Gửi bình luận
Sự trỗi dậy của công ty khởi nghiệp DeepSeek tại Trung Quốc, đang đặt ra những câu hỏi quan trọng về khả năng quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ trên thị trường tài chính toàn cầu.
Chỉ mới ra mắt vào cuối năm 2024, DeepSeek đã gây chấn động trong lĩnh vực AI khi giới thiệu các mô hình trí tuệ nhân tạo đột phá, cung cấp hiệu suất tương đương với các chatbot hàng đầu thế giới nhưng với chi phí thấp hơn nhiều.
Sự xuất hiện của DeepSeek đã thách thức quan điểm cho rằng tương lai của AI sẽ đòi hỏi ngày càng nhiều nguồn lực và năng lượng để phát triển. Công ty này đã chứng minh có thể đạt được hiệu suất cao mà không cần dựa vào các chip tiên tiến nhất, vốn đang bị hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc do các biện pháp kiểm soát của Mỹ. Điều này đặt ra câu hỏi về khả năng duy trì vị thế dẫn đầu về công nghệ của Mỹ, một trong ba trụ cột quan trọng hỗ trợ sức mạnh cho đồng USD.
Trong một báo cáo công bố mới đây, công ty quản lý tài sản Ninety One có trụ sở tại London nhận định rằng nếu những cải tiến về hiệu suất của DeepSeek được xác nhận, điều này có thể làm giảm nhu cầu đầu tư vào các công ty công nghệ Mỹ và phá vỡ các rào cản công nghệ trên toàn cầu. Alex Holroyd-Jones, Giám đốc danh mục đầu tư đa tài sản tại Ninety One lập luận: “Sự suy yếu về lợi thế công nghệ của Mỹ sẽ có lợi cho các khu vực thiếu năng lượng và các quốc gia tụt hậu về công nghệ, từ đó làm suy giảm tính độc tôn của Mỹ trên thị trường tài chính quốc tế”.
Có thể thấy những năm gần đây, Trung Quốc đã đạt được những bước tiến quan trọng trong việc quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ. Việc sử dụng đồng tiền này trong các giao dịch thương mại quốc tế ở mức cao kỷ lục, với khoảng 53% giao dịch xuyên biên giới được thực hiện bằng đồng Nhân dân tệ vào tháng 7/2024, tăng từ khoảng 40% vào tháng 7/2021.
Sự gia tăng này phần lớn được thúc đẩy bởi mối quan hệ thương mại chặt chẽ hơn giữa Trung Quốc và Nga, đặc biệt sau khi các lệnh trừng phạt của Mỹ hạn chế khả năng giao dịch bằng USD của Nga. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina khẳng định việc sử dụng đồng Nhân dân tệ để thanh toán, giao dịch tài chính và tiền gửi đã tăng vọt.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng thiết lập hoặc gia hạn các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với nhiều quốc gia, bao gồm Saudi Arabia, Argentina và Mông Cổ. Từ năm 2022, các ngân hàng thanh toán bù trừ mới cho đồng Nhân dân tệ đã được thành lập tại Lào, Kazakhstan, Pakistan, Brazil và Serbia, mở rộng mạng lưới sử dụng trên phạm vi toàn cầu.
Tuy nhiên, giới chuyên gia vẫn chưa có sự đồng thuận về tác động thực sự của DeepSeek đối với thị trường tiền tệ toàn cầu. Chia sẻ với truyền thông quốc tế, Economist Intelligence Unit tin rằng sự thống trị của đồng USD sẽ không bị thay thế trong tương lai gần, vì vị thế của một đồng tiền không chỉ phụ thuộc vào công nghệ mà còn là sự so sánh sức mạnh tổng thể giữa các cường quốc kinh tế.
Đồng quan điểm, nhà kinh tế cấp cao tại Natixis - Gary Ng, cũng lưu ý mặc dù Trung Quốc có thể cạnh tranh với Mỹ về ứng dụng AI và phát triển công nghệ, vẫn còn nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến vai trò toàn cầu của đồng Nhân dân tệ như kiểm soát dòng vốn, triển vọng tăng trưởng kinh tế và mức độ sâu rộng của thị trường tài chính Trung Quốc.
“Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể, việc quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những rào cản chính là các biện pháp kiểm soát vốn của Trung Quốc, hạn chế dòng chảy tự do của tiền tệ và ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư quốc tế. Ngoài ra, sự thiếu minh bạch trong hệ thống tài chính và các yếu tố địa chính trị cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế sự chấp nhận rộng rãi của nó trên thị trường quốc tế”, ông phân tích.
Một vị chuyên gia khác bình luận ngay cả khi tỷ trọng của đồng Nhân dân tệ trong thanh toán toàn cầu đã tăng đáng kể, song đồng tiền này vẫn đứng sau USD, euro và bảng Anh. DeepSeek có thể trở thành một yếu tố thúc đẩy vị thế công nghệ của Trung Quốc, từ đó gián tiếp hỗ trợ quá trình quốc tế hóa đồng tiền. Tuy nhiên, sự dịch chuyển khỏi đồng USD sẽ chỉ diễn ra dần dần và cần có thêm những điều kiện thuận lợi khác.
Trong tương lai, nếu Trung Quốc có kết hợp được cả ba yếu tố gồm: công nghệ tiên tiến, hệ thống tài chính mở rộng và sức mạnh kinh tế ổn định, thì khả năng đồng Nhân dân tệ vươn lên thành một đồng tiền chủ chốt trên thế giới sẽ trở nên hiện thực hơn. Nhưng chừng nào Mỹ vẫn duy trì được sức mạnh tài chính và địa chính trị của mình, đồng USD vẫn sẽ tiếp tục giữ vai trò thống trị trong tương lai gần.
