài chính FVTPL ghi nhận 27 tỷ đồng, giảm 73% so với quý IV/2022. Theo đó, lãi sau thuế của BSI trong quý là 64 tỷ đồng, gấp 4 lần cùng kỳ.

Tính chung cả năm, doanh thu tăng 16% lên 1.259 tỷ đồng; lãi sau thuế đạt 408 tỷ đồng, gấp 3,6 lần. EPS đạt 2.099 đồng/cp, gấp 3,1 lần năm trước. Tuy nhiên, so với kế hoạch đề ra, công ty mới thực hiện 90% chỉ tiêu lợi nhuận.

Ở một số CTCK nhóm dưới thị phần nhỏ hơn, có sự phân hóa và suy giảm kết quả kinh doanh trong quý IV. Chứng khoán Phú Hưng (PHS) ghi nhận lợi nhuận giảm 26%; Chứng khoán Thành Công (TCI) báo lãi công ty mẹ gần 8 tỷ đồng trong quý; Chứng khoán FPT (FPTS) cũng báo lãi quý IV/2023 giảm 42%, hay Chứng khoán Tân Việt (TVSI) - công ty có mối liên quan hợp tác SCB và tư vấn nhiều lô trái phiếu cho Vạn Thịnh Phát, thì báo lỗ 394 tỷ đồng trong năm 2023, trong khi năm 2022 lãi 250 tỷ. Hiện tại, TVSI đang ghi nhận là công ty chứng khoán báo lỗ đậm nhất trên thị trường.

Năm 2023, kinh tế Việt Nam tiếp tục ghi nhận sự hồi phục trong quý IV/2023. Tăng trưởng tín dụng cả năm đạt 13,7% sau nhiều nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp từ phía Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước. Thị trường chứng khoán ghi nhận một quý điều chỉnh sau khi tăng mạnh trong 2 quý liền trước đó. VN-Index kết thúc năm 2023 ở mức 1.129,93 điểm, tăng 12,2%, vượt trội so với các chỉ số trong khu vực Đông Nam Á. Thanh khoản thị trường dù giảm so với mức đỉnh trong quý III nhưng vẫn cao hơn trung bình cả năm. Sự hồi phục của nền kinh tế và thị trường chứng khoán, theo đó, là yếu tố cơ bản giúp các CTCK hoạt động tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận cao trong quý này, "kéo" tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận của toàn năm.