Đề xuất cắt giảm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản phản hồi Công văn số 11198/BTC-PC của Bộ Tài chính về việc đề nghị rà soát, đánh giá kết quả thực hiện các quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh và đề xuất cắt giảm, sửa đổi, bổ sung Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện quy định tại Luật Đầu tư.

Theo đánh giá của VCCI, kể từ khi Luật Đầu tư năm 2020 có hiệu lực, Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân chủ yếu là do các luật chuyên ngành ban hành sau bổ sung thêm ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Thực tế, số lượng ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện lớn hơn rất nhiều so với số lượng trong Danh mục, bởi vì phạm vi ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong Danh mục khá lớn, trong đó có nhiều ngành nghề nhỏ cũng là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Đáng chú ý, từ năm 2020 đến nay, chưa từng có một đợt tổng rà soát nào đối với Danh mục này. Trong khi đó, qua các đợt rà soát từ trước, phản ánh của doanh nghiệp, hiệp hội và trong bối cảnh tình hình hình kinh tế hiện nay, yêu cầu thúc đẩy môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, việc đánh giá để cắt giảm, sửa đổi Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư (sau đây gọi tắt là Danh mục) là cần thiết.

Luật Đầu tư 2020 quy định rõ tại khoản 1 Điều 7 rằng “ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”. Quy định này nhấn mạnh mục tiêu kiểm soát hoạt động kinh doanh trong các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, nhằm bảo vệ những lợi ích công cộng như an ninh quốc gia, quốc phòng, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng.

Dựa trên nguyên tắc đó, VCCI đã tiến hành rà soát sơ bộ và đề xuất các tiêu chí để điều chỉnh Danh mục, bao gồm bãi bỏ các ngành, nghề kinh doanh không có tác động đáng kể nào tới lợi ích công cộng quy định tại khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư 2020; bãi bỏ các ngành, nghề kinh doanh trong Danh mục khi đã có các biện pháp quản lý thay thế khác và các biện pháp này đã kiểm soát được yếu tố tác động đến lợi ích công cộng của các ngành nghề kinh doanh này; xác định lại phạm vi của các ngành nghề kinh doanh trong Danh mục để xác định chính xác hoạt động kinh doanh nào bị kiểm soát bằng điều kiện kinh doanh.

Trên cơ sở phân tích theo các tiêu chí trên, bước đầu VCCI kiến nghị bãi bỏ 16 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, trong đó có nhiều lĩnh vực phổ biến và không còn phù hợp để tiếp tục bị kiểm soát chặt chẽ như kinh doanh dịch vụ kế toán; kinh doanh dịch vụ làm thủ tục hải quan; xuất khẩu gạo; kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng thực phẩm đông lạnh; kinh doanh dịch vụ việc làm và cho thuê lại lao động; kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô; kinh doanh dịch vụ tư vấn du học, phổ biến phim, biểu diễn nghệ thuật...

Ngoài ra, VCCI cũng đề xuất xem xét thu hẹp hoặc xác định lại phạm vi điều kiện kinh doanh đối với 5 ngành, nghề khác, như kinh doanh phân bón, giống thủy sản, khai thác tài nguyên nước, kinh doanh vàng và một số hoạt động liên quan đến tàu bay không người lái.