Để kinh tế đêm trở thành “gà đẻ trứng vàng”

>> Đẩy mạnh khai thác du lịch đêm thành sản phẩm chủ đạo

Chia sẻ với DOANH NHÂN, ông Vũ Văn Tuyên - Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Travelogy Việt Nam, Phó chủ tịch hội Du lịch Cộng đồng Việt Nam cho rằng, bên cạnh độ mở trong chính sách visa, du lịch đêm hiện nay ở nước ta còn rất nhiều điểm nghẽn.

Kinh tế ban đêm được hiểu là tất cả những hoạt động, dịch vụ diễn ra sau 17 giờ hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau, bao gồm: ẩm thực, nghệ thuật, âm nhạc, các chương trình giải trí, lễ hội, sự kiện...

- Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) đã ban hành Đề án phát triển một số mô hình sản phẩm du lịch đêm tại 12 tỉnh, thành phố nhằm thu hút du khách, góp phần đưa du lịch đêm trở thành sản phẩm chủ đạo để phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam. Ông nhận định ra sao về thực trạng tổ hợp giải trí đêm riêng biệt tại nước ta, thưa ông?

Tại Việt Nam, tháng 7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1129/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam, trong đó, giai đoạn trước mắt tập trung vào phát triển du lịch. Có thể thấy, mặc dù đã có sự cởi mở hơn về chính sách nhưng mô hình này vẫn chưa thật sự mang lại hiệu quả kinh tế như kỳ vọng. Không ít du khách khi đến Việt Nam không tìm được các điểm vui chơi, mua sắm mong muốn vào những khung giờ muộn. Du lịch Việt Nam chưa có nhiều sản phẩm khác biệt, mang tính đặc trưng của từng vùng miền, truyền tải văn hoá tại mỗi địa phương.

Thực tế, hoạt động kinh tế về đêm lâu nay mới chỉ được biết đến với các khu chợ đêm, tuyến phố đêm đặc trưng như: Tạ Hiện (Hà Nội), Bùi Viện (Thành phố Hồ Chí Minh); chuỗi các cửa hàng tiện lợi mở cửa 24/24 giờ tại một số thành phố lớn...

Sở dĩ mô hình này vẫn chưa thật sự phát huy hiệu quả là bởi vướng không ít rào cản. Cụ thể, các hoạt động giao thương về đêm tiềm ẩn nguy cơ xảy ra các tệ nạn xã hội, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội. Hơn nữa, các dịch vụ du lịch, mua sắm, ăn uống về đêm cũng gây ra tiếng ồn, ảnh hưởng người dân trong khu vực và lân cận. Thêm vào đó, các hoạt động kinh tế ban đêm khi thu hút lượng lớn du khách cũng có thể gây ô nhiễm môi trường, quá tải hệ thống kết cấu hạ tầng... Mặt khác, hiện cũng chưa có cơ chế, chính sách rõ ràng để thúc đẩy tiềm năng của loại hình kinh tế còn khá mới mẻ này.

>> Tìm cách gỡ vướng cho sản phẩm du lịch đêm

- Theo ông, các sản phẩm kinh tế đêm cần được xây dựng và khai thác ra sao để tận dụng tối đa cơ hội phát triển kinh tế mới, nâng cao thu nhập và đời sống của người dân?

Điều cốt lõi nhất là phải tạo ra được những sản phẩm du lịch đêm thu hút được du khách trải nghiệm. Tôi cho rằng bất cứ nền kinh tế đêm nào hay chợ đêm nào cũng phải có sản phẩm đặc thù, tạo điểm nhấn để thu hút khách du lịch và là hình ảnh quảng bá điểm đến, nêu bật được văn hoá truyền thống cũng như du lịch của đất nước. Điều này sẽ khiến khách du lịch nhìn thấy một Việt Nam năng động, cởi mở, an toàn.

