Đề xuất "siêu cảng" trung chuyển Cần Giờ là cảng ưu tiên

>>>Hình thành cụm cảng Cái Mép - Cần Giờ

Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đang lấy ý kiến các bộ, ngành hồ sơ điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050. Trong đó, đề xuất bổ sung cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ vào quy hoạch và nằm trong danh sách ưu tiên đầu tư. 

Theo đó, quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam được Thủ tướng phê duyệt vào năm 2021, chưa có nội dung quy hoạch cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ.

Trong khi đó, Nghị quyết 81/2023 của Quốc hội về định hướng phát triển hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia nêu rõ: “Nâng cấp, xây dựng các cảng biển cửa ngõ có chức năng trung chuyển container quốc tế tại Lạch Huyện (Hải Phòng) và Cái Mép - Thị Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu). Xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (TP.HCM)”.

Vì vậy, Bộ GTVT cho rằng việc trình Thủ tướng điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển là cần thiết.

Mục tiêu là nâng cảng biển TP.HCM từ loại I lên loại cảng đặc biệt tương tự như cảng biển Hải Phòng và Bà Rịa - Vũng Tàu; cập nhật dự báo lượng hàng trung chuyển quốc tế phát sinh mới cũng như cập nhật dự báo nhu cầu vận tải đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa phát sinh tương ứng.

Trên cơ sở đó, Bộ GTVT đề xuất quy hoạch bổ sung bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ vào nhóm cảng biển TP.HCM (thuộc nhóm cảng biển số 4).

Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ có phạm vi quy hoạch tại vùng đất và nước ở cửa sông Cái Mép (bên trái luồng Vũng Tàu - Thị Vải). Cảng Cần Giờ tiếp nhận tàu có trọng tải đến 24.000 TEU (250.000 tấn) hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện.

Chức năng của cảng Cần Giờ là trung chuyển container quốc tế, được quy hoạch với quy mô, lộ trình đầu tư phù hợp với “Đề án nghiên cứu xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, TP.HCM” được cấp thẩm quyền phê duyệt.

Lượng hàng trung chuyển container quốc tế thông qua bến cảng Cần Giờ khoảng 3,84 triệu TEU đến năm 2030, theo đề án của TP.HCM.

Dự kiến, bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ sẽ được đầu tư bằng nguồn vốn của doanh nghiệp, với số tiền khoảng 38.500 tỉ đồng.

Mặc dù còn nhiều băn khoăn nhưng Dự án cảng quốc tế Cần Giờ do liên danh nhà đầu tư gồm Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) - Công ty cổ phần Cảng Sài Gòn và hãng tàu container lớn nhất thế giới - Mediterranean Shipping Company (MSC) đề xuất được kỳ vọng tạo sự đột phá trong phát triển kinh tế biển. Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương từng nhấn mạnh, cần nhìn nhận Cần Giờ như một thực thể gắn liền với Cái Mép, tạo thành cụm cảng Cái Mép - Cần Giờ cho vùng Đông Nam Bộ. Do đó, nếu sớm được triển khai sẽ tạo đột phá không chỉ cho TP Hồ Chí Minh mà cả vùng Đông Nam Bộ bởi hình thành cửa ngõ giao thương tầm cỡ quốc tế. 

"Cụm cảng Cái Mép - Cần Giờ mặc dù về hành chính thuộc hai địa phương quản lý, nhưng về mặt địa lý tự nhiên thì đây là hai bờ của con sông Cái Mép. Cần có sự phối hợp giữa hai địa phương dưới sự điều hòa, hỗ trợ chung của Chính phủ", ông Hải nhấn mạnh.

>>>Siêu cảng trung chuyển Cần Giờ bước đột phá cho vùng Đông Nam Bộ

>>>Kỳ vọng đột phá từ “siêu cảng” Cần Giờ

Cùng với đó, dự thảo điều chỉnh quy hoạch đặt mục tiêu đến năm 2030 hình thành cảng cửa ngõ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tại Sóc Trăng (Trần Đề).

Dự thảo điều chỉnh quy hoạch vẫn giữ nguyên quy hoạch các bến cảng tiềm năng tại huyện Cần Giờ gồm: vùng đất và vùng nước bên trái luồng Sài Gòn - Vũng Tàu, khu vực Bình Khánh, cửa sông Ngã Bảy và khu vực cù lao Gò Gia phù hợp với các quy định bảo tồn vùng dự trữ sinh quyển quốc gia.

Các bến cảng tiềm năng này có chức năng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội TP.HCM, vùng phụ cận; có bến tổng hợp, container, hàng rời, bến khách quốc tế được phát triển đồng bộ với hạ tầng giao thông kết nối cảng; tiếp nhận tàu trọng tải đến 150.000 tấn hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện, tàu khách 225.000 GT.

Bộ GTVT cũng đề xất đưa cảng Nam Đồ Sơn được quy hoạch tại khu vực Nam Đồ Sơn và sông Văn Úc từ hạ lưu cầu Khuể đến cửa sông trở thành cảng cửa ngõ kết hợp trung chuyển quốc tế, phục vụ quốc phòng - an ninh khi có yêu cầu.

Khu vực này sẽ ưu tiên xây dựng các bến cảng phục vụ cụm công nghiệp và bến cảng trung tâm điện khí phù hợp quy hoạch tổng thể về năng lượng, quy hoạch phát triển điện lực và phục vụ di dời các bến cảng trên sông Cấm phù hợp với quy hoạch Hải Phòng.

Cảng Nam Đồ Sơn gồm các bến tổng hợp, hàng rời, container, hàng lỏng, khí, vận chuyển hành khách, các cơ sở đóng mới, sửa chữa, phá dỡ tàu. Bến cảng Nam Đồ Sơn có thể đón tàu tổng hợp đến 200.000 tấn, tàu hàng lỏng/khí đến 150.000 tấn, tàu khách đến 225.000 GT.

Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo cũng đề xuất nhu cầu xây dựng cảng biển đến năm 2030 khoảng 351.500 tỷ đồng từ nguồn ngoài ngân sách, vốn doanh nghiệp và các nguồn vốn hợp pháp khác. Vốn ngân sách tập trung cho hạ tầng hàng hải công cộng tạo sức lan tỏa. Số vốn này tăng so với quy hoạch hiện nay là 313.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, một số ngành thay đổi định hướng phát triển như than, xăng dầu, LNG, khoáng sản..., một số nhà máy sản xuất gang thép lớn ở Nam Định, Thanh Hóa, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên... điều chỉnh theo quy hoạch tỉnh cũng làm ảnh hưởng đến dự báo nhu cầu vận tải biển. Do vậy, ngành giao thông tính toán, điều chỉnh tương ứng về quy hoạch hạ tầng giao thông vận tải.