Đánh thuế bất động sản thứ 2: Tạo công bằng, tăng tính cạnh tranh

TS ĐINH THẾ HIỂN - Chuyên gia kinh tế• 11/12/2022 10:00

Chẳng ai còn thắc mắc việc sở hữu tài sản mấy trăm tỷ hay bao nhiêu tiền mà chỉ cần biết người ta đang nộp thuế trên tài sản của họ khi đã có thế lũy tiến bất động sản.

>>> Thí điểm đánh thuế bất động sản thứ 2

Bước sang nền kinh tế thị trường, quyền của người sử dụng bất động sản tại Việt Nam đã tương đương so với các nước phát triển trên thế giới.

Bất động sản đang hưởng lợi từ thuế

Tuy nhiên, mức thuế phải nộp của những người đang sở hữu bất động sản lại chưa được áp dụng mức thuế khắt khe như các nước khác. Các thuế trong kinh doanh đầu tư bất động sản đang được hưởng lợi tốt hơn so với các lĩnh vực kinh doanh ngành nghề khác.

Ví dụ điển hình là khi một người bỏ vốn vào bất động sản, họ cứ chờ việc xây dựng phát triển hạ tầng rồi bán lấy lời và chỉ phải nộp thuế 2%. Trong khi những công ty sản xuất, họ phải chịu thuế VAT 10%, khi có lời họ chịu tiếp 20% thuế trong kinh doanh như xăng dầu, cầu đường, nhiều thuế phí khác…

Có thể thấy, tổng chịu thuế kinh doanh sản xuất rất cao, trong khi những người đầu tư bất động sản không phải bỏ quá nhiều về trí tuệ, về cạnh tranh, sáng tạo, điều hành quản lý công nhân viên… chỉ việc chờ, không những không mất gì mà còn được hưởng nhiều lợi nhuận. Thực tiễn này đã diễn ra suốt 20 năm qua và đang tiếp diễn.

Đây cũng chính là lý do thị trường bất động sản luôn thu hút nhiều nhà đầu tư mới, gây bão hòa thị trường, làm hoạt động kinh doanh lĩnh vực này chưa được hiệu quả.

Không những vậy, với cách thu hiện nay, khi Nhà nước phát triển kinh tế địa phương, chi đầu tư hạ tầng lớn từ ngân sách, giúp giá đất tăng nhưng ngân sách không có khoản thu tương xứng, khiến chính quyền phải tăng các thuế phí thu trên mọi người dân là điều bất hợp lý và không cân bằng.

Cùng với việc xin thí điểm đánh thuế bất động sản thứ 2, TP. HCM cũng muốn được phân cấp hoàn toàn trong việc xây dựng và ban hành hệ số điều chỉnh giá đất tính tiền sử dụng đất.

Để điều tiết lại thực trạng này, điều cần thiết nhất bây giờ là cần đánh thuế mạnh hơn nữa vào thị trường bất động sản. Thuế bất động sản lũy tiến sẽ giúp Nhà nước có kinh phí cho các hoạt động an ninh quốc phòng, công an, chính quyền địa phương… góp phần phát triển kinh tế quốc gia, kinh tế địa phương và giúp giá bất động sản tăng.

Đồng thời, việc áp dụng đánh thuế bất động sản cũng tập trung hơn vào những bất động sản không được đưa vào sử dụng để tăng hiệu quả sử dụng đất, hạn chế lãng phí nguồn tài nguyên.

Điều tiết thuế đúng và đủ chi phí hạ tầng

Và nếu làm được điều này, chẳng ai còn thắc mắc việc sở hữu tài sản mấy trăm tỷ hay bao nhiêu tiền đi chăng nữa, mà chỉ cần biết, người ta đang nộp thuế trên tài sản của họ, mức nộp thuế hợp lý ít nhất từ 20% giá trị của căn nhà đó.

Việc áp dụng thuế bất động sản lũy tiến cần tập trung hơn vào những bất động sản không được đưa vào sử dụng để hạn chế lãng phí nguồn tài nguyên. (Biệt thự bỏ hoang ở phường Thảo Điền, TP Thủ Đức. Ảnh: Quỳnh Danh)

Tuy nhiên, việc áp dụng đánh thuế bất động sản giúp bảo đảm quyền sở hữu cho người mua bất động sản, an toàn và sinh lời trên bất động sản đó.

Tùy theo quan điểm, đặc điểm của mỗi quốc gia, nhưng khi chúng ta có nhiều hơn một căn nhà để ở, tức là nhiều tài sản lên thì phần hơn này phải nộp thuế hàng năm.

Việc điều tiết thu thuế cần tính sao cho đáp ứng đúng và đủ chi phí hạ tầng, đô thị thành phố, thu trong mức hợp lý để người đó vẫn có thể tăng tài sản mà không tạo ra rào cản với các hoạt động mua bán.

Hàng năm, nộp thuế bất động sản tính theo thời điểm giá trị của bất động sản đó. Người càng có nhiều bất động sản thì càng phải nộp thuế nhiều. Đối với một mảnh đất quy hoạch làm biệt thự từ 1 - 2 tầng không làm phá vỡ cảnh quan, không làm tăng độ nén xây dựng, mật độ dân số thì nộp thuế tính theo diện tích sẽ thấp. Nhưng nếu cùng mảnh đất đó mà khai thác xây dựng trung tâm thương mại, tòa văn phòng… với mật độ xây dựng lớn được Nhà nước cấp phép thì sẽ phải thu thuế cao hơn.

Hiện nay, các nước phát triển đã triển khai việc áp dụng thuế bất động sản từ lâu, cho nên, khi một người muốn mua bất động sản mà không khai thác thì phải cân nhắc xem khả năng trước khi mua, còn nếu mua để khai thác thì phải tính toán chi phí thuế mà người sở hữu sẽ phải trả hàng năm.