Đại biểu tranh luận gay gắt dự án đội vốn 36 lần

Trong phiên thảo luận chiều 28/5 của Quốc hội về việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2011 – 2016, nhiều đại biểu đã tranh luận gay gắt về dự án nạo vét, xây kè, bảo tồn cảnh quan sông Sào Khê ở Ninh Bình khiến dự án đội vốn tới 36 lần.

Theo đại biểu Bùi Văn Phương, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình, Ủy viên Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, dự án nạo vét sông Sào Khê được triển khai trước khi có Luật Đầu tư công. 

Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho thấy, dự án này bắt đầu từ năm 2001 và đến nay đã điều chỉnh tăng 36 lần, từ 72 tỷ đồng lên 2.595 tỷ đồng.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí – Nguyên Viện trưởng Viện huyết học truyền máu Trung ương nhận xét, khi trả lời về những dự án chậm tiến độ, đội vốn, cán bộ thường dùng “thì hiện tại tiếp diễn kéo dài”, ví dụ “chúng tôi đang thúc đẩy tiến độ…” nhưng không biết tới bao giờ mới xong.

“Thế giới khó tìm ra loại bột nở nào làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, mà lại là voi ma mút như vậy. Việt Nam lại có không ít dự án tương tự, toàn là trăm tỷ, nghìn tỷ cả. Tôi lo lắng không biết Chính phủ lấy kinh phí ở đâu bù vào?”, ông Trí nói.

Đại biểu Trí nói thêm, kinh tế Việt Nam khởi sắc nhưng thực tế thu không đủ bù chi, bội chi nhiều năm, tình hình chung còn nhiều khó khăn, trong khi nhiều gia đình 5 thành viên phải ăn những bữa cơm 15.000 đồng thì "vẫn có những dự án lãng phí tới cả nghìn tỷ đồng".

"Chính phủ cần xem xét thật thấu đáo vấn đề này", ông Trí nhấn mạnh.

Trước phản ánh của đại biểu Nguyễn Anh Trí, đại biểu Bùi Văn Phương đã bấm nút xin tranh luận. Theo ông, không hẳn các dự án điều chỉnh vốn đầu tư là "sai và có mờ ám".

Giải trình rõ hơn về dự án nạo vét sông Sào Khê, ông Phương cho hay, dự án này có mục tiêu nạo vét sông phục vụ tưới tiêu nông nghiệp, nhưng do dòng sông chạy qua lõi di sản thế giới Tràng An và Ninh Bình là vùng đất du lịch nên dự án được điều chỉnh so với ban đầu. Với 4 mục tiêu sau điều chỉnh, gồm nhằm đảm bảo nước cho sản xuất nông nghiệp, tôn tạo cố đô Hoa Lư, phục vụ giao thông thuỷ và phát triển du lịch Ninh Bình, nên số vốn làm dự án tăng từ 72 tỷ đồng lên gần 2.600 tỷ.

Tuy nhiên, vốn Nhà nước bỏ ra làm dự án này chỉ hơn 1.400 tỷ, số còn lại huy động từ nguồn xã hội hoá.

"Với dự án có ý nghĩa lớn với cho sự phát triển của tỉnh như vậy thì việc điều chỉnh đầu tư là hợp lý", ông Phương nói thêm.

Không đồng tình với phần “nói lại” của đại biểu đến từ Ninh Bình, ông Trương Trọng Nghĩa bấm nút phát biểu: Dự án đầu tư mà đội vốn tới 36 lần nghĩa là không hiệu quả, ảnh hưởng tiêu cực, tạo gánh nặng cho nền kinh tế.

Ông Nghĩa đề nghị Chính phủ thanh tra dự án này, "nếu có hiệu quả thì khen thưởng, còn sai phạm thì xử lý, để cử tri thấy minh bạch, hiệu quả, tỉnh cũng đỡ phải ý kiến, giải trình".

Ông Nguyễn Anh Trí nói thêm, bản thân muốn nhấn mạnh tới hiện tượng dự án đầu tư "đầu chuột đuôi voi", khi xin dự án thì "chỉ xin nhỏ nhỏ, bé bé, sau cứ nở dần, nở dần".

"Quốc hội hàng năm thông qua ngân sách chi tiêu rồi, vậy lấy tiền đâu ra bù vào những dự án nở thêm như vậy?", ông Trí nêu câu hỏi.

Ngoài ra, ông Trí cho rằng, 1.400 tỷ đồng của Nhà nước cũng là lớn, “gấp 2-3 là quá đáng”, và "tỉnh nên xin làm một dự án khác, hơn là làm một dự án mà nợ quá nhiều như vậy".

"Người dân ở vùng núi phía Bắc, cũng như ở nhiều miền quê đời sống còn rất khó khăn, tới nỗi không có cơm ăn, họ phải di dân. Người ta phải di chuyển ở chỗ nọ đến chỗ kia trong khi các đoạn đường ở vùng Tây Bắc, Tây Nam rất khó khăn, thiếu đường ứa nước mắt; nước ta cũng đang có hàng nghìn người mang mầm bệnh và chỉ cần 1.000 tỷ đồng thôi sẽ cải thiện được giống nòi, nhưng chúng tôi không dám xin và xin cũng không được, tôi rất thương họ”, ông Trí chia sẻ.

Dự án nạo vét, xây kè bảo vệ cảnh quan sông Sào Khê được UBND tỉnh Ninh Bình phê duyệt và triển khai từ năm 2001 với tổng mức đầu tư ban đầu là 72 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách. Tháng 12/2009, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành quyết định phê duyệt lại dự án nạo vét, xây kè bảo tồn cảnh quan sông Sào Khê với tổng mức đầu tư là hơn 2.595 tỷ đồng. Dù được phê duyệt và điều chỉnh tăng mức đầu tư từ 72 tỷ lên 2.595 tỷ đồng và sau hơn 17 năm thi công, dự án này vẫn dang dở.