Đề xuất áp dụng cơ chế thuế mới với hộ kinh doanh doanh thu trên 500 triệu đồng nhằm tăng minh bạch, song cũng đặt ra yêu cầu về lộ trình và cách thiết kế phù hợp để không tạo thêm gánh nặng tuân thủ…
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến lần 2 đối với dự thảo nghị định quy định về kê khai, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế và sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Một nội dung đáng chú ý là đề xuất cơ chế thuế mới áp dụng đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng mỗi năm.
Theo dự thảo, hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 500 triệu đồng/năm trở xuống sẽ không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Khi doanh thu vượt ngưỡng này, hộ kinh doanh sẽ thực hiện nghĩa vụ thuế theo cơ chế mới, thay vì áp dụng hình thức thuế khoán như hiện nay.
Cụ thể, hộ kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm sẽ nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu, với tỷ lệ theo quy định của Luật Thuế GTGT. Đồng thời, thuế thu nhập cá nhân được xác định trên cơ sở thu nhập tính thuế, tức doanh thu trừ chi phí hợp lý, hợp lệ, nhân với thuế suất tương ứng.
Dự thảo cho phép hộ kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng mỗi năm được lựa chọn phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân trên thu nhập tính thuế hoặc tính trực tiếp trên phần doanh thu vượt 500 triệu đồng. Phương pháp đã lựa chọn sẽ được áp dụng ổn định trong hai năm liên tiếp.
Đối với trường hợp hộ kinh doanh có nhiều địa điểm hoặc nhiều ngành nghề, tổng mức doanh thu được trừ trước khi tính thuế tối đa vẫn là 500 triệu đồng cho toàn bộ hoạt động. Dự thảo cũng làm rõ các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập tính thuế, nhằm bảo đảm minh bạch và thống nhất trong thực hiện.
Theo Bộ Tài chính, việc đề xuất cơ chế thuế mới nhằm thu hẹp khoảng cách nghĩa vụ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, khắc phục tình trạng nhiều hộ có doanh thu lớn nhưng vẫn áp dụng thuế khoán, gây bất bình đẳng và thất thu ngân sách.
Bình luận với Diễn đàn Doanh nghiệp xung quanh nội dung này, Luật sư Lê Thị Nhung - Giám đốc Công ty Luật TNHH L&A Legal Experts cho rằng đề xuất này phù hợp với xu hướng quản lý thuế hiện đại và yêu cầu minh bạch hóa hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, bà lưu ý rằng doanh thu không phải là thước đo duy nhất phản ánh năng lực tài chính hay mức sinh lời của hộ kinh doanh.
Theo Luật sư Nhung, có những hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 500 triệu đồng nhưng chi phí lớn, biên lợi nhuận thấp hoặc hoạt động mang tính thời vụ. Nếu áp dụng cứng nhắc cùng một cơ chế kê khai và nghĩa vụ thuế, chính sách có thể tạo thêm áp lực tuân thủ cho nhóm hộ này.
Luật sư Lê Thị Nhung nhấn mạnh rằng việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai cần có lộ trình hợp lý, đi kèm hướng dẫn cụ thể và hỗ trợ kỹ thuật. Nếu thiếu giai đoạn chuyển tiếp, nguy cơ phát sinh tâm lý né tránh hoặc thu hẹp hoạt động kinh doanh là điều không thể bỏ qua.
Cũng theo Luật sư, đề xuất này là bước đi cần thiết trong cải cách chính sách thuế, việc thiết kế linh hoạt và đồng hành với hộ kinh doanh sẽ quyết định mức độ thành công của chính sách.
“Với khu vực hộ kinh doanh, nơi vừa là sinh kế của hàng triệu gia đình, vừa là nguồn thu quan trọng của ngân sách, mọi thay đổi về thuế cần được triển khai thận trọng và có lộ trình phù hợp”, Luật sư Nhung chia sẻ.