Các địa phương có thể tham khảo từ chợ đêm Mộc Châu - thu hút mọi khách du lịch đến trải nghiệm văn hóa, tìm hiểu đặc sản và thưởng thức món ăn Mộc Châu, Tây Bắc cũng như các món ăn quốc tế khác; hay như phố cổ chợ đêm Hội An - điểm đến vốn đã vô cùng nổi tiếng và không thể bỏ lỡ mỗi khi nhắc tới thành phố Đà Nẵng.

Với sản phẩm phố đi bộ, để có một tuyến phố đi bộ thành công, cần xác định rõ đặc trưng, thế mạnh của địa phương, điểm khác biệt so với không gian đi bộ khác, khả năng triển khai cũng như nhu cầu của du khách. Trong đó, yếu tố văn hóa luôn là yếu tố duy trì sự bền vững, nhất là trong việc thu hút khách du lịch. Biểu diễn âm nhạc đường phố, dấu ấn của các ban nhạc, nhóm nhạc ở tính đa dạng phong phú của loại hình và tác phẩm để có thể lôi cuốn sự tham gia tương tác của du khách, cũng là vấn đề cần bàn.

Du lịch Việt Nam thu hút một lượng lớn du khách trong nước và quốc tế nhưng thực tế số tiền chi tiêu của du khách còn rất thấp so với nhiều nước. Khai thác tốt tiềm năng kinh tế ban đêm sẽ thúc đẩy việc mua sắm, chi tiêu của du khách, đồng thời là đòn bẩy cho kinh tế địa phương.

Chúng ta có thể tham khảo bạn bè quốc tế với các chợ đêm nổi tiếng trên thế giới. Ví dụ như Train Night Market Ratchada, Bangkok, Thái Lan với hàng nghìn gian hàng rực rỡ; Chợ đêm Temple Street, Hong Kong; Chợ đêm Ninh Hạ, Đài Bắc, Đài Loan;…đều có những sản phẩm đặc thù và vô cùng đa dạng, hấp dẫn.

- Du lịch Việt Nam cần có những giải pháp ra sao để “thắp sáng” kinh tế ban đêm, trở thành một động lực tăng trưởng kinh tế mới, đóng góp vào tăng trưởng, nâng tầm hình ảnh và danh tiếng của các thành phố, thưa ông?

Lợi thế của mô hình kinh tế ban đêm là thu hút khách du lịch thông qua các dịch vụ mua sắm tiêu dùng siêu tiện lợi, các hoạt động văn hóa, giải trí, tạo điểm nhấn, màu sắc cho từng địa phương, vùng miền. Những đóng góp từ mô hình này cho nền kinh tế quốc gia là rất lớn, do đó, cần tiếp tục nghiên cứu, thực hiện thí điểm và nhân rộng.

Cụ thể, cần rà soát, hoàn thiện chính sách và tạo hành lang pháp lý thống nhất về phát triển kinh tế ban đêm như: ban hành quy định cụ thể về loại hình kinh doanh, thời gian hoạt động, giấy phép hoạt động, tiêu chuẩn hoạt động và cơ chế xử lý để cơ quan chức năng, chính quyền các cấp quản lý, quy định các điều kiện riêng đối với hoạt động kinh doanh về đêm... Ngoài ra, cần gắn phát triển kinh tế ban đêm với các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, vừa đáp ứng nhu cầu du khách, vừa quảng bá văn hóa địa phương.

Phát triển kinh tế ban đêm được kỳ vọng có những đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, khai thác tiềm năng hoạt động du lịch, dịch vụ, quảng bá văn hóa và nền ẩm thực Việt Nam ra thế giới. Để du lịch đêm thực sự trở thành “con gà đẻ trứng vàng” của ngành du lịch thì cần phải có một chiến lược bài bản, phù hợp, đồng thời các sản phẩm phải được xây dựng có chiều sâu, mang đậm yếu tố văn hóa bản địa.

Xin cảm ơn ông!